System ekspertowy wspomagający dyspozytora przy kontroli zagrożenia pożarowego w kopalni węgla

• Autorzy: Grychowski T.

Warianty tytułu

EN

Expert system supporting the dispatcher during monitoring of fire hazard in a coal mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia zastosowanie rozmytego systemu ekspertowego do wspomagania podejmowania decyzji przez dyspozytora przy monitorowaniu zagrożenia pożarowego w kopalni węgla kamiennego. Zastosowanie systemu ekspertowego ma za zadanie poprawę bezpieczeństwa oraz podwyższenie niezawodności wykrywania i identyfikacji zagrożenia. Opracowano algorytm na podstawie intuicyjnej wiedzy oraz doświadczenia dyspozytora posługującego się informacją jakościową, który ostrożnie traktuje zagrożenie. Dane pomiarowe są pozyskiwane z zabudowanych w wybranym rejonie urządzeń pomiarowych do kontroli zagrożenia pożarowego w systemie automatycznej gazometrii. W artykule zaprezentowano system ekspertowy, który nie tylko może wspomagać dyspozytora stając się nadrzędnym systemem bezpieczeństwa ale w znacznym stopniu może odciążyć dyspozytora od obserwacji skomplikowanych dynamicznych tablic synoptycznych. Działanie algorytmu rozmytego porównano z klasycznym systemem relacyjnym opartym na dwuwartościowym sposobie reprezentacji wiedzy. Model systemu zbudowano dla wybranego zagrożenia rejonu kopalni oraz przeprowadzono symulacje komputerowe.

EN

The article presents the use of a fuzzy expert system used for supporting the decisions made by dispatcher during monitoring of fire hazard in a coal mine. Application of the expert system is aimed at improving the safety and reliability of danger detection and identification. An algorithm has been prepared on the grounds of intuitive dispatcher knowledge and experience making use of quality information, who has a cautious approach to danger. Measuring data is supplied by measuring equipment monitoring the fire hazard within an automatic gasometric system installed in a chosen area. The article presents an expert system which not only can support the dispatcher, becoming a superior safety system but can the bivalent method of representation of knowledge. A model of the system was built for the selected endangered area of the mine a computer simulation was carried out.

Słowa kluczowe

PL

zagrożenia w kopalni; zagrożenia pożarowe; rozmyty system ekspertowy

EN

expert system; fire hazard; coal mine

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 7
• Strony: 7--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Grychowski T.

• Instytut Automatyki, Politechnika Śląska, 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 16 tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Orłowski C. Systemy z bazami wiedzy - propozycja zastosowania do wspomagania decyzji w zakresie systemów zarządzania bezpieczeństwem kopalń. Wiadomości Górnicze nr 5/98 Wydanie Specjalne s. 40-41.
• [2] Żymełka K. Monitorowanie procesów technologicznych i stanu bezpieczeństwa w dyspozytorniach polskich kopalń.węgla kamiennego. Seria: Prace instytutu systemów sterowania, Wydawnictwo Instytutu Systemów Sterowania, Chorzów 2000.
• [3] Żymełka K. Systemy monitorowania z rozmytą bazą wiedzy, XXXIII Międzynarodowa Konferencja Sekcji Cybernetyki Górnictwie KG PAN - ATI2005, 1-3.06.2005. str 269- 278.
• [4] Zadeh LA., Fuzzy sets. Information and Control 1965, vol.8, pp. 338-353.
• [5] Wojciechowski K.: "Model sytuacji metanowej w rejonie ściany wydobywczej". Archiwum Górnictwa Tom23, Zeszyt 4,1978r.
• [6] Szczurowski A. : "Wprowadzenie do teorii powstawania wypadków". Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983 r.
• [7] Czogała E., Fraczek J., Sułkowski J.: "Symulacja sterowania procesem wentylacji ścian metanowych w oparciu o zbiory rozmyte". Archiwum Informatyki Teoretycznej i Stosowanej, tom.7, z.1-4, pp 147-166, 1995 r.
• [8] Walaszek-Babiszewska A., Majnusz M.: Modelowanie procesów przeróbki w kategoriach zbiorów rozmytych, Miesięcznik Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa Nr 6-7 (323) 1997r.
• [9] Załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz.U. załącznik do nru 139, poz.1169. z dnia 2 września 2002r.
• [10] Wasilewski S. Komputerowy system wspomagania dyspozytora w kontroli i zwalczaniu zagrożeń pożarowych, Miesięcznik Mechanizacja i automatyzacja górnictwa nr 7 (301), lipiec 1995r.
• [11] Piegat A.: Modelowanie i sterowanie rozmyte. Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 1999 r.
• [12] Grychowski T. Zastosowanie logiki rozmytej do wspomagania dyspozytora przy monitorowaniu powietrza kopalnianego. Miesięcznik Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa 2005. nr 11 (418), str. 12-18.
• [13] Mamdani E.H. Application of fuzzy logie to approximate reasoning using linguistic synthesis. IEEE Trans. Computers,12, 1977, 1181-1182.
• [14] Czogała E., Łęski J., Fuzzy and neuro-fuzzy inteligent systems. Physica-Verlag, A Springer-Verlag Company, Heidelberg, NewYork, 1999r.
• [15] Wasilewski S. Stany nieustalone przepływu powietrza i stężenia metanu w wyrobiskach kopalnianych. Prace naukowo Badawcze Wdrożeniowe EMAG nr 1(9) 1998.
• [16] LabVIEW - strona domowa http://www.ni.com/labview/