Wpływ wód Wisły na zanieczyszczenie chronionych starorzeczy w rejonie Spytkowic

• Autorzy: Ciszewski D. , Pociecha A. , Wilk-Woźniak E. , Zając T.

Warianty tytułu

EN

Influence of the Vistula River waters on pollution of the protected oxbow lakes at Spytkowice (southern Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Starorzecza Wisły w rejonie Spytkowic w dolinie górnej Wisły stanowią obszar chroniony Natura 2000 zagrożony wskutek napływu jej zanieczyszczonych wód. Przeprowadzone badania wód starorzeczy pokazują kilkukrotny wzrost zawartości chlorków, siarczanów, węglanów, fosforanów, azotanów, sodu, potasu, magnezu, wapnia oraz przewodności przy wyższych niż przeciętne stanach wody w Wiśle, chociaż powodzie powodują zmniejszenie koncentracji większości z tych składników. Również osady denne w części starorzecza, do której dopływa woda z Wisły, zawartości cynku, ołowiu i kadmu są przeciętnie 3 razy wyższe niż w jego części położonej poza wałami. Znacząca część kadmu, około 50-70%, pozostaje w formach łatwo przyswajalnych dla organizmów i może powodować ich kumulację w żerujących w dnie małżach.

EN

The oxbow lake at Spytkowice in the upper Vistula River valley is a protected area Natura 2000 endangered by the inflow of contaminated Vistula waters. Investigations of waters of the oxbow lake exhibit multifold increase of chlorides, sulphates, carbonates, phosphates, nitrates, sodium, magnesium, calcium and conductivity at Vistula water stages higher than average however, floods effects in a dilution of these contaminants. Moreover, bottom sediments in parts of the lake affected by the Vistula water inflow are 3 times more contaminated with zinc, lead and cadmium, on average, than that behind flood dykes. The significant part of cadmium, about 50-70% occurs in form the most available for benthic organisms, which may cumulate in sediment-feeding mussels.

Słowa kluczowe

PL

Wisła; Spytkowice; zanieczyszczenie wód; starorzecze

EN

Vistula river; Spytkowice; water pollution; oxbow

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Górnictwo i Geologia
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 7, z. 2
• Strony: 115--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Ciszewski D.

autor

Pociecha A.

autor

Wilk-Woźniak E.

autor

Zając T.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Galbarczyk-Gąsiorowska L., Gąsiorowski M., Szeroczyńska K.: Reconstruction of human influence during the last two centuries on two small oxbow lakes near Warsaw (Poland), Hydrobiologia, 2009, 631, 173-183.
• 2. Glińska-Lewczuk K.: Water quality dynamics of oxbow lakes in young glacial landscape of NE Poland in relation to their hydrological connectivity, Ecological Engineering, 2009, 35, 25-37.
• 3. Kirschner A.K.T., Riegl B., Velimirov B.: Degradation of emergent and submerged macrophytes in an oxbow lake of an embanked backwater system: implications for the terrestrialization process, Intern. Rev. Hydrobiol, 2001, 56, 555-571.
• 4. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem obszarów specjalnej ochrony siedlisk Natura 2000". GIOŚ, Warszawa 2011 http://www.gios.gov.pl/siedliska/.
• 5. Van den Brink, F.W.B., De Leeuw J.P.H.M., Van der Velde G., Verheggen G.M.: Impact of hydrology on the chemistry and phytoplankton development in floodplain lakes along the Lower Rhine and Meuse, Biogeochemistry, 1993, 19, 103-128.
• 6 Van Griethuysen C., Luiwieler M., Joziasse J., Koelmans A.A.: Temporal variation of trace metal geochemistry in floodplain lake sediment to dynamic hydrological conditions, Environmental Pollution, 2005, 137, 281-294.
• 7. Wójcicki K.: The oxbow sedimentary subenvironment: its value in palaeogeographical studies as illustrated by selected fluvial systems in the upper Odra catchment, southern Poland, Holocene, 2006,16, 589-603.