Struktury koliste Sudetów i bloku przedsudeckiego jako perspektywiczne rejony występowania mineralizacji rudnej, na przykładzie struktury Damian w rejonie Gniechowic, SW do Wrocławia

• Autorzy: Kwaśny L. , Korzekwa W.

Warianty tytułu

EN

The circular structures in the Sudetes mountains and foresudetic block as a potential zones of ore mineralisation, the 'Damian" circular structure near Gniechowice, SW of Wrocław case history

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych prac było przetestowanie zarówno metod badawczych służących rozpoznaniu struktur kolistych na bloku przedsudeckim jak i różnego rodzaju badań, pozwalających z większym prawdopodobieństwem ocenić zasadność poszukiwań stref występowania złóż rud metali w takich rejonach. Wstępny etap prac objął wytypowany obszar w rejonie stosunkowo niewielkiej, ale bardzo wyraźnej anomalii, nazwanej strukturą kolistą Damian. Anomalia magnetyczna o średnicy fftoło 3 km, występująca 10 km na południowy-zachód od Wrocławia odkryta została już ponad 20 lat temu w wyniku analizy materiałów archiwalnych i zdjęć satelitarnych. Przeprowadzone uszczegółowione badania wykazały, że skały podatne magnetycznie zalegają na analizowanym obszarze stosunkowo płytko, zwłaszcza w zachodniej części struktury. Stwierdzono zbieżność ukształtowania stropu podłoża podkenozoicznego, rozpoznanego w oparciu o badania elektrooporowe, z zarysem struktury rozpoznanej badaniami magnetycznymi. Wyraźne obniżenie w części centralnej koresponduje z występowaniem skał niepodatnych magnetycznie. Przeprowadzone powierzchniowe analizy geochemiczne pozwoliły stwierdzić, że w rejonie analizowanej struktury występują anomalie kompleksowe zawartości Zn, Pb, Cu, Ag, Co i As, przy wysokiej korelacji zawartości tych pierwiastków. W nawiązaniu do usytuowania kolistej struktury w stosunku do regionalnych jednostek krystalicznego podłoża wschodniej czębloku przedsudeckiego, założono, że anomalia ta może być wywołana występowaniem nierozpoznanego dotąd wierceniami, Stosunkowo niewielkiego ciała intruzywnego, występującego na głębokościach rzędu 50-100 m. Z przeprowadzonego dotychczas rozpoznania najbardziej prawdopodobne wydaje się powiązanie struktury „Damian" z lokalną intruzją kwaśnej magmy, występującą w strefie węzła tektonicznego. Wykonana analiza nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy w rejonie analizowanej struktury występuje strefa mineralizacji rudnej, szereg przesłanek wynikających z przeprowadzonych badań geofizycznych i geochemicznych wskazuje jednak na zasadność wykonania na tym obszarze wierceń badawczych.

EN

The main purpose of study was to test research methods suitable for recognition of ring structures in Foresudetic Block and methods which could confirm the legitimacy to ore deposits prospecting in areas covered by Cenozoic deposits. The area with relatively small but very distinct circular magnetic anomaly, named the "Damian " structure, has been chosen for the preliminary stage of the researches. The magnetic anomaly with diameter circa 3 km which occurs about 10 km SW from Wrocław has been discovered above 20 years ago as the result of the analysis of archival materials and satellite images. More detailed magnetic measurements have showed that magnetically susceptible rocks occur in the analysed area at relatively shallowly depth, especially in the west part of the ring structure. It has been stated that the shape of the sub-Cenozoic surface recognized by eleckoresistivity measurements refers to the outline of the magnetic anomaly structure. The distinct depression in the central part of the structure corresponds to the zone of magnetically unsusceptible rocks. Soil geochemical sampling reveals thecomplex anomaly contents of Zn, Pb, Cu, Ag, Co and As locally found with relatively high correlation between some of these elements, fhe relation of the analysed structure to the regional tectonic and structural units shows that the circular anomaly is caused probably by intrusive body, comparatively small at a depth about 50-100 m, so far unrecognized by drillings The local intrusion of an acid magma in the area of tectonic junction seems to be the most probable explanation for the "Damian " ring structure, studies in the area of the circular structure have not showed as yet the direct evidences for the occurrence of ore deposits but the correlation of many signs legitimates the further researches with reconnaissance drillings in this region.

Słowa kluczowe

PL

Sudety; mineralizacja rudna; struktura Damian; struktury koliste

EN

Sudetes; ore mineralisation; Damian structure; circular structure

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 52, nr 1-2
• Strony: 73--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Kwaśny L.

autor

Korzekwa W.

• KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław Bogusław Przybylski

Bibliografia

• [1] Augustyn Z., Struktura kolista "Damian" w rejonie Kobierzyc - Gniechowic, woj. wrocławskie - strefa potencjalnej mineralizacji rudnej. Dok. Arch. PG PRÓXIMA S. A we Wrocławiu, 1989
• [2] Cwojdziński S. i in., Ocena perspektyw występowania złóż rud metali w Sudetach i na bloku przedsudeckim w nawiązaniu do aktualnych modeli geotektonicznych. Dok. Arch., CAG PIG, Warszawa-Wrocław, 2009
• [3] Doktór S., Graniczny M., Struktury koliste i pierścieniowe na zdjęciach satelitarnych - ich geneza i znaczenie. Przegląd Geologiczny, 3 1 , s. 30-36,1983
• [4] Grieve R.A.F., Economic natural resource deposits at terrestrial impact structures. Geological Society, London, Special Publications, v. 248, s. 1-29,2005
• [5] Grocholski, A., Metamorfik środkowej Odry. w: A. Grocholski, L. Sawicki red. Stan rozpoznania strukturalnego i kierunki badań Dolnego Śląska. Instytut Geologiczny, Wrocław, s. 248-258, 1982
• [6] Jerzmański J., Problemy metalogenezy regionalnej wschodniej części Dolnego Śląska, w: A. Grocholski, L. Sawicki red Stan rozpoznania strukturalnego i kierunki badań Dolnego Śląska. Instytut Geologiczny, Wrocław, s. 455-465, 1982
• [7] Jerzmański J., Badania skał ultramaficznych i gabrowych Dolnego Śląska. Rozpoznanie anomalii grawimetryczno-magnetycznej Kąty Wrocławskie-Prochowice. Dok. Arch., CAG, PIG Wrocław, 1986
• [8] Jerzmański J., Nowo wykryte ciała bazytów i ultrabazytów w okolicy masywu Ślęży na bloku przedsudeckim. Biul. Państw Inst. Geol., 367, s. 87-104,1991
• [9] Karaczun K., Kozera A., Charakterystyka obrazu anomalii grawimetrycznych i magnetycznych, w: A. Grocholski, L. Sawicki red. Stan rozpoznania strukturalnego i kierunki badań Dolnego Śląska. Instytut Geologiczny, Wrocław, s 401-423, 1982
• [10] Kibitlewski S., Jeszcze raz o strukturach kolistych: identyfikacja, interpretacja oraz aspekty praktyczne. Przegląd Geologiczny, 33, s. 562-567,1985
• [11] Laznicka P., Giant Metalic Deposits. Springer- Verlag, Berlin Heidelberg, 2006
• [12] Lorenc M. W, Struktury koliste wokół hercyńskich masywów granitoidowych (Strzelin, Kłodzko-Złoty Stok, Zulowa) - interpretacja zdjęcia satelitarnego Landsat. Ann. Soc. Geol. Pol., 57, s. 107-124, 1987
• [13] Pjrajno F., Hydrothermal Processes and Mineral Systems. Springer Science+Business Media B.V. 2009
• [14] Przybylski B., Badura J., Czy struktury koliste w Sudetach mogą mieć genezę uderzeniową? Przegląd Geologiczny., 52. ) s. 971-978, 2004
• [15] Reimold W.U., Koeberl C, Gibson R.L., Dressler B.O., Economic mineral deposits in impact structures: a review In Koeberl C, Henkel H. (eds), Impact tectonics. Springer, Berlin, s. 479-552, 2005
• [16] Sachanbiński M., Granitoidy obszaru przedsudeckiego w świetle badań geochemicznych. Archiwum Mineralogiczne, t.MMXVI,z. 1., 1980
• [17] Augustyn Z., Struktura kolista „Damian" w rejonie Kobierzyc-Gniechiwic, woj. Wrocławskie - strefa potencjalnej mineralizacji rudnej. Arch. PG PRÓXIMA S.A. Wrocław, 1989
• [18] Augustyn Z., Nieć M., Mineralizacja molibdenowa typu złóż porfirowych w masywie Eglab (kraton Afryki Zachodniej). W: Problemy geologiczne Afryki Północno-Zachodniej, Kraków, 1990
• [19] Cox D. P., Singer D.A., Mineral deposit models. US Geol. Surv. B u l l , 1693, 1986
• [20] Kwaśny L., Korzewka W, Przybylski B., Struktury koliste Sudetów i bloku przedsudeckiego jako perspektywiczne rejony występowania mineralizacji rudnej na przykładzie struktury Damian w rejonie Gniechowic, SW od Wrocławia. Górn. Odkrywk. 1-2, 2011
• [21] Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4.02.1994 r. (Dz.U. 1994.27.96 ze zm., wg stanu prawnego na 10.09.2008 r.)