Dokumentowanie elementów tektoniki złoża w BOT KWK "Turów" S.A.

• Autorzy: Kaczarewski T. , Wiśniewski J. , Wojnar B.

Warianty tytułu

EN

Documenting of the tectonics in BOT KWK "Turów" S.A.

• Konferencja: Metodyka rozpoznawania i dokumentowania złóż oraz geologicznej obsługi kopalń/Seminarium (X; 07-09.06.2006; Korytnica, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Złoże "Turów" ma bardzo złożoną budowę geologiczną. Jej wyrazem jest między innymi skomplikowana tektonika. Ilość udokumentowanych uskoków wynosi obecnie około 350 i w miarę postępu eksploatacji sukcesywnie się zwiększa. Występujące w złożu uskoki tektoniczne i kompakcyjne stwarzają duże zagrożenie dla bezpieczeństwa eksploatacji. Wymagają one zastosowania szczególnej, dostosowanej do każdego indywidualnego przypadku technologii eksploatacji oraz przyjęcia odpowiednio bezpiecznych parametrów ścian i zboczy. Prawidłowe i rzetelne rozpoznanie przebiegu i parametrów uskoków ma fundamentalne znaczenie przy projektowaniu i prowadzeniu bezpiecznej eksploatacji. Dlatego też w KWB Turów przyjęto zasadę dokumentowania każdego stwierdzonego uskoku. Do dokumentowania tektoniki konieczne było wprowadzenie technologii GPS, która podniosła efektywność i precyzję zbieranych informacji. W celu zwiększenia dokładności pomiarów elementów tektoniki złoża wprowadzono również tachimetr elektroniczny Leica TCR-1205, pozwalający na pomiar "bezlustrowy" na skarpach odkrywki. Wprowadzenie tachimetru wymuszone zostało ograniczoną precyzją pomiarów zestawem Z-Max + dalmierz, którego najsłabszym elementem jest busola magnetyczna, na podstawie której wyznaczana jest orientacja całego zestawu. Podstawowymi danymi do budowy modeli są stwierdzenia uskoków na powierzchni oraz w wykonywanych specjalnie do tego celu rowach rozpoznawczych. Ponadto do budowy modeli wykorzystuje się dane pochodzące z kartowań geologicznych (pomiary za pomocą zestawu Z-Max + dalmierz lub tachimetru TCR1205) oraz dane z pomiarów z kompasem geologicznym. Uzyskane dane przechowywane są w plikach graficznych w formacie *.dgn, które następnie służą do stwarzania modeli za pomocą programu I/MINE Modeller. Wprowadzenie technologii GPS i tradycyjnych metod geodezyjnych do kartowań szczegółów geologicznych pozwoliło na: -eliminacje niebezpieczeństwa związanego z obecnością człowieka w bezpośrednim sąsiedztwie skarp i maszyn, -zbieranie danych z miejsc niedostępnych (powierzchnie skarp, miejsca zagrożone osuwiskiem, obrywaniem itp.), -skrócenie czasu niezbędnego do weryfikacji dokumentacji mierniczo-geologicznej złoża -poprawę jakości dokumentowania budowy złoża, co bezpośrednio przekłada się na poprawę bezpieczeństwa robót górniczych -lepsze planowanie wydobycia i wykorzystania złoża.

EN

The ecological structure of the "Turów" lignite deposit is very complicated. Among other things a complex tectonics constitutes proof of it. At present, the number of documented faults amounts to about 350 and it is successively increasing along with the progress of the exploitation. Tectonical and compactional faults occurring in the deposit have special importance for the safety of exploitation. They require the application of special technology of exploitation, well adapted for every individual case as well as appropriate parameters of slope stability. Correct and reliable reconnaissance of the fault's lines and their parameters have fundamental meaning for the planning of safe exploitation. That's why in KWB Turów, a principle of documenting each remarked faults has been implemented. As faults are natural slip surfaces, they have paramount meaning for the planning of the openpit. For documenting tectonics it was necessary to implement GPS technology which has improved the efficiency and the precision of the collected information. In order to increase the accuracy of the tectonics elements, electronic tachimetr Leica TCR-1205 has been implemented. It allows reflectors less survey even for the distance of 500m. Implementation of tachimetr has produced limited precision of the set composed of the Z-Max and a ladar. The weakest element of the ladar is a magnetic compass which is a basis of fixing orientation of the whole set. The basis data includes the surveys of the faults done on the surface as well as in the reconnaissance of ditches performed specially for this purpose. Further more, the data coming from geological napping and measurements with geological compass are used for the creation of models. All this data is used to obtain the model of faults and is stored in graphical files in *.dgn format. The next thing to do is to generate model from the *.dgn file by means of the I/Mine Modeller software.

Słowa kluczowe

PL

kartowanie geologiczne; KWB Turów; GPS; tektonika złoża; tachimetr Leica

EN

GPS; tectonics; geological mapping

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 48, nr 1-2
• Strony: 113--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Kaczarewski T.

autor

Wiśniewski J.

autor

Wojnar B.

• BOT KWB Turów S.A.

Bibliografia

• [1] Dokumentacja geologiczna złoża węgla brunatnego "Turów" w kat. A+B+C,+C2, 1991, Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu, Wrocław
• [2] Dodatek nr 1 do dokumentacji geologicznej złoża węgla brunatnego "Turów", Przedsiębiorstwo Robót Geologiczno-wiertniczych sp. z o.o.- Sosnowiec 2002
• [3] Dodatek nr 1 do Projektu Zagospodarowania Złoża węgla brunatnego "Turów" - Biuro Ekspertyz Geologicznych sp. z o.o.-Wrocław 1997 r
• [4] Jęczmyk, M. & Juskowiakowa, M, 1989. Budowa geologiczna i charakterystyka geochemiczna skał krystalicznych okolic Bogatyni (Sudety Zachodnie). Biul. Państw. Inst. Geol., 360, Warszawa
• [5] Kasiński, J.R., 1999. Sukcesja środowisk sedymentacji trzeciorzędu w niecce żytawskiej na tle ewolucji strukturalnej. Rozprawa doktorska. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., 155 pp, Warszawa
• [6] Kasiński, J.R., 2000 a. Geological Atlas ofthe Tertiary lignite-bearing associaton in the Polish part ofthe Zittau Basin, scalę 1:50 000, 58 p., Państw. Inst. Geol., Warszawa
• [7] Kasiński, J.R. & Panasiuk, M., 1987. Geneza i ewolucja strukturalna niecki żytawskiej. Biul. Państw. Inst. Geol., 357, Warszawa
• [8] Kasiński, J.R., Badura, J., Przybylski, B., 2003. Kenozoiczne zapadliska przedgórza Sudetów Północno-Zachodnich. W:Ciężkowski, A., Wojewoda, J. & Żelaźniewicz, A., [red.] - Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu, 183-196, WIND, Wrocław
• [9] Kaczarewski T, Sołowczuk M. 2003. Miernicze, geologiczne i technologiczne przygotowanie eksploatacji złoża węgla brunatnego " Turów"
• [10] Information & Navigation Systems Ltd , 2005. Lokalizowanie elementów tektoniki w terenie z wykorzystaniem technologii pomiarów satelitarnych w BOTKWB Turów S.A.