Wkład Salomona Isaaca z Pszczyny w uprzemysłowienie Górnego Śląska

• Autorzy: Adler R.

Warianty tytułu

EN

Contribution of Salomon Issac from Pszczyna to the Upper Silesia Industrialization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest pierwszą próbą całościowej prezentacji sylwetki Salomona Isaaca z Pszczyny (ok. 1730 - po 1794 r.) oraz jego wkładu w rozwój górnictwa i hutnictwa na Górnym Śląsku.

EN

The article is a first attempt of the comprehensive presentation of the Salomon Isaac from Pszczyna (1730 -1794) as well as his input to the mining and metallurgy development in the Upper Silesia.

Słowa kluczowe

PL

historia górnictwo; historia przemysłu; Górny Śląsk; Salomon Isaac

EN

history of mining; history of industry; Upper Silesia; Salomon Isaac

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 10
• Strony: 38--45
• Opis fizyczny: bibliogr. 68 poz.

Twórcy

autor

Adler R.

• Chorzów

Bibliografia

• 1.Adamczyk; Pierwsze maszyny parowe na kopalni „Ignacy" („Hoym"). „WUG - Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona
• Środowiska w Górnictwie" 2005 nr 2, s. 51.
• 2.AP w Katowicach, sygn. Bergrevier Konishtitte-West - 525, dok. 2.
• 3.AP w Katowicach, sygn. Bergrevier Kónishutte-West - 525, dok. 4.
• 4.AP w Katowicach, mapa Ur-Messtischblatter, sekcje o sygn. 3309 i 3353 z 1827 r.
• 5.AP w Katowicach, sygn.: OBB 1127.
• 6.AP w Katowicach, Zbiór Dokumentów Archiwum Miejskiego w Bytomiu, zespół 650, sygn. 866, s. 13, maszynopis; W.
• 7.Immerwahr; Juden in Oberschlesien, 1932.
• 8.AP we Wrocławiu, zespół 244, Wyższy Urząd Górniczy, Wstęp do inwentarza.
• 9.J. Appleby, L. Hunt, M. Jacob; Powiedzieć prawdę o tiistorii. Poznań, Zysk i S-ka 2000.
• 10.R. W. Borowy; Wczoraj - dziś -jutro... kopalni „Katowice-Kleofas". Historia węglem pisana. Katowice, Usługi Poligraficzno-Wydawnicze Piotr Tyrtania na zlecenie KWK „Katowice-Kleofas" 1997.
• 11.Z. Bożek; Na szlaku zabytków tectiniki województwa śląskiego, „WUG - Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie" 2005 nr 2, s. 50.
• 12.Chorzów. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Kantyka. Katowice, Wydawnictwo „Śląsk" 1977.
• 13.M. Dyba, U. Warczok; Z dziejów kopalni „Dębieńsko". Katowice 1988.
• 14.H. Fechner; Geschichte des schlesischen Berg- und HiJttenwesens 1740 bis 1806. In: „Zeitschrift fur das Berg-, HiJtten- und Salinenwesen im Preussischen Staate". 1900, s. 350.
• 15.H. Fechner; Geschichte des schlesischen Berg- und Huttenwesens 1741-1806. In: „Zeitschrift fijr das Berg-, Hutten-und Salinenwesen in Preussischen Staate". Bresiau 1901, s. 380.
• 16.H. Fechner; Geschichte des schlesischen Berg- und Huttenwesens 1741-1806. In: „Zeitschrift fur das Berg-, Hutten-und Salinenwesen in Preussischen Staate". Bresiau 1902, s. 194.
• 17.H. Fechner: Wirtschaftsgeschichte der preussischen Provinz Schlesien in der Zeit ihrer provinziellen Seibstandigkeit 1741-1806 : nach den Akten des Geheimen Staatsarchivs und des Handeisministeriums in Benin, des Staatsarchivs und des Oberbergamtsarchivs zu Bresiau, Bresiau 1904.
• 18.Friedrich Wilhelm von Reden i jego czasy. Red. Z. Kapała, Chorzów, Muzeum w Chorzowie 2002. [18] M. Gałuszka: Rozwój Hajduk i ich związek z Królewską Hutą, Chorzowem od końca XVIII wieku do 1939 roku. W: Z dziejów tradycji, historii i kultury Wielkich Hajduk. Materiały sesji popularnonaukowej 4-5 października 1995 r. Chorzów Batory 1996, s. 15-24.
