Skuteczność postępowania fizjoterapeutycznego z wykorzystaniem pompy baklofenowej w leczeniu spastyczności w stwardnieniu rozsianym - opis przypadku

• Autorzy: Mraz M. , Chantsoulis M. , Nowak I. , Wdowiak P. , Urbanowska J. , Sakowski J. , Mraz M.

Warianty tytułu

EN

Effectiveness of the physiotherapeutic procedure with the use of baclofen pump in the spasticity treatment in multiple sclerosis - case report

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Baklofen to lek zmniejszający wzmożone napięcie mięśni szkieletowych (spastyczność), które może występować m.in. w stwardnieniu rozsianym. Obniżenie wzmożonego napięcia mięśniowego redukuje bolesne spazmy, zmniejsza ograniczenie ruchomości w stawach, przez co daje możliwość podjęcia postępowania usprawniającego. Materiał i metody. Badaniem objęto 47-letniego pacjenta chorującego na stwardnienie rozsiane (SM - Multiple Sclerosis) od 9 lat, wielokrotnie hospitalizowanego z powodu narastania spastyczności w kończynach dolnych. Mimo wcześniej stosowanych leków zmniejszających napięcie mięśniowe, pod koniec 2008 roku nastąpiło pogorszenie stanu neurologicznego. Od kwietnia 2009 roku pacjent nie wstawał z łóżka, a wzrost spastyczności uniemożliwił mu codzienne funkcjonowanie i fizjoterapię. Po uprzednim przeprowadzeniu testu baklofenowego pacjent został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego polegającego na implantacji programowalnej pompy baklofenowej Synchromed II firmy Medtronic o pojemności 40 ml. Zmniejszenie napięcia mięśniowego uzyskano po kilkukrotnej modyfikacji dawki baklofenu podawanej infuzją dokanałową. Pozwoliło to na skierowanie i zakwalifikowanie pacjenta na 6-tygodniowy pobyt w ośrodku rehabilitacyjnym, gdzie zastosowano postępowanie fizjoterapeutyczne zgodne z założeniami metody proprioceptywnego nerwowo-mięśniowego torowania (PNF - Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) . Wyniki. Na postawie wyników testów klinicznych i funkcjonalnych stwierdzono zmniejszenie spastyczności oraz znaczną poprawę sprawności. Wnioski. Leczenie spastyczności z wykorzystaniem pompy baklofenowej w stwardnieniu rozsianym korzystnie wpływa na skuteczność postępowania fizjoterapeutycznego.

EN

Introduction. The therapeutic effect of baclofen is the decrease of the spasticity, which occurs i.e. in patients suffering from the Multiple Sclerosis (MS). The application of baclofen causes the decrease of muscle tension and pain ailments, thus facilitating the rehabilitation. Material and methods. 47-year-old patient with multiple sclerosis was subjected to frequent hospitalization within last 9 years due to the escalating spasticity within lower limbs. In spite of the application of therapy aimed at the decrease of muscles tension, the neurological state of the patient deteriorated. This banned the patient from everyday activities and physiotherapy. The patient was qualified for surgical treatment - implantation of intrathecal 40 ml baclofen pump Synchromed II (Medtronic). The decrease of muscles spasticity was achieved after modification of the dose of the baclofen infusion. It enabled the 6-day stay at the rehabilitation centre, where the intense physiotherapeutic procedures, were applied. Results. On the basis of clinical and functional tests, the decrease of spasticity, as well as the significant improvement of efficiency, were confirmed. Conclusions. The spasticity treatment in multiple sclerosis, with intrathecal baclofen pump, has a positive influence on the physiotherapeutic proceedings.

Słowa kluczowe

PL

pompa baklofenowa; stwardnienie rozsiane; spastyczność; fizjoterapia

EN

intrathecal baclofen pump; spasticity; multiple sclerosis; physiotherapy

• Wydawca: Jacek Doskocz
• Czasopismo: Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 17, nr 4
• Strony: 263--267
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Mraz M.

autor

Chantsoulis M.

autor

Nowak I.

autor

Wdowiak P.

autor

Urbanowska J.

autor

Sakowski J.

autor

Mraz M.

• Wydział Fizjoterapii, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, al. I. J. Paderewskiego 35, 51-612 Wrocław, tel. [phone],

