Charakterystyka mechanizmu ognisk wstrząsów górotworu związanych z eksploatacją pokładu 510 ścianą 502 w Kopalni Węgla Kamiennego „Bielszowice”

• Autorzy: Stec K. , Wojtecki Ł.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of the mine tremor source mechanism associated with the mining in the seam 510, the longwall 502 in the "Bielszowice" Coal Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy mechanizmu ognisk wstrząsow o energii E . 1,0E + 05 J i o energii mniejszej od 1,0E + 05 J, powstałych w wyniku eksploatacji ściany 502 w pokładzie 510 w kopalni w Bielszowicach. Przeprowadzona analiza wykazała możliwość udokładnienia informacji dotyczących pionowej lokalizacji ognisk wstrząsow. Stwierdzono występowanie dwóch grup wstrząsów: pierwsza grupę stanowiły wstrząsy wystepujące w warstwach piaskowcowych zalegających nad pokładem 510, które charakteryzowały się mechanizmami poślizgowymi o azymutach płaszczyzn pękania zbliżonych do rozciągłości frontu eksploatacyjnego. Druga grupa to wstrząsy związane z eksploatowanym pokładem lub bezpośrednim jego otoczeniem. Zjawiska te charakteryzoway się mechanizmem zarówno poślizgowym, jak i mechanizmem z dużym udziałem składowej eksplozyjnej. Informacje o procesach pękania zachodzących w ogniskach wstrząsow pozwalają na odtworzenie sposobu destrukcji gorotworu, co umożliwia lepsza ocenę zagrożenia tąpaniami w danym polu eksploatacyjnym.

EN

The article presents the results of the analysis of the mine tremor source mechanism with energy E . 1.0E + 05 J and with energy less than 1.0 E + 05 J, resulting from the mining in the longwall 502 in the seam 510 of Bielszowice mine. The undertaken analysis showed the possibility of refinement of the information regarding the vertical location of the tremor source . Two groups of shocks have been identified: the first group has been consisted of shocks occurring in the layers of sandstone lying above the seam 510, which have been characterized by the slipping mechanisms with azimuths of craking planes close to the extent of the exploitation front. The second group of shocks has been related to seam or its direct surrounding. These phenomena have been characterized by both the sliding mechanism and the mechanism involving a large explosive component. The information concerning the processes of cracking occurring at tremor source allows to reconstruct the way of rock mass destruction, which allows to prepare the better evaluation of rock burst hazard in a particular mining field.

Słowa kluczowe

PL

KWK Bielszowice; wstrząsy górotworu; zagrożenie tąpaniami

EN

Bielszowice Coal Mine; seismic activity; rockburst hazard

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 1
• Strony: 61--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Stec K.

autor

Wojtecki Ł.

• Główny Instytut Górnictwa

Bibliografia

• 1. Aki K., Richards P.G. (1980): Quantitative Seismology – Theory and Methods, vol. 1, 2. San Francisco, W. H. Frejman & Co.
• 2. Backus G., Mulcahy M. (1976): Moment Tensor and Other Phenomenological Description of Seismic Sources. Geophys. J. R. Astr. Soc., s. 341–361.
• 3. Ben-Menahem A., Singh S.J. (1981): Seismic Waves and Sources. New York, Springer- Verlag.
• 4. Gibowicz S.J. (1995): Mechanizm ognisk wstrząsów. [W]: Wstrząsy górnicze – mechanizm,lokalizacja i energia. Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Kraków, CPPGSMiE PAN, s. 5–30.
• 5. Kwiatek G. (2009): Foci – tensor momentu sejsmicznego – parametry spektralne. Opis programu (publikacja internetowa: www.sejsmologia-gornicza.pl/foci/download.php).
• 6. Marcak H., Zuberek W.M. (1994): Geofizyka górnicza. Katowice, Śląskie Wydaw. Techniczne,s. 143–149.
• 7. Stec K. (2005): Charakterystyka mechanizmu ognisk wstrząsów górniczych z obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wiadomości Górnicze nr 4, s. 168–174.
• 8. Stec K. (2009): Mechanizm ogniska wstrząsu i metody jego wyznaczania. Warsztaty z cyklu „Zagrożenia naturalne w górnictwie”. Kraków, IGSMiE PAN, s. 287–305.
• 9. Stec K., Błaszczyk E. (2008): Charakterystyka procesów zachodzących w ogniskach wysokoenergetycznych wstrząsów występujących w czasie eksploatacji ściany 17 w pokładzie 361 w KWK „Knurów”. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 24, z. 2/3, s. 226–244.
• 10.Wiejacz P. (2001): Badania mechanizmów wstrząsów górniczych w Polsce. [W:] Badania geofizyczne w kopalniach. Praca zbiorowa pod red. J. Dubińskiego, Z. Pileckiego, W.M. Zuberka. Kraków, IGSMiE PAN, s. 25–33.