• 19.P Greiner: Właściciele dóbr katowickich 1799-1830: J. F. Koulhaass i J. Wedding. „Kronika Katowicka" 2005, nr 2.
• 20.J. Grzejszczak-Kondratowicz, H. Kondratowicz; Zarys historii wolnomularstwa polskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej 1738-1795. Giżycko 2000. Na stronie: zse.com.pl/strony/wolnomularstwo.htm
• 21.L. Hass: Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódż, Ossolineum 1982. [22] Historia Tarnowskich Gór Red. J. Drabina, Tarnowskie Góry 2000.
• 22.http://www.leobaeck.org/ARCH3.HTM,
• 23.The Leo Baeck Institute in Jerusalem: Document Collection: 483 - Pless,Isaac Salomon zu Pless: Schutz und Handelsprivileg (1786) durch Friedrich Wilhelm, Kónig v. Preussem. Skan kopii w archiwum zakładowym OIP w Katowicach, tłumaczenie - doc. A. Rożanowicz.
• 24.S. Isaac: Der hochst erfreulichen Ankunfł Friedrich Wilhelm. Pless 1789.
• 25.Z. Janeczek; Szkice z dziejów kopalni „Wawel". Wydanie okolicznościowe z okazji zakończenia działalności kopalni „Wawel". Katowice 1999.
• 26.J. Jaros; Dwa wieki Kopalni Węgla Kamiennego „Zabrze-Bielszowice". Zabrze, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa przy KWK „Zabrze-Bielszowice" 1991.
• 27.J. Jaros: Historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Górnośląskim do 1914 roku, Wrocław-Warszawa-Kraków, Ossolineum 1965.
• 28.J. Jaros: Organizacja administracji górniczej na Śląsku w latach 1769-1922. W: „Archeion". T. 26, s. 192.
• 29.J. Jaros: Wiadomości o Żydach czynnych w polskim przemyśle węglowym. W: Biuletyn Historyczny Żydowskiego Instytutu Historycznego, b. m., b. w., 1960, s. 88.
• 30.Z. Kapała, B. Klajmon: Dawne kolonie królewskohuckie. W; „Zeszyty Chorzowskie". T. 3. Chorzów 1998, s. 72.
• 31.J. Katz: Jews and Freemasons in Europe 1723-1939. Cambridge, MA, Harvard University Press 1970.
• 32.Kopalnia Węgla Kamiennego „Rydułtowy". Dwieście lat górnictwa węglowego w Rydułtowach i Niewiadomiu (1792-1992). Red. H. R o I a, Katowice 1992.
• 33.Kronika Rybnicka. Dzieje miasta Rybnika i dawniejszego państwa rybnickiego na Górnym Śląsku - na podstawie wydanej w 1861 r. Kroniki Franciszka Idzikowskiego - nowo wydane w języku polskim i niemieckim z dodatkami przez Artura Trunkhardta. Rybnik 1925.
• 34.Lubosz, tłumaczenie na: www.tg.net.pl/indianer/==historia_11.htm
• 35.Z. Markowski: www.tg.net.pl/indianer/==historia_11.htm
• 36.P. Maser, A. Weiser: Juden in Oberschlesien, Teil 1: Historischer uberllch. Juden Gemeinden (I). Berlin 1992.
• 37.S. Michalkiewicz: Początki koksowania węgla na Śląsku (do polowy lat trzydziestych XIX w.). W „Studia z dziejów górnictwa i hutnictwa" t. IV. Warszawa, Wydawnictwo Geologiczne 1960, s. 86-87.
• 38.MItglleder-VerzelchnIs der unter Konstitułlon der Hochstleuchtenden Hochwurdigsten Grossen Landes-Loge der Frelmaurer von Deutschland In Berlin arbeltenden gesetzmassigen, verbesseten und volkommenen Johannls-Loge genannt „Sllberfels" In Beułhen O.S. nach dem stande vom 3. JunI 1928. Gestiftet am 27 Februar 1813. [B.m., b.w.], 1928 (Beuthen: Br. Aug. Hauser).
• 39.Moje miasto Chorzów - w ujęciu historyczno-przestrzennym. Materiały na sesję popularno-naukowa poświęconą edukacji regionalnej I dawnej kartografii górnośląskiej. Chorzów 2003.
• 40.L. Musioł: Pszczyna. Monografia historyczna, Katowice 1936.
• 41.L. Musioł: Kamień - Brzozowice. Z dziejów kościoła I parafii. Katowice 1965 [rękopis w zbiorach specjalnych Biblioteki Śląskiej].
