Ocena wytrzymałości pakietów skał stropowych pokładów węgla metodą geostatystyczną

• Autorzy: Gawryś J.

Warianty tytułu

EN

Strength assessment of roof rock batches of coal seams by means of the geostatistical method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do projektowania wyrobisk górniczych jest wymagana znajomość parametrów wytrzymałościowych górotworu. W przypadku niewystarczającego ich rozpoznania i braku możliwości wykonania badań w rejonie projektowanego wyrobiska, poznanie szacowanych wartości parametrów wytrzymałościowych umożliwia metoda geostatystyki liniowej - kriging. W artykule przedstawiono sposób opracowywania funkcji wariogramu eksperymentalnego opisującego przestrzenną zmienność analizowanego parametru oraz wykonania geostatystycznej analizy zmienności tego parametru na obszarze objętym analizą. Przedstawiono także praktyczny sposób zastosowania tej metody do prognozowania wartości wytrzymałości Rc pakietów skał stropowych oraz określenia dokładności szacowania tej wartości za pomocą krigingowego odchylenia standardowego σ k. Załączono mapy rozkładu wartości wytrzymałości Rc i krigingowego odchylenia standardowego σ k dla stropu pokładu 207 w kopalni "Piast". Analiza map rozkładu Rc i σ k pozwala na wnioskowanie o dokładności rozpoznania rejonu i ewentualnym oszacowaniu wymaganej liczby dodatkowych punktów pomiarowych i miejsc ich lokalizacji.

EN

For the design of mine workings the knowledge of rock mass strength parameters is required. In the case of their insufficient identification and lack of possibilities to carry out investigations in the area of the designed working, the recognition of the estimated values of strength parameters enables the linear geostatistics method - kriging. The article presents the way of development of the function of an experimental variogram describing the spatial changeability of analysed parameters and carrying out of the geostatistical analysis of changeability of this parameter in the area comprised by the analysis. The practical way of application of this method in order to predict the strength Rc value of roof rock batches and to determine the estimation accuracy of this value by means of the kriging standard deviation ?k was presented. Maps of strength Rc value distribution and kriging standard deviation ?k for the roof of the seam 207 at the "Piast" colliery were attached. The analysis of maps of Rc and ?k distribution allows to conclude about the accuracy of area identification and possible estimation of the required number of additional measurement points and sites of their location.

Słowa kluczowe

PL

metoda geostatyczna; kriging; wytrzymałość skał; metoda geostatystyki liniowej

EN

geostatic method; kriging; rock bathces; linear geostatistics method

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 4
• Strony: 5--16
• Opis fizyczny: bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Gawryś J.

• Główny Instytut Górnictwa Plac Gwarków 1 40-166 Katowice tel.: [phone] do 9 fax: [phone],

Bibliografia

• 1. Clark I. (1979): Practical Geostatistics. London, Applied Sc. Publ.
• 2. David M. (1976): The practice of kriging. Advanced Geostatistics in the Mining Industry. Dordrecht-Holand, D. Reidel Publishing Company.
• 3. Dzedzej C., Kotulski L. (1990): Geostatystyczna analiza zmienności parametrów jakościowych węgla i grubości pokładu 405 w kopalni „Staszic”. Prace GIG III konf. nt. Postęp naukowy i techniczny w geologii górniczej węgla kamiennego.
• 4. Gawryś J. (2004): Analiza własności stropów pokładów węglowych GZW pod kątem możliwości stosowania w wyrobiskach korytarzowych samodzielnej obudowy kotwiowej. Katowice, GIG.
• 5. Kokesz Z., Nieć M. (1992): Metody geostatystyczne w rozpoznawaniu i dokumentowaniu złóż oraz w ochronie środowiska. Studia i Rozprawy 19. Kraków, Wydaw. IGSMiE PAN.
• 6. Kokesz. Z. (1990): Struktura zmienności parametrów wybranych pokładów węgla z KWK Kazimierz-Juliusz. Gospodarka Surowcami Mineralnymi nr 6/1.
• 7. Namysłowska-Wilczyńska B. (1993): Zmienność złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej w świetle badań geostatystycznych. Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej 64, Seria: Monografie 21. Wrocław, Wydaw. Politechniki Wrocławskiej.
• 8. Niedokos E. (1990): Zastosowania rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej. Warszawa, PWN.
• 9. Oktaba W. (1966): Elementy statystyki matematycznej i metodyka doświadczalnictwa. Warszawa, PWN.
• 10. Urbański J. (1997): Zrozumieć GIS. Analiza informacji przestrzennej. Warszawa, PWN.
• 11. Usowicz B. (1999): Zastosowanie analizy geostatystycznej i teorii fraktali w badaniach dynamiki wilgotności w profilu glebowym na polach uprawnych. Acta Agrophysica.