Budowle organiczne w utworach górnej jury przedgórza Karpat - aktualny stan rozpoznania na podstawie interpretacji materiałów sejsmicznych i wiertniczych w kontekście poszukiwań złóż węglowodorów

• Autorzy: Gliniak P. , Gutowski J. , Urbaniec A.

Warianty tytułu

EN

Organic buildups recognized upon well and seismic data within the Upper Jurassic formations of the Carpathian foreland, Poland; perspectives for hydrocarbon exploration

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The system of huge organic buildups (sponge-microbial bioherms and coral reefs) has recently been mapped in the Carpathian foreland, S Poland, using high-quality petroleum seismic and well data interpreted using original, newly developed techniques. The sponge-microbial bioherms were formed during the Oxfordian time and the flat and mound-shaped coral reefs replaced them during the Late Oxfordian through Tithonian time. Both the bio-herms and reefs reflect the system of synsedimentary active extensional-transtensional blocks of the basement that controlled sea bottom highs which were likely colonized by the buildups constructors. It is possible to identify two systems of such faults: NW-SE oriented one and, less visible, W-E oriented one. The Late Jurassic organic buildups form excellent reservoirs for hydrocarbon accumulations. Effective seal for the traps is provided by the Upper Cretaceous (Senonian) marls. Late Cretaceous inversion resulted in reverse reactivation of main basement fault zones. During the Miocene, Carpathian thrusting-related flexural extension basement fault zones have been again reactivated in transtensional regime, which enhanced hydrocarbon prospectivity of selected areas due to juxtaposition of source and reservoir rocks. Miocene foredeep evaporates provide additional, very effective seal.

Słowa kluczowe

PL

górna jura; budowla organiczna; poszukiwanie węglowodorów

EN

Upper Jurassic; organic buildup; hydrocarbon exploration

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Volumina Jurassica
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 3, no. 1
• Strony: 29--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz.

Twórcy

autor

Gliniak P.

• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Departament Poszukiwania Ztóż, ul. Lubicz 25, 31-503 Kraków

autor

Gutowski J.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Urbaniec A.

• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Departament Poszukiwania Ztóż, ul. Lubicz 25, 31-503 Kraków

