Surowce ilaste ceramiki budowlanej w dawnych ośrodkach wydobycia rud żelaza

• Autorzy: Szczepańska M. , Witkowska M.

Warianty tytułu

EN

Clay material for building ceramics in ancient centers of ironstone exploitation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przy eksploatacji dawnych złóż rud żelaza monokliny śląsko-krakowskiej oraz zewnętrznych Karpat fliszowych skały ilaste stanowiły materiał odpadowy. Obecnie skały ilaste są wydobywane jako ważny surowiec dla ceramiki budowlanej. Syderyty, stanowiące niegdyś rudy żelaza, są składnikiem niepożądanym przy eksploatacji iłów. Zwrócono uwagę na brak aktualnych możliwości wykorzystania syderytów oraz na fakt, że ich wietrzenie na hałdach stanowi niebezpieczeństwo dla środowiska naturalnego.

EN

At exploitation of ancient ironores deposits from Cracow-Silesia upland and Flysch Carpathians, clays were not utilized. Actually they are the main source of building ceramics raw materials. The siderites, being formerly ironores are waste material at exploitation of clay deposits. The authors point out for lack of possibilities to utilize siderites and for the fact that their weathering on dumps is dangerous for natural environment.

Słowa kluczowe

PL

surowce ilaste; surowce ilaste ceramiki budowlanej; syderyty; skały ilaste

EN

clay material; ironstone exploitation; siderites

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 6
• Strony: 58--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Szczepańska M.

autor

Witkowska M.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN,

Bibliografia

• [1] Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31 XII 2005 r. Ministerstwo Środowiska. PIG. Warszawa 2006; 448.
• [2] Gedl P, Kaim A., Boczarowski A., Kędzierski M., Smoleń J., Szczepanik P., Witkowska M., Ziaja J. 2003: Rekonstrukcja paleośrodowiska sedymentacji środkowojurajskich iłów rudonośnych Gnaszyna (Częstochowa) - wyniki wstępne. T. Jurajskie, 1: 19-27.
• [3] Kopik J., 1998: Jura dolna i środkowa północno-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Biul. PIG 378, 67-129.
• [4] Krajewski R. 1960a: Syderyty osadowe, [w:] Geologia ztóż surowców mineralnych Polski.. Surowce metaliczne. Praca zbiorowa pod red. R. Krajewskiego. Biul. IG, 53 - 78.
• [5] Krajewski R. 1960b. Wiadomości ogólne, [w:] Geologia złóż surowców mineralnych Polski.. Surowce metaliczne. Praca zbiorowa pod red. R. Krajewskiego. Biul. IG, 11-21.
• [6] Majewski W. 2000: Middle Jurassic concretions from Częstochowa (Poland) as indicators of sedimentation rates. Acta Geol. Pol., 50,4,431 -439.
• [7] Matyja BA, Wierzbowski A. 2000: Ammonites and stratigraphy of the uppermost Bajocian and Lower Bathonian between Częstochowa and Wieluń, Central Poland. Acta Geol. Pol., 50,2, 191-209
• [8] Matyja B. A, Wierzbowski A. 2003: Biostratygrafia amonitowa formacji częstochowskich Hów rudonośnych (najwyższy bajos - górny baton) z odsłonięć w Częstochowie. T. Jurajskie, 1:3-6.
• [9] Matyja BA., Wierzbowski A., Gedl P, Boczarowski A., Kaim A., Kędzierski M., Leonowicz P, Smoleń J., Szczepanik P, Witkowska M. 2006: Stop B1.5 - Sowa s and Glinski's clay pits (uppermost Bajocian-lowermost Bathonian): LHhology, fossil assemblages and palaeoenvironment. In: 7th Jurassic Symposium, Fieldtrip Guide, 149-152.
• [10] Nieć M., Ratajczak T. 2004: Złoża kopalin ilastych do produkcji ceramiki budowlanej, kruszyw lekkich i cementu, [w] Surowce mineralne polski. Surowce skalne. Surowce ilaste. R. Ney (red.) Wyd. IGSMIE PAN, Kraków; 117-217.
• [11] Osika R. 1960: Rudy jury brunatnej, [w] Geologia złóż surowców mineralnych Polski. Surowce metaliczne. Praca zbiorowa pod red. R. Krajewskiego. Biul. IG, 78 - 101.
• [12] Osika R. 1970: Geologia i surowce mineralne Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
• [13] Polański A. 1988. Geochemia i surowce mineralne. Wyd. Geol. Warszawa, 443.
• [14] Ratajczak T., Korona W. 2000: Charakterystyka mineralogiczno-chemiczna i surowcowa materiałów z hałd po kopalnictwie rud żelaza w rejonie częstochowskim. Przegl. Geol. 7, 607 - 615.
• [15] Ratajczak T., Stachura E. 2000: Skały ilaste byłego województwa bielskiego jako surowce ceramiki budowlanej. Gosp. Sur. Min. 16/2, 5 - 24.
• [16] Ratajczak T. 1998. Hałdy po górnictwie rud żelaza w rejonie częstochowskim - stan aktualny i możliwości zagospodarowania. Wyd. IGSMiE PAN. Kraków, 92.
• [17] Witkowska M., Szczepanik P., Sawłowicz Z. 2004: Rekonstrukcja paleo środowiska sedymentacji środkowojurajskich iłów rudonośnych Gnaszyna (Jura Krakowsko-Częstochowska) w świetle badań geochemicznych. T. Jurajskie, 2,166 - 167.