• 42.M. E. Nita: Początki przemysłu na terenie późniejszego miasta Królewskiej Huty. W: „Zeszyty Chorzowskie". T. 3. Chorzów 1998.
• 43.M. Orzechowski: Wojciech Korfanty. Biografia polityczna. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
• 44.G. Pawełczak: Theodor Erdmann Kalle 18-1-1863. Chorzów, Muzeum w Chorzowie, Stowarzyszenie Miłośników Chorzowa im. Juliusza Ligonia 2001.
• 45.M. Piegza: Zgoda - zarys dziejów osady, dzielnicy. Świętochłowice 2004.
• 46.Polski słownik biograficzny. T. 2, Kraków 1936.
• 47.J. Piernikarczyk: Historia górnictwa I hutnictwa na Górnym Śląsku. Katowice, Śląski Związek Akademicki 1933.
• 48.J. Piernikarczyk: Historia kopalni „Król" [maszynopis z archiwum kopalni „Barbara-Wyzwolenie" w Bytomiu. Łagiewnikach].
• 49.K. Popiołek: Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku. Katowice, Wydawnictwo „Śląsk" 1972.
• 50.Recław: Wielkie postacie górnośląskiego przemysłu od końca XVIII do początków XX w. W: „Rocznik Muzeum w Gliwicach" tom 10, Gliwice, Muzeum w Gliwicach 1995.
• 51.Revldlerte Berg-Ordnung vor das souveraine Hrzogthum Schleslen und die Grafschaft Glatz, vom 5. Juni 1769. Nebst den neusten Preussischen Gesetzen und Instruktionen uber das Bergwerkswesen und den auf die Berg-Ordnung bezugllchen Entscheldungen des Konigl. Ober-Tribunals. Bresiau, Verlag der Schletter'schen Buchhandlung (H. Skutsch) 1857.
• 52.Sammlung der Mittgiieder = Ferzelhnis der Loge Friedrich zur Aufgehenden sohne In Orient Brieg von ihrer grendung In Jahre 1783 bis 1866/7. Rękopisy w zbiorach specjalnych Biblioteki Śląskiej.
• 53.Schlesiche Provlnzlalblaetter, t. 9, s. 535-536.
• 54.75 lat Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach 1922-1997. Materiały do publikacji zebrali i opracowali mgr Piotr Gisman, mgr inż. Stanisław Malik, mgr inż. Kazimierz Sąsiadek pod patronatem Komitetu Organizacyjnego Obchodów Jubileuszu 75-lecia WUG. Katowice, Wydawnictwo „Wiadomości Górnicze" sp. z o.o. 1997.
• 55.J. Szaflik: Kronika kopalni„Walenty-Wawel" w Rudzie Śląskiej (część II). Opracował Juliusz Szaflik (maszynopis).
• 56.J. Szaflik: Początki i historia rozwoju górnictwa I hutnictwa w Rudzie Śląskiej. Ruda Śląska, Miejski Komitet Frontu Jedności Narodu w Rudzie Śląskiej 1966.
• 57.W. Szewczyk: Skarb Donnersmarcków. Katowice, Wydawnictwo Śląskie 1979.
• 58.The Rosicrucian Revival and the German Counter-Enlightenment, submitted by for degree of D. Phil., by Christopher Mcintosh, Christ Church, Oxford, June, 1989.
• 59.M. Tomczykiewicz: Z dziejów drukarstwa w Pszczynie. Oprać, i wstęp J.Polak. Pszczyna 1984.
• 60.H. Wernekke: Goethe und die Kónigliche Kunst. Leipzig, Poeschel 1905.
• 61.J. Westphal: Jahrbuch fur den Oberbergamtsbezirk Bresiau, Katowice 1913.
• 62.W. Daniel Wilson: Gehelmrate gegen Geheimbunde. EIn unbekanntes Kapitel der klassisch – romantischen Geschichte Welmars. Stuttgart 1991.
• 63.www.historia.wolow.eu.org/HTML/Brzeg%20Dolny-postacie-rody.htm
• 64.www.aktualnosci.brzegdolny.pl/hist_kal.htm
• 65.www.aktualnosci.brzegdolny.pl/hist_kal.htm
• 66.www.golden- dawn.com/temple/open/tree.jsp?a=open&t=1673.
• 67.W. Zaleski: Dzieje górnictwa I hutnictwa na Górnym Śląsku do roku 1806. Madryt, Wydawnictwo Towarzystwa im. Romana Dmowskiego 1967.
• 68.Zivier: Geschichte der Juden In Beuthen. JKus dem Beuthener Lande" 1924, nr 1.