Bibliografia

• 1. Baldrian T., Gruszczyk E., Berka J., Zych P., Trzesniowski Z., Ondrak J. i Kostelnicek P. 2004. Seismic exploration below the flysch nappes (in the Czech and Polish Carpathians). AAPG European Region Conference with GSA Praga, 10-13 X 2004. Praga, 59.
• 2. Baran U. 1996. Próba interpretacji wyników pomiarów upadu warstw w profilu odwiertu Nieczajna 4 w przedziale głębokościowym 1185-1345 m. Technika Naftowa i Gazownicza, 7: 75-81.
• 3. Bobrek L., Gliniak P., Świetlik B. i Urbaniec A. 2003. Utwory kredy dolnej w środkowej części przedgórza polskich Karpat - weryfikacja zasięgu na podstawie badań mikrofaunistycznych i sedymentologicznych. Przegląd Geologiczny, 51, 11: 979-980.
• 4. Bobrek L. i Świetlik B. 2003. Opracowanie mikrofaunistyczne i mikrofacjalne utworów najwyższej jury i dolnej kredy w obszarze: Dąbrowa Tarnowska - Dębica. Opracowanie niepublikowane. Archiwum PGNiG S.A., Kraków. 1- 181.
• 5. Bobrek L., Świetlik B. i Urbaniec A. 2000. Zespoły faunistyczne bioherm późnojurajskich środkowej części przedgórza polskich Karpat. XVII Konferencja Paleontologów "Historia basenów sedymentacyjnych a zapis paleontologiczny", Kraków. Materiały konferencyjne, 18-20.
• 6. Darłak B., Włodarczyk M. i Gliniak P. 2004. Badania właściwości zbiornikowych dolnej kredy i górnej jury przy zastosowaniu sieci neuronowych w obszarze Bochnia-Dębica. Nafta-Gaz, 60, 9: 457-462.
• 7. Dupraz C. i Strasser A. 1999. Microbialites and micro-encrusters in shallow coral bioherms (Middle to Late Oxfordian, Swiss Jura Mountains). Facies, 40: 101-130.
• 8. Finsterwalder R. i Sperl H. 2004. The Hoflein Field, Austria: Autochthonous Jurassic below Alpine thrusts-challenges of reservoir characterisation and modelling. AAPG European Region Confe-rence with GSA, 10-13 X 2004. Praga, 70.
• 9. Gliniak P., Laskowicz R. i Urbaniec A. 2000. Górnojurajskie budowle organiczne w rejonie Kraków-Dębica. Możliwości identyfikacji z zapisu sejsmicznego oraz perspektywy poszukiwawcze dla złóż węglowodorów. Prace Instytutu Geologii Nafty i Gazu, 110: 161-165.
• 10. Gliniak P., Laskowicz R., Urbaniec A., Such P. i Leśniak G. 2001. Obecność skał zbiornikowych w późnojurajskich utworach węglanowych z uwzględnieniem ich rozwoju facjalnego w rejonie Zawada - Łękawica. Nafta-Gaz, 57, 11: 597-606.
• 11. Gliniak P. i Urbaniec A. 2001. Oksfordzkie budowle biohermowe w rejonie Bochnia - Sędziszów w zapisie sejsmicznym 3D. Nafta-Gaz, 57, 10: 545-556.
• 12. Gliniak P. i Wójcik E. 2000. Wykorzystanie stacji interpretacyjnej "Landmark" do identyfikacji form biohermowych z zapisu sejsmicznego. Spotkanie użytkowników stacji interpretacyjnych Landmarka, 4-6 października 2000, Krosno, 44-46.
• 13. Gregosiewicz Z., Bobrek L., Gliniak P., Laskowicz R., Świetlik B., Urbaniec A. i Zdanowski P. 2001. Analiza mikrofacjalna i przemian diagenetycznych utworów organogenicznych jury górnej na podstawie wybranych otworów w obszarze Kraków - Dębica. Opracowanie niepublikowane. Archiwum PGNiG S.A., Kraków. 1-123.
• 14. Gutowski J. 2004. Dynamika rozwoju utworów koralowych środkowego oksfordu okolic Bałtowa. Tomy Jurajskie, 2: 17-28.
• 15. Gutowski J., Popadyuk I.V i Olszewska B. 2005. Late Jurassic - Earliest Cretaceous evolution of the epicontinental sedimentary basin of South-Eastern Poland and Western Ukraine. Geological Quarterly, 49, 1: 31-44.
• 16. Gutowski J. i Koyi H. 2005. Jurajsko-kredowa ewolucja perykarpackiego segmentu bruzdy środkowopolskiej w świetle wyników modelowań analogowych. Tomy Jurajskie, 3 (ten zeszyt).
• 17. Hoffmann M. i Kołodziej B. 2000. Późnojurajskie rafy Polski platformowej i Karpat zewnętrznych - przykłady z Celin koło Chmielnika i wapieni typu sztramberskiego. I Spotkanie Polskiej Grupy Roboczej Systemu Jurajskiego JURASSICA, Wiktorowo. Materiały sympozjum, 10.
• 18. Insalaco E., Hallam A. i Rosen B. 1997. Oxfordian (Upper Jurassic) coral refs in Western Europe: reef types and conceptual depositional model. Sedimentology, 44, 4: 707-734.
• 19. Kutek J., Matyja B. i Wierzbowski A. (1984) - Late Jurassic biogeography in Poland and its stratigraphical implications. W: Michelsen, O. i Zeiss, A. (red.), International Symposium on Jurassic Stratigraphy, Erlangen, 1984. Symposium Vol. III, 743-754.
• 20. Krzywiec P. 2001. Contrasting tectonic and sedimentary history of the central and eastern parts of the Polish Carpathians foredeep basin -results of seismic data interpretation. Marine and Petroleum Geology, 13: 13-31.
• 21. Krzywiec P. 2004. Relationship between orogenesis and foreland inversion - Late Cretaceous evolution of the Mid-Polish Trough and the Carpathian orogenic belt. Terra Nostra: 5, 32-35.
• 22. Leinfelder R. R. 1993. Upper Jurassic reef types and controlling factors. A preliminary report. Profil, 5: 1-45.
