Badanie skażeń radiologicznych w rejonach likwidowanych osadników wód dołowych

• Autorzy: Wysocka M.

Warianty tytułu

EN

Examination of radioactive contamination in the region of mine water settling in the region of mine water settling tanks under removal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki pomiarów prowadzonych w obrębie likwidowanych osadników wód dołowych pokazują, że działania towarzyszące zamykaniu kopalń mogą powodować negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne, m.in. wzmożone promieniowanie gamma czy ekshalacje radonu z osadów o podwyższonej promieniotwórczości. Wykonano pomiary tych wielkości w rejonie kilku osadników kopalnianych. Przedstawione wyniki badań prowadzonych w obrębie różnych osadników wód kopalnianych pokazują, że w każdym przypadku istnieje odmienny schemat przenikania radonu do atmosfery. Zdolność radonu do opuszczania przestrzeni międzyziarnowych gleb i gruntów zależy bowiem od bardzo wielu czynników, składających się na ich fizyczną charakterystykę. Z tego powodu ekshalacja radonu może osiągać bardzo wysokie wartości nawet w przypadku relatywnie niskich koncentracji izotopu macierzystego w badanych osadach. W osadach, powstałych na skutek adsorpcji radu, jego izotopy są stosunkowo słabo związane z ziarnami osadu i dlatego mogą być wtórnie wymywane przez wody gruntowe. W takim przypadku istnieje możliwość powiększania się zasięgu skażeń wokół osadnika, nawet po zaprzestaniu jego eksploatacji. Dlatego też odpowiednie planowanie technik rekultywacji terenów zanieczyszczonych naturalnymi izotopami promieniotwórczymi jest takie ważne.

EN

One of the problems, which may appear during ground reclamation of surface settling ponds of underground mines, is radiation hazard connected with bottom sediments. Methods of measurements of radon exhalation together with measurements of gamma dose rate and measurements of radium concentration in bottom sediments and plants have been applied for investigations of surface settling pond of two Polish coal mines. In one of the mentioned ponds a thick layer of sediments with enhanced concentration of radium isotopes covers the pond's bottom. These sediments have been formed in a process of radium adsorption on bottom sediments. Values of exhalation coefficient up to 200 mbG/M2s have been found. In case of second settling pond, sediments with enhanced radium content have been transferred into empty sand quarry in late 80's. After that, sediments have been buried under very thick layer of waste rocks (several meters). Nowadays, no spots with enhanced gamma radiation can be found there and no enhanced radon exhalation has been measured. As a summary following conclusion can be drawn. The application of proper methods of ground reclamation in contaminated areas is strongly dependent not only on the radium content in waste material but also on the speciation of radium isotopes. Mentioned above sources of radiation hazard must be taken into account for planning and designing of reclamation operations for surface settling ponds of underground mines.

Słowa kluczowe

PL

skażenia radiologiczne; osadniki wód dołowych; likwidacja osadników

EN

water settling; mine water; radioactive contamination; radon; radioactive isotopes

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 2
• Strony: 3--7
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Wysocka M.

• Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

Bibliografia

• 1. Chałupnik S., Wysocka M., Pomiary ekshalacji radonu z gruntu - opracowanie metodyki i pomiary wstępne, Prace Naukowe GIG, Katowice, 1/2003, 2003.
• 2. Lebecka J. i wsp., Wstępna ocena stopnia skażenia radem wytrąconym z wód kopalnianych na terenie miejscowości Rybnik-Boguszowice, dokumentacja wewnętrzna GIG, 1986.
• 3. Myrick T.E., Ben/en B.A., Haywood AA, 1983, Determination of concentration of selected radionuclides in surface soil in U.S., Health Phys., 45, 631.
• 4. Radiologiczny Atlas Polski, 1998, PIOŚ, CLOR, PAA, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• 5. Rosiak L, Badanie przechodzenia 226Ra z gleby do roślin oraz ocena wchłonięć tego radionuklidu z pożywieniem, praca doktorska, Główny Instytut Górnictwa, Katowice, 2003.
• 6. Simon S.I., Ibrahim S.A., Biological uptake of radium by terrestrial plants. Technical Reports Series No 310, The environmental behavior of radium, Vol. 1, IAEA, Vienna, 545-599, 1990.
• 7. Wysocka M., Zależność stężeń radonu od warunków geologiczno-górniczych na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Prace Naukowe GIG, Katowice, 3/2002, 2002.
• 8. Wysocka M., Chałupnik S., Correlation of radon concentration level with mining and geological conditions in Upper Silesia Region, Journal of Mining Science, Vol. 39, No.2. 2003.