Schemat arbitrażowy Nasha, a podział zysków w bilateralnym monopolu kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Cz. 1: Podstawy teoretyczne

• Autorzy: Jurdziak L.

Warianty tytułu

EN

Nash bargaining solution and the split of profit in bilateral monopoly of lignite opencast mine and power plant. Pt. 1: Theoretical background

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono najnowsze wyniki analizy bilateralnego monopolu (BM) kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Wskazano na determinizm optymalnego rozwiązania w długim okresie nie tylko w zakresie ilości węgla (wielkości i kształtu wyrobiska docelowego), lecz i jego ceny. Zaproponowano potraktowanie negocjacji ceny węgla jako kooperacyjnej, dwuetapowej gry dwuosobowej o sumie niezerowej. W pierwszym etapie miałby być dokonywany wybór wyrobiska optymalnego maksymalizującego łączne zyski BM, a w drugim toczyłyby się targi o podział zysku i dobór ceny transferowej. Wskazano na różnice celów negocjacji strategicznych i taktycznych i zwrócono uwagę na potrzebę częstego dopasowywania optymalnego wyrobiska do zmieniających się warunków działania obu stron. Zaproponowano, by potraktować to dopasowanie jako opcję realną zmiany skali działania. Do poszukiwania sprawiedliwego podziału zysku pomiędzy kopalnię, a elektrownię zaproponowano wykorzystanie schematu arbitrażowego Nasha i omówiono warunki, jakie powinno spełniać sprawiedliwe rozwiązanie.

EN

The newest findings in analysis of bilateral monopoly (BM) of lignite opencast mine & power plant have been discussed. The determinism of optimal solution not only in quantity of lignite (the size and shape of the ultimate pit) but also in its price has been depicted. It has been proposed to treat negotiation between power plant and mine as a two stage, cooperative, non-zero sum two-person game. In the first stage the ultimate pit maximizing the joint profit of BM would be chosen and in the second during bargaining the split of profit would be decided together with the transfer price of lignite. The differences of strategic and tactical negotiations have been depicted and the needs of frequent adjustments to changing conditions have been stressed. It has been proposed to treat this adjustment as a real option to change scale of activity. The Nash bargaining solution has been proposed as a tool for equitable split of profit in BM and conditions of good solution have been discussed.

Słowa kluczowe

PL

monopol bilateralny; schemat arbitrażowy; schemat Nasha; kopalnie węgla brunatnego; elektrownie

EN

Nash bargaining solution; power plant; brown coal mine; bilateral monopoly

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 49, nr 1-2
• Strony: 73--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Jurdziak L.

• Instytut Górnictwa, Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Blair, R.D., Kaserman, D.L., 1987: A Note on Bilateral Monopoly and Formula Price Contracts. The American Economic Review; June 77;3.
• [2] Brach MK.A., 2003: Real Options in practice. Wiley Finance.
• [3] Bowley A., 1928: Bilateral Monopoly. Economic Journal, December, cyt.za [1]
• [4] Jurdziak L., 1999: Wartość bieżąca netto w projektowaniu kopalń odkrywkowych - możliwości programu MaxiPit i NPV Scheduler. Materiały konferencyjne "Ekonomika, Organizacja i Zarządzanie w Górnictwie ,99", Ustroń-Jaszowiec.
• [5] Jurdziak L., 2000: Uwzględnienie ryzyka zmiany ceny surowców przy sporządzaniu optymalnego harmonogramu rozwoju kopalni i ocenie jej opłacalności, Konferencja "Zarządzanie ryzykiem finansowym", Wrocław 2000.
• [6] Jurdziak L., 2004: Kopalnia odkrywkowa węgla brunatnego i elektrownia jako bilateralny monopol w klasycznym ujęciu. Górnictwo i Geologia VII. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Nr 106, Seria: Studia i Materiały: Nr 30, Wrocław 2004.
• [7] Jurdziak L., 2004: O potrzebie szczegółowego sterowania jakością węgla brunatnego na zliberalizowanym rynku energii -propozycja utworzenia modelu bilateralnego monopolu: kopalnia - elektrownia, Górnictwo Odkrywkowe Nr 1
• [8] Jurdziak L., 2004: Tandem: lignite opencast mine & power plant as a bilateral monopoly. Mine Planning and Equipment Selection Wroclaw, Balkema 2004.
• [9] Jurdziak L. 2004: Wpływ optymalizacji kopalń odkrywkowych na rozwiązanie modelu bilateralnego monopolu: kopalnia & elektrownia w długim okresie. Górnictwo Odkrywkowe 7-8/2004
• [10] Jurdziak L., 2005: Czy integracja pionowa kopalń odkrywkowych węgla z elektrowniami jest korzystna i dla kogo? Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki Nr 2 (40), 2005.
• [11] Jurdziak L., 2005: Kopalnia węgla brunatnego i elektrownia w warunkach liberalizacji rynku energetycznego. Energetyka Nr 6.
• [12] Jurdziak L., 2006: Negocjacje pomiędzy kopalnią węgla brunatnego a elektrownią jako kooperacyjna, dwuetapowa gra dwuosobowa o sumie niezerowej. Energetyka, planowany nr 2/2006.
• [13] Jurdziak L., Kawalec W., 2004: Analiza wrażliwości wielkości wyrobiska docelowego i jego parametrów na zmianę ceny bazowej węgla brunatnego. Górnictwo i Geologia VI., Górnictwo i Geologia VII. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Nr 106, Seria: Studia i Materiały: Nr 30, Wrocław.
• [14] Jurdziak L., Kawalec W., 2005: Procedura optymalizacji postępu wielowyrobiskowej kopalni węgla brunatnego, Szkota Ekonomiki i Zarządzanie w Górnictwie, Krynica, IX 2005.
• [15] Kawalec W., 2004. Short-term scheduling and blending in lignite open-pit mine with BWEs. Mine Planning and Equipment Selection Wroclaw, Balkema.
• [16] Malwaski M., Wieczorek A., Sosnowska H., 1997: Konkurencja i kooperacja. Teoria gier w ekonomii i naukach społecznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [17] Myerson R.B., 2004: Game Theory. Analysis of Conflict. Harvard University Press.
• [18] Nash J., 1950: The bargaining problem, Econometrica 18 1950 cyt.za [16].
• [19] Owen G., 1975: Teoria gier. PWN Warszawa.
• [20] Specylak J., Kawalec W., 1998: Modelowanie geometrii odkrywki węgla brunatnego z zastosowaniem algorytmu optymalizacji Lerchs'a-Grossmann'a. VI Konferencja "Wykorzystanie zasobów złóż kopalin użytecznych" Zakopane - Kościelisko 1998
• [21] Straffin P.D., 2004: Teoria gier, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• [22] Tyszka T., 1978: Konflikty i strategie. Niektóre zastosowania teorii gier. WNT, Warszawa 1978.
• [23] von Neumann, Morgenstern O., 1944: Theory of Games and Economic Behavior Wiley cyt za [16].
• [24] Young H.Peyton, 2003: Sprawiedliwy podział. Seria: Społeczeństwo współczesne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.