• 23. Leinfelder R. R., Krautter M., Nose M., Ramalho M. i Werner W. 1993a. Siliceous sponge facies from the Upper Jurassic of Portugal. Neues Jahrbuch fur Geologie und Palaontologie Abhandlungen, 189: 199-254.
• 24. Leinfelder R. R., Nose M., Schmid D. U. i Werner W. 1993b. Microbial crusts of the Late Jurassic: composition, palaeoecological significance and importance in reef construction. Facies, 29: 195-230.
• 25. Leinfelder R. R., Werner W., Nose M., Schmid D. U., Krautter M., Laternser R., Takacs M. i Hartmann D. 1996. Paleoecology, growth parameters and dynamics of coral, sponge and microbolite reefs from the Late Jurassic. W: Reitner, J., Neuweiler, F., Gunkel, F. (red.): Global and regional controls on biogenic sedimentation. I. Reef Evolution. Res. Reports. Góttinger Arb. Geol. Palaont., Sb.2: 227-248.
• 26. Maksym A., Baszkiewicz A., Gregosiewicz Z., Liszka B. i Zdanowski P. 2001. Środowiska sedymentacji i właściwości zbiornikowe utworów najwyższej jury i kredy dolnej rejonu Brzezówka - Zagorzyce na tle budowy geologicznej S części zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny, 49, 5: 401-407.
• 27. Matyja B.A. 1977. The Oxfordian in the south-western margin of the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica, 27, 1: 41-64.
• 28. Matyja B.A., Gutowski J. i Wierzbowski A. 1989. The open shelf-carbonate platform succession at the Oxfordian/Kimmeridgian boundary in the SW margin of the Holy Cross Mts: stratigraphy, facies and ecological implications. Acta Geologica Polonica, 39, 1-4: 29-48.
• 29. Matyja B.A., Merta T. i Wierzbowski A. 1985. Rozwój sedymentacji i zróżnicowanie facjalne w jurze górnej struktury Zalesia. W: Materiały sympozjum - Utwory jurajskie struktury Zalesia i ich znaczenie surowcowe, Piechcin - Barcin: 19-29.
• 30. Matyja B.A. i Wierzbowski A. 1994. On correlation of Submediterranean and Boreal ammonite zonations of the Middle and Upper Oxfordian: new data from Central Poland. Geobios, M.S. 17: 351-358.
• 31. Matyja B.A. i Wierzbowski A. 1995. Biogeographic differentiation of the Oxfordian and Early Kimmeridgian ammonite faunas of Europe, and its stratigraphic consequences. Acta Geologica Polonica, 45, 1-2: 1-8.
• 32. Matyja, B.A. i Wierzbowski, A. 2000. Biostratigraphical correlations between the Subboreal Mutabilis Zone and the Submediterranean Upper Hypselocyclum - Divisum Zones of the Kimmeridgian: new data from Northern Poland. GeoResearch Forum, 6: 129-136.
• 33. Matyja B. A. i Wierzbowski A. 2004. Stratygrafia i zróżnicowanie facjalne utworów górnej jury Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej i Wyżyny Wieluńskiej. W: Zróżnicowanie i przemiany środowiska przyrodniczo-kulturowego Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Przyroda, 1: 13-18. Ojców 2004.
• 34. Moore C. H. 2001. Carbonate reservoirs, porosity evolution and diagenesis in a sequence stratigraphic framework. Elsevier Science B.V, Amsterdam. 1-254.
• 35. Morycowa E. i Moryc W. 1976. Rozwój utworów jurajskich na przedgórzu Karpat w rejonie Dąbrowy Tarnowskiej - Szczucina. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 46, 1-2: 231-288.
• 36. Olszewska B. 1999. Thin sections microbiostratigraphy of the well Zagórzyce 6. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 387: 149-153.
• 37. Olszewska B. 2001. Stratygrafia malmu i neokomu podłoża Karpat fliszowych i zapadliska w świetle nowych danych mikropaleontologicznych. Przegląd Geologiczny, 49, 5: 451.
• 38. Popadyuk I., Vul M., Ladyzenski Y. i Shpak P. 2005. Petroleum geology of the Ukrainian Carpathian foredeep. W: Picha, F., Golonka, J. (red.) The Carpathians and their foreland: geology and hydrocarbon resources, American Association of Petroleum Geologists Memoir, 84 (w druku).
• 39. Roniewicz E. 2004. Jurajskie korale w Polsce. Tomy Jurajskie, 2: 83-98.
• 40. Schmid D.U. 1996. Marine microbolites and microencrusters from the Upper Jurassic. Profil, 9: 101-251.
• 41. Trammer J. 1982. Lower to Middle Oxfordian sponges of the Polish Jura. Acta Geologica Polonica, 39, 1-4: 49-91.
• 42. Trammer J. 1989. Middle to Upper Oxfordian sponges of the Polish Jura. Acta Geologia Polonica, 32, 1-2: 1-39.
• 43. Urbaniec A. i Świetlik B. 2003. Weryfikacja stratygrafii utworów wyższej górnej jury i niższej dolnej kredy w środkowej części przedgórza Karpat w świetle nowych danych mikropaleontologicznych. Tomy Jurajskie, 1: 105-110.
• 44. Werner W., Leinfelder R. R., Fursich F. T. i Krautter M. 1994. Comparative palaeoecology of marly coralline spongebearing reefal associations from the Kimmeridgian (Upper Jurassic) of Portugal and southwestern Germany. Sonderdruck CFS-Courier Forschungsinstitut Senckenberg Frankfurt, 172: 381-397.
• 45. Zdanowski P., Baszkiewicz A. i Gregosiewicz Z. 2001. Analiza facjalna utworów najwyższej jury i kredy dolnej rejonu Zagorzyc. Przegląd Geologiczny, 49, 2: 161-178.