Bibliografia

• 1. A.D. Pandyan, M. Gregoric, M.P. Barnes, D. Wood, F. van Wijck, J. Burridge, H. Hermens, G.R. Johnson: Spasticity: clinical perceptions, neurological realities and meaningful measurement, Disability and Rehabilitation, vol. 27, 2005, s. 2-6.
• 2. J. Sławek: Spastyczność jako problem kliniczny, [w:] J. Sławek (red.): Spastyczność. Od patofizjologii do leczenia, Wyd. Via Medica, Gdańsk 2007, s. 1-5.
• 3. M. Krawczyk: Fizjoterapia w spastyczności dorosłych pacjentów, [w:] J. Sławek (red.): Spastyczność. Od patofizjologii do leczenia, Wyd. Via Medica, Gdańsk 2007, s. 72-89.
• 4. S. Morris: Skale Ashworth’a i Tardieu - znaczenie kliniczne w ocenie spastyczności wśród dorosłych i pediatrycznych pacjentów neurologicznych, Rehabilitacja Medyczna, vol. 6, 2002, s. 9-17.
• 5. J. Opara: Możliwości subiektywnej i obiektywnej oceny spastyczności, Pol. Merk. Lek., vol. 61, 2001, s. 403-408.
• 6. M. Drużbicki, A. Pacześniak-Jost, A. Kwolek: Metody klinimetryczne stosowane w rehabilitacji neurologicznej, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, vol. 5 (3), 2007, s. 268-274.
• 7. M.P. Barnes: An overview of the clinical management of spasticity, [w:] M.P. Barnes, G.R Johnson: Upper motor neuron syndrome and spasticity: clinical management and neurophysiology, Cambridge University Press, Cambridge 2001, s. 1-11.
• 8. J. Sławek, H. Car, M. Bonikowski, A. Bogucki, D. Koziorowski, A. Potulska-Chromik, M. Rudzińska: Czy wszystkie preparaty toksyny botulinowej typu A są takie same? Porównanie trzech preparatów toksyny botulinowej typu A w zarejestrowanych wskazaniach w neurologii. Neurologia i Neurochirurgia Polska, vol. 44, 2010, s. 43-64.
• 9. J. Sławek, A. Bogucki, M. Banach, A. Członkowska, A. Friedman, M. Krawczyk, A. Kwolek, J. Opara, S. Ochudło, J. Zaborski: Toksyna botulinowa typu A w leczeniu spastyczności u dorosłych - stanowisko interdyscyplinarnej grupy ekspertów, Neurologia i Neurochirurgia Polska, vol. 38, 2004, s. 443-445.
• 10. D. Mirowska, A. Członkowski: Farmakoterapia spastyczności, Post Psychiatr Neurol, vol. 13, 2004, s. 29-33.
• 11. P. Zieliński: Technika implantacji pompy baklofenowej, programowanie i powikłania, [w:] J. Sławek (red.): Spastyczność. Od patofizjologii do leczenia, Wyd. Via Medica, Gdańsk 2007, s. 169-182.
• 12. J. Urbanowska, M. Chantsoulis, M. Mraz, A. Skrzek, T. Sipko, J. Sakowski: Zastosowanie pompy baklofenowej w kompleksowej terapii spastyczności, Inżynieria Biomedyczna - Acta Bio-Optica et Informatica Medica, vol. 17, 2011, s. 24-27.
• 13. http://www.medtronic.com/index.htm
• 14. P. Azouvi, A. Roby-Brami, A. Biraben, J. B. Thiebaut, C. Thurel, B. Bussel: Effect of intrathecal baclofen on the monosynaptic reflex in humans: evidence for a postsynaptic action, J Neurol Neurosurg Psychiatry, vol. 56(5), 1993, s. 515-519.
• 15. M. Harat, M. Rudaś: Metody chirurgicznego leczenia spastyczności. Neurologia i Neurochirurgia Polska, vol. 36, 2002, s. 539-552.
• 16. J.E. Kiwerski: The surgical treatment of spasticity, Post Psychiatr Neurol, vol. 13, 2004, s. 49-52.
• 17. M. Krawczyk, A. Lizak, W. Chwała: Wybrane problemy badania i fizjoterapii chorych ze spastycznością, Post Psychiatr Neurol, vol. 13, 2004, s. 23-28.
• 18. M. Woszczak: Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym, Neurologia i Neurochirurgia Polska, vol. 39, 2005, s. 717-719.
• 19. Z. Stelmasiak: Praktyczne aspekty stwardnienia rozsianego, Medycyna Rodzinna, vol. 1, 2001, s. 5-9.
• 20. L.H. De Souza, A. Ashburn: Assessment of motor function in people with multiple sclerosis, vol. 1(2), 1996, s. 98-111.
• 21. N.H. Mayer: Preface and clinicophysiologic concepts of spasticity and motor dysfunction in adults with upper motoneuron lesion, Muscle Nerve Suppl, vol. 6, 1997, s. 1-13.
• 22. M. Jóźwiak, M. Idzior, A. Szulc: Zastosowanie „pompy baklofenowej” w leczeniu spastyczności u dzieci z mózgowym porażeniem - metodyka i wyniki, Pediatria Polska, vol. 82, 2007, s. 130-136.
• 23. L. Jarrett, S.M. Leary, B. Porter, D. Richardson, T. Rosso, M. Powell, A.J. Thompson: Managing spasticity in people with multiple sclerosis: A goal-oriented approach to intrathecal baclofen therapy, Int J MS Care, vol. 3, 2001, s. 10-21.
• 24. J.M. Meythaler, S. Guin-Renfroe, P. Grabb, M.N. Hadley: Long-term continuously infused intrathecal baclofen for spastic-dystonic hypertonia in traumatic brain injury: 1-year experience, Arch Phys Med Rehabil, vol. 80, 1999, s. 13-19.
• 25. O. Rémy-Néris, V. Tiffreau, S. Bouilland, B. Bussel: Intrathecal baclofen in subjects with spastic hemiplegia: assessment of the antispastic effect during gait, Arch Phys Med Rehabil, vol. 84, 2003, s. 643-650.
• 26. G.E. Francisco, C. Boake: Improvement in walking speed in poststroke spastic hemiplegia after intrathecal baclofen therapy: a preliminary study, Arch Phys Med Rehabil, vol. 84, 2003, s. 1194-1199.
• 27. T. Rekand, M. Grønning: Treatment of spasticity related to multiple sclerosis with intrathecal baclofen: a long-term follow-up, J Rehabil Med, vol. 43, 2011, s. 511-514.
• 28. R.L. Jones, P.K. Rawlins: The diagnosis of intrathecal infusion pump system failure, Pain Physician, vol. 8(3), 2005, s. 291-296.
• 29. G.E. Francisco: The role of intrathecal baclofen therapy in the upper motor neuron syndrome, Eura Medicophys, vol. 40(2), 2004, s. 131-143.