Pozostałości górnictwa solnego w Beskidzie Żywieckim

• Autorzy: Rajchel L.

Warianty tytułu

EN

The remnants of salt mining in the Beskid Żywiecki Mts.

• Konferencja: III Konferencja Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Beskidzie Żywieckim, w miejscowości Sól znajduje się źródło "Warzelniane" wyprowadzające solankę, z której przed wiekami warzono sól lub wykorzystywano ją do celów gospodarczych. Ma ono swoją bogatą historię sięgającą prawdopodobnie XV w., a historycznie udokumentowaną od roku 1662, związaną z górnictwem solnym. Solankę udostępnia również źródło "Stanica"; jej obecność została udokumentowana również 5 odwiertami o głębokości od 193 do 1740 m wykonanymi w latach 1947 - 1953 w celu poszukiwania ropy naftowej z efektem negatywnym. We wszystkich odwiertach obserwowano dopływy dużych ilości solanki i metanu. Solanki ze źródeł w Soli są obecnie wykorzystywane jedynie do celów balneologicznych przez mieszkańców wsi i pobliskich miejscowości. Są to jedyne w Karpatach polskich źródła, które wyprowadzają solankę.

EN

The only springs with brines (TDS 36-42 g/dm3) in the Polish Carpathians are situated in the vicinity of Sól, the village localized 25 of Żywiec, in the Żywiec Beskid Mts. The "Warzelniane" spring discharges brine that was used centuries ago either directly or in evapoi salt. The oldest documents proving salt production come from 1662, but the history of the spring reaches further back, probably ev the 15th century. Brine is also discharged from another spring named "Stanica". In addition, brines were found in five holes with the di from 193 to 1740 m, drilled in the years 1947-1953 by the petroleum industry (but no oil was found). Substantial outflows of brines and mel were observed in all these holes. The brines from the two springs have currently been used only for balneological purposes by local inhab from Sól itself and from nearby villages.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo solne; solanki; Beskid Żywiecki

EN

salt mining; brines; Beskid Żywiecki Mts.

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 4
• Strony: 55--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Rajchel L.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• Alth A. 1971: Pogląd na źródła solne i naftowe, tudzież na warzelnie soli kuchennej w Galicyi i Bukowinie. Spraw. Kom. Fizjogr., t. 5.
• Bruckner A. 1939: Encyklopedia Staropolska. T. II. Nakładem księgarni Trzaski, Everta i Michalskiego. Warszawa, s. 528.
• Komoniecki A. 1937: Dziejopis Żywiecki. Wydał i wstępem poprzedził dr S. Szczotka, t. I, Żywiec.
• Kozikowski H., Jednorowska A. 1956: Badania geologiczne i mikropa-leontologiczne w dolinie Słanicy (Beskid Zachodni). Acta Geol.Pol, v. 6/4, s. 403-419.
• Majewski S. 1917: Sól polska w początkach panowania austryja-ckiego w Galicji. Czasopismo Górn.-Hutn., z. 5 i 6.
• Michalik A., Drobisz 1982: Wody mineralne w okolicy Żywca. Biul.
• Państw. Inst. Geol., 339, t. VI, s. 83-102.
• Paczyński B., Płochniewski Z. 1996: Wody mineralne i lecznicze Polski. Państw. Inst. Geol., s. 108.
• Rajchel L. 2004: Wody chlorkowe z Sołonki. LXXV Zjazd Naukowy PTG, Iwonicz-Zdrój, Jasło, Kraków, s. 134.
• Rajchel L, Zuber A., Duliński M., Rajchel J. 2004: Występowanie i geneza wód chlorkowych Soli. Przegląd Geologiczny, vol. 52/12, s. 1179-1186.
• Rosłoński R. 1922: O źródłach mineralnych w Soli i Wysowej. Posiedzenia Naukowe PIG, nr 3, Warszawa , w kwietniu 1922 roku, s. 1-4.
• Ryłko W., Żytko K., Raczkowski W. 1992: Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski. Skala 1: 50 000, ark. Czadca (1045) i ark. Ujsoły (1046), Warszawa, s. 1 - 36.
• Szajnocha W., 1891: Źródła mineralne Galicji, pogląd na ich rozpołożenie, skład chemiczny i powstawanie, s. 1 - 111.
• Windakiewicz E. 1926 - 1930: Solnictwo. Sole kamienne, potasowe i solanki, ich własności, fizjografia, górnictwo i warzelnictwo. Cz. I - IV, Kraków.