Rekultywacja wyrobiska poeksploatacyjnego KWB "Turów" mieszaniną gruntów nadkładu i popiołów elektrownianych - problemy geotechniczne i środowiskowe

• Autorzy: Rybicki S. , Helios-Rybicka E. , Herzig J.

Warianty tytułu

EN

Application of overburden soils and fly ash mixture for remedation of the open-pit "Turów" - Geotechnical and environmental problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyrobisko poeksploatacyjne odkrywkowej kopalni węgla brunatnego "Turów" w ramach rekultywacji będzie wypełnione mieszaniną gruntów nadkładowych (zwałowych) i popiołów z elektrowni "Turów". Wykonano badania niektórych cech geotechnicznych mieszanin gruntowo-popiołowych jak również wymywalność wodną wybranych składników z tych mieszanin oraz dla porównania z samych popiołów i gruntów. W wyniku badań stwierdzono wzrost wytrzymałości na ścinanie mieszanin gruntów zwałowych. Wynika to z wiążących właściwości popiołów. Wzrost wytrzymałości spowodowany jest głównie zwiększoną spójnością mieszanin. Badania pH i zawartości pierwiastków śladowych oraz niektórych anionów w wyciągach wodnych z mieszanin gruntowo-popiołowych wykazały, że wyciągi wodne z samych popiołów mają na ogół charakter silnie zasadowy (pH8,6 - 12,4), podwyższoną zawartość jaków SO42- i arsenu (As). W mieszaninach gruntowo-popiołowych ilość wymywanych pierwiastków śladowych oraz anionów jest proporcjonalnie mniejsza, zależna od procentowej domieszki popiołu. Wpływają na to sorpcyjne właściwości minerałów ilastych zawartych w spoistym gruncie zwałowym.

EN

Exploited part of the lignite open-pit "Turów", because of remediation, will be filling up with the mixture of overburden soils and fly ash from "Turów" power-station. Preliminary investigations of selected geotechnical parameters and chemical composition of aqueous leachates of fly ashes, overburden soils and their mixture were carried out. The obtained results showed an increase of shear strength of soils-ashes mixture if compare with this parameter for dump soil itself. Increase of strength in particular in cohesion is the result of cemented properties of used flay ashes. The results of aqueous leachability showed that the leachate from ash possess pH from 8 to 12, concentration of SO42- anions above 500mg/l and elevated amount of As (up to 0,62 mg/l). in the aqueous lechate from the mixtures of fly ashes with overburden soils the concentrations of trace elements and analyzed anions are relatively low; and depends on percentage addition of fly ashes in the mixtures. These findings result in the sorption capacity of clay minerals, which are the main components of the overburden soils in the "Turów" open pit.

Słowa kluczowe

PL

Kopalnia Węgla Brunatnego Turów; rekultywacja wyrobisk; mieszanina popiołowo-gruntowa; popiół elektrowniany

EN

Turów Lignite Mine; remediation; fly ashes mixture; fly ash form powerplant

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 47, nr 6
• Strony: 58--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Rybicki S.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Helios-Rybicka E.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Herzig J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Carling M., Environmental impact when using ashes as Road construction material. Proc. of the third Int. Congress on Environmental Geotechnics. Lisboa 1998.
• [2] Giergiczny Z., Michniewicz E., Możliwości polepszania charakterystyki wytrzymałościowej zestalonych zaczynów popiołowych z Elektrowni Turów. Górnictwo Odkrywkowe 5-6, 1990.
• [3] Gawlicki M., Rozczynialski W., Nowe elementy w gospodarce odpadami energetycznymi. Mat. Szkoły Gosp. Odpad. Rytro, 18-22 września 2000 r. AGH Kraków, IESMiE PAN Kraków, Symp. i Konf. 44.
• [4] Nishikawa J., Sato A., Amano K., Utilization of coal ash as filling materials. Proc. of the fourth Int. Congress on Environmental Geotechnics. Rio de Janeiro 2002.
• [5] Norma branżowa BN-79/6722-09.
• [6] Polić P.S., GrXetic I.A., Popović A.R., Dordević D.S., Kisić D.M., Żbogar Z.M., Sequential leaching of coal ash. Proc. of the third Int. Congress on Environmental Geotechnics. Lisboa 1998.
• [7] Prietto P.D.M., Carraro J.A.H., Vendruscolo M.A., Consoli N.C., Utilization of waste in the improvement of soil. Proc. of the third Int. Congress on Environmental Geotechnics. Lisboa 1998.
• [8] Rybicki S., Herzig J., Badania wpływu domieszek produktów spalania węgla i odsiarczania spalin na poprawę właściwości geotechnicznych gruntu zwałowego. Sprawozdanie z działalności statutowej za 2002 rok pt.: „Metodyczne badania cech geotechnicznych oraz procesów geologiczno-inżynierskich w gruntach rodzimych i antropogenicznych”. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków 2002 (niepubl.).
• [9] Sava K., Tomobisa S., Utilization of industrial wastes as a hardening additive for muddy soil. Proc. of the third Int. Congress on Environmental Geotechnics. Lisboa 1998.
• [10] Shenbaga R., Kamiraj, Vasant Havanagi., Fly ash and fly ash - soil mixture for embankment construction. Proc. of the second Int. Congress on Environmental Geotechnics. Osaka 1996.
• [11] Ustawa 1763, Dziennik Ustaw Nr 168 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Lipiec 2004.