Schemat arbitrażowy Nasha, a podział zysków w bilateralnym monopolu kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Cz. 2: Zastosowania w negocjacjach strategicznych i taktycznych

• Autorzy: Jurdziak L.

Warianty tytułu

EN

Nash bargaining solution and the split of profit in bilateral monopoly of lignite opencast mine and power plant. Pt. 2: Applications in strategic and tactical negotiations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono zastosowanie schematu arbitrażowego Nasha do podziału zysku w negocjacjach pomiędzy odkrywkową kopalnią węgla brunatnego i elektrownią. Zaprezentowano też szereg propozycji wykorzystania punktu status quo oraz sposobów jego ustalenia do wyznaczenia podziału zysku zarówno w negocjacjach strategicznych jak i taktycznych/operacyjnych. Nowatorskim podejściem jest stworzenie mapy izolinii cen węgla na wykresie rozkładu zysku kopalni i elektrowni pokazującej sprzeczność racjonalności grupowej i indywidualnej oraz zmniejszanie się zachęty do oportunizmu kopalni w miarę wzrostu cen węgla. Oportunizm z uwagi na asymetrię informacji oraz posiadanie przez kopalnię strategii dominującej (optymalizacji wyrobiska docelowego) stanowi realne zagrożenie dla współpracy obu stron bilateralnego monopolu. Pewność w kwestii maksymalizacji łącznego zysku BM i pełną kontrolę nad realizacją uzgodnionego podziału zysku nie zwiększającą kosztów transakcyjnych jest możliwa jedynie w zintegrowanej pionowo firmie oferującej obu stronom równy dostęp do informacji. Jak wykazano w [4] nie stanowiłoby to zagrożenia dla efektywności rynku - wręcz odwrotnie mogłoby się przyczynić do lepszego wykorzystania złoża poprzez eksploatację większego wyrobiska docelowego. Interesującą propozycją jest też potraktowanie optymalizacji kopalń odkrywkowych jako opcji realnej zmiany wielkości kopalni. Przedstawione metody, narzędzia i rozwiązania powinny pomóc obu stronom w rzeczywistych negocjacjach m.in. w określeniu swoich pozycji strategicznych i uniknięciu potencjalnych zagrożeń. Ostatecznie, od negocjujących stron zależeć będzie czy wybiorą kooperację, czy rywalizację, racjonalne argumenty, czy racjonalne groźby, maksymalizację łącznego zysku, czy tylko swojego.

EN

The application of Nash bargaining solution to profit division in negotiation between opencast lignite mine and power plant has been discussed. Different proposals of status quo point usage and ways of its determination for profit sharing both in strategic and tactical/operational negotiation have been presented. The novel approach is the creation of lignite price contours on the mine and power plant profit distribution chart. It shows the inherent contradiction between individual and group rationality in bilateral monopoly (BM) and the reduction of incentive to opportunism together with the increase of lignite price. The opportunism due to asymmetry of information and possession of dominant strategy of mine (optimization of ultimate pit) creates a real threat to cooperation between both sides of BM. The full confidence in joint profit maximization and full control of accepted profit sharing without increase of transactional costs is possible only in vertically integrated energy producer offering equal access to information for both sides. As it was shown in [4] such solution does not create any threat for energy market efficiency - on the contrary it can allow on better level of deposit recovery through excavation of the greater ultimate pit. The interesting proposal is the treatment of pit optimization as a real option of mine size change. Presented methods, tools and solutions should help both firms in real negotiation in finding their strategic positions and avoiding potential threats. But eventually from negotiating sides it depends if they will choose the cooperation or competition, rational arguments or rational threats, maximization of joint profits or only their own.

Słowa kluczowe

PL

schemat arbitrażowy; schemat Nasha; monopol bilateralny; elektrownie; kopalnie węgla brunatnego

EN

power plant; brown coal mine; bilateral monopoly; Nash bargaining solution

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 49, nr 1-2
• Strony: 81--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Jurdziak L.

• Instytut Górnictwa, Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Jurdziak L., 2000: Uwzględnienie ryzyka zmiany ceny surowców przy sporządzaniu optymalnego harmonogramu rozwoju kopalni i ocenie jej opłacalności. Konferencja "Zarządzanie ryzykiem finansowym", Wrocław 2000.
• [2] Jurdziak L., 2004: Tandem: lignite opencast mine & power plant as a bilateral monopoly. Mine Planning and Equipment Selection Wrocław, Balkema 2004.
• [3] Jurdziak L. 2004: Wpływ optymalizacji kopalń odkrywkowych na rozwiązanie modelu bilateralnego monopolu: kopalnia & elektrownia w długim okresie. Górnictwo Odkrywkowe 7-8/2004
• [4] Jurdziak L., 2005: Czy integracja pionowa kopalń odkrywkowych węgla z elektrowniami jest korzystna i dla kogo? Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki Nr 2 (40), 2005.
• [5] Jurdziak L., 2006: Negocjacje pomiędzy kopalnią węgla brunatnego a elektrownią jako kooperacyjna, dwuetapowa gra dwuosobowa o sumie niezerowej. Energetyka, planowany nr 2/2006.
• [6] Jurdziak L., 2006: Schemat arbitrażowy Nasha, a podział zysków w bilateralnym monopolu kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Cześć pierwsza - podstawy teoretyczne (wysłany do Górnictwa Odkrywkowego).
• [7] Jurdziak L., Kawalec W., 2004: Analiza wrażliwości wielkości wyrobiska docelowego i jego parametrów na zmianę ceny bazowej węgla brunatnego. Górnictwo i Geologia VI., Górnictwo i Geologia VII. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Nr 106, Seria: Studia i Materiały: Nr 30, Wrocław.
• [8] Owen G., 1975: Teoria gier. PWN Warszawa.
• [9] Specylak J., Kawalec W., 1998: Modelowanie geometrii odkrywki węgla brunatnego z zastosowaniem algorytmu optymalizacji Lerchs'a-Grossmann'a, VI Konferencja "Wykorzystanie zasobów złóż kopalin użytecznych" Zakopane - Kościelisko 1998