Wpływ poziomu szumu na rozdzielczość sekcji pseudo-impedancji akustycznej w NW części LGOM

• Autorzy: Kawalec-Latała E.

Warianty tytułu

EN

Influence of the level of noise on resolution of pseudo-impedance acoustic sections in NW part of LGOM

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podjęcie decyzji o budowie podziemnego zbiornika w złożu soli i wybór jego lokalizacji wymaga szeregu badań. Zasadnicze znaczenie ma odpowiednie rozpoznanie geologiczne. W rejonie pomiędzy Głogowem a Bytomiem Odrzańskim (NW część LGOM) wyznaczono 2 obszary złożowe o łącznej powierzchni 14 km2, gdzie szacunkowe zasoby geologiczne wynoszą kilkanaście mln ton soli. Sól ta stanowi kopalinę użyteczną towarzyszącą złożom miedzi. Skłoniło to do podjęcia prac mających na celu uruchomienie eksploatacji soli kamiennej metodą ługowania otworami z powierzchni terenu oraz wykorzystania powstałych kawern jako sezonowych magazynów gazu ziemnego na potrzeby lokalne. Budowa podziemnych zbiorników metodą ługowania z powierzchni, zawsze stwarza możliwość i potrzebę zagospodarowania soli uzyskiwanych w wyniku takiego sposobu tworzenia zbiornika. Detekcja niejednorodności litologiczno-facjalnych w budowie pokładowych złóż soli kamiennej jest zadaniem wymagającym precyzji i dokładności. Istnieją przesłanki teoretyczne, zweryfikowane modelowaniami, że zmiany takie mogą być rozpoznane na podstawie interpretacji sekcji pseudo-impedancji akustycznej. Dokładność i wiarygodność takiej interpretacji wzrasta, jeśli zakłócenia obecne w rejestracjach terenowych maleją. Całkowita eliminacja zakłóceń z danych rzeczywistych jest niemożliwa. Uzasadnione jest więc oszacowania a'priori jaki poziom szumu jest dopuszczalny, aby interpretacja była wiarygodna. Metoda inwersji w celu obliczenia tras pseudo-impedancji akustycznej jest operacją nieliniową i w takim przypadku metoda modelowań tras przy założonym poziomie szumu, pozwala ocenić jego wpływ na jakość odzwierciedlania się zmian budowy wewnętrznej górotworu. Przedstawione syntetyczne sekcje pseudo-impedancji akustycznej, uwzględniają typową w NW części LGOM budowę geologiczną pokładów soli kamiennej i różny poziom szumu przypadkowego.

EN

NW part LGOM, the area between Głogów and Bytom Odrzański is perspective for construction of underground storage in salts deposit. The building method by salt's leaching from surface always gives the possibility utilize the salts. The area takes about 14 km2 the estimated salt's store equal a dozen mln. Salt is an useful mineral accompanying copper deposits. For location and building of underground reservoir very precise geological setting is needed. The inhomogeneities and changes of thickness and lithology of salts deposits before the underground storage location must be predicted. A method of inversion of seismic section aiming at obtaining pseudo-acoustic impedance section gives the possibility to bind very closely the acoustic impedance changes with lithologic and facial changes in subsurface. When the noise in seismic data decreases the accuracy and reliability of interpretation increases. Unfortunately, a whole elimination of noise from seismic measurements is not possible. It is reasonable to estimate a'priori the level of noise for reliable interpretation seismic sections. It should be realised that the inversion procedure is not a unique process. There is no single solution to the given problem. In this case the modelling methods of pseudo-impedance acoustic sections are useful for the evaluation of the influence of noise on the recognition of underground boundaries. The paper presents the synthetic seismic section and pseudo-impedance section constructed for various lithology's changes typical for Zechstein salts deposits in NW part of LGOM.

Słowa kluczowe

PL

LGOM; sól kamienna; złoże soli; zbiornik podziemny; ługowanie soli; budowa geologiczna

EN

LGOM; rock salt; salt deposit; underground storage; salt leaching; geological structure

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 49, nr 7
• Strony: 81--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Kawalec-Latała E.

• Katedra Górnictwa Odkrywkowego, Akademia Górniczo-Hutnicza, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, tel. [phone],

Bibliografia

• 1. Becquey M., Lavergne M., Willm C, 1979 -Acoustic impedance logs computed from seismic traces. Geophysics vol. 44,9
• 2. Kawalec-Latała E., Korytowska B., 1991 - Inwersja sejsmogramów według algorytmów opartych na ciągłym i dyskretnym modelu sejsmogeologicznym. Zeszyty Naukowe AGH, Geofizyka stosowana, 8
• 3. Kawalec-Latała E., Korytowska B., 1995 - Czynniki zakłócające trasy pseudoimpedancji akustyczne., Technika Poszukiwań Naftowych, nr 1
• 4. Kawalec-Latała E., 2003 - Rozpoznawanie niejednorodności pokładowych złóż soli w aspekcie budowy podziemnych zbiorników. Miesięcznik WUG nr 5, str. 45-46.
• 5. Kawalec-Latała E., 2004 - Złoża soli kamiennej z rejonu Sieroszowic na sekcjach pseudoimpedancji akustycznej. Mat. Symp. Warsztaty 2004 z cyklu "Zagrożenie naturalne w górnictwie", str.647-654
• 6. Kawalec-Latała E., 2006 - Wykrywanie zmian litologicznych w pokładach soli metodami powierzchniowymi. ZSMGiG, nr XXIX, Geotechnika i Budownictwo Specjalne, 189-194
• 7. Kawalec-Latała E., Markiewicz A., - 2007 Zastosowanie syntetycznych sekcji pseudo-impedancji akustycznej do odwzorowania geologii w rejonie potencjalnej budowy kawernowego magazynu węglowodorów w soli Na1 NW części LGOM. [W:] Mater. ZSMGiG, Nr XXX, Geotechnika i Budownictwo Specjalne, s. 315-324
• 8. Krynicki T., 1980 - Własności sprężyste utworów cechsztyńskich. Kwart. Geol., tom 24, nr 3
• 9. Markiewicz A. i Banaszak A., 2005 - Dotychczasowe rozpoznanie budowy geologicznej złoża najstarszej soli kamiennej "Kazimierzów" (obszar górniczy Sieroszowice). [W:] Mater. VII Konferencji: Zagospodarowanie kopalin towarzyszących w górnictwie., 18-20 maja 2005 r. Radzyń., Czasopismo naukowo-techniczne Górnictwo Odkrywkowe vol. XLVII, nr 2, Wrocław, s. 15-21
• 10. Oldenburg D.M., Shauer T., Levy S., 1983-Recovary of the acoustic impedance from reflection seismograms: Geophysics, v.48,10
• 11. Zwierzchowski W., Mikołąjewicz I., Drop K., 2005 - Opracowanie badań geofizycznych w otworze S-373A. Geofizyka Kraków, Baza Geofizyki Wiertniczej, Zielona Góra