Analiza zjawisk związanych z zaprzestaniem odwadniania wyrobisk górniczych na przykładzie byłej kopalni "Maria"

• Autorzy: Bukowski P. , Augustyniak I.

Warianty tytułu

EN

Analysis of phenomena connected with the discontinuation of excavation drainage on the example of the former "Maria" mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono warunki naturalne eksploatacji górniczej prowadzonej niegdyś w obszarze kopalni "Maria". Scharakteryzowano warunki zasilania likwidowanych wyrobisk w wodę oraz przebieg procesu ich zatopienia. Dokonano ogólnej oceny jakości wód dopływających do wyrobisk górniczych przed ich likwidacją i retencjonowanych w wyrobiskach górniczych po zatopieniu kopalni. Przedstawiono charakterystykę pojemnościową zbiornika i możliwości wykorzystania jego wód. Omówiono główne zagrożenia związane z zatopieniem kopalni, w tym uwarunkowania i możliwość wystąpienia podtopień terenu i zjawisk zapadliskowych.

EN

Presented have been natural conditions of mining taking place some time ago at the "Maria" mine. Characterized have been the conditions of supplying the excavations with water prior to their liquidation and the process of their inundation. A general quality assessment of water has been made which was flowing into mines prior to their liquidation and retained in the mines after their inundation. Presented has been a characteristic of the water storage reservoir capacity and the possibility of using the retained water. Treated have been hazards connected with the inundation of a mine, conditions and possibilities of land water logging resp. land collapse phenomena inclusive.

Słowa kluczowe

PL

eksploatacja górnicza; kopalnia Maria; likwidacja wyrobisk górniczych; zasilanie wyrobisk w wodę; zatapianie kopalń; zjawiska zapadliskowe; podtopienia terenu

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 1
• Strony: 13--21
• Opis fizyczny: bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Bukowski P.

• Główny Instytut Górnictwa

autor

Augustyniak I.

• Główny Instytut Górnictwa

Bibliografia

• 1. BR0MEK T . 1980: Określenie niektórych parametrów hydrogeologicznych skal karbońskich dla obliczania zasobów wód i likwidacji źródeł zagrożeń wodnych kopalń. Prz. Gór. nr 4, Katowice.
• 2. BROMEK Т., KWIATEK J., KOWALSKI A., 2001: Klasyfikacja terenówpogórniczych. Agencja Wydawniczo-Konsultingowa „GEO” s.c., Kraków.
• 3. BUKOWSKI Р., AUGUSTYNIAK I., POSYŁEK E., 1994: Ocena Chłonności wodnej górotworu w aspekcie przebiegu procesu zatapiania kopalń. Projekt badawczy własny, KBN nr 9S60102105, Dokumentacja GIG, Katowice.
• 4. BUKOWSKI P, 1995: Możliwości wystąpienia niekorzystnych zmian warunków wodnych na powierzchni terenu wskutek likwidacji odwadniania kopalni. Konferencja naukowo-techniczna n.t.: „Ochrona powierzchni i obiektów budowlanych przed szkodami górniczymi”, Katowice.
• 5. BUKOWSKI R, 1999: „Chłonność wodna górotworu i je j wpływ na przebieg zatapiania likwidowanych kopalń.” Praca doktorska. Archiwum GIG, Katowice.
• 6. BUKOWSKI P, 2002: „The water storage capacity of a carboniferous rock mass and its impact on the flooding proces of mine workings in the Upper Silesian Coal Basin. (Chłonność wodna górotworu karbońskiego i je j wpływ na przebieg zatapiania wyrobisk górniczych kopalń węgla kamiennego w GZW)” Archives of Mining Sciences, Vol. 47, Issue 3. Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
• 7. KIDYBIŃSKI A., 1962: „Hydrogeologia górnych warstw łękowych rejonu Przemszy.” Prace GIG, nr 291, ser. 4, Katowice.
• 8. KLECZKOWSKI A. S., JAŚKOWSKI S., 1967: „Obserwacje hydrogeologiczne w zatopionych zrobach kopalnianych.” Prz. Geol. T. 12, nr 2, Wyd. Geol. Warszawa.
• 9. PAŁYS J., RÓŻKOWSKI A., 1965: „Zawodnienie kopalń Mars i Flora na tle budowy geologicznej regionu.” Biul. Inst. Geol.: Z badań hydrogeologicznych w Polsce. T.3, Wyd. Geol. Warszawa.
• 10. KOTYRBA A., TYRAŁA A., MICHALAK J., 1998: „Płytka eksploatacja złóż węgla kamiennego i rud cynkowo-ołowiowych oraz metody eliminacji je j wpływu na warunki geologiczno-inżynierskie województwa katowickiego.” VII Konf.: „Problemy Geologii w Ekologii i Górnictwie podziemnym”. Prace GIG seria konferencje, nr 24.
• 11. KOTYRBA A., 2002: „Georadarowa diagnostyka podłoża górniczego z uwzględnieniem deformacji nieciągłych.” Mat. Konf. „Szkody górnicze w infrastrukturze kolejowej” SiTG, Polit. Śl„ PKP Zakład Gliwice, Wisła 2002.
• 12. ROGOŻ M„ BUKOWSKI P„ GÓRKA G „ POSYŁEK E„ SOLIK-HELIASZ E„ STASZEWSKI B„ 1995: Wpływ likwidacji kopalń na warunki wodne w górotworze i na powierzchni. Pr. Nauk. GIG, Komunikat nr 805, Katowice.
• 13. ROGOŻ M„ POSYŁEK E„ 2000: „Problemy hydrogeologiczne w polskich kopalniach węgla kamiennego. ” Wydawnictwo GIG, Katowice
• 14. RÓŻKOWSKI A., WAGNER J., 1988: Badania hydrogeologiczne głębokich poziomów wodonośnych karbonu GZW. II Konferencja nt.: Postęp naukowy i techniczny w geologii górniczej węgla kamiennego. Zeszyty Naukowe Polit. Śl.. Górnictwo, z. 172, Gliwice.
• 15. STASZEWSKI B., 1996. Przewidywane zmiany warunków wodnych na powierzchni terenów górniczych likwidowanych kopalń po wyłączeniu systemów ich odwadniania. Mat. VI Konf. „Problemy geologii w ekologii i górnictwie podziemnym”. Pr. Nauk. GIG, Seria Konferencje nr 13, Katowice.
• 16. STASZEWSKI B., BUKOWSKI P, 2000: „Konsekwencje hydrogeologiczne likwidacji kopalń dla powierzchni." Mat. Konf. GIG „Problemy związane z likwidacją kopalń węgla kamiennego z punktu widzenia gmin górniczych”. Wyd. GIG, Katowice.
• 17. WILK Z., SZWABOWICZ B., 1965: „Badania laboratoryjne niektórych własności hydrogeologicznych piaskowców warstw łaziskich i libiąskich (górny karbon).” Zesz. Nauk. AGH, nr 81, Geologia, z.6, Kraków.
• 18. ZESPÓŁ TMG KWK „GRODZIEC”, 1983: „Warunki wodne szybu Zygmunt powstałe po likwidacji pompowni na poziomie +161 m.” Maszynopis - dokumentacja TMG KWK „Grodziec”, Będzin.