Zrównoważone systemy gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy - modele informatyczne

• Autorzy: Owczarek-Nowak E.

Warianty tytułu

FR

Sustainable systems of municipal wastes management on a commune terrain numerical models

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym z obowiązków samorządu gminnego jest opracowanie i wdrożenie gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Z uwagi na dużą liczbę zagadnień, które trzeba uwzględnić podczas planowania i nadzorowania działania takiego systemu, jest to zadanie bardzo skomplikowane. Szczególnie istotne jest zapewnienie, aby gospodarowanie odpadami komunalnymi w gminie odbywało się z poszanowaniem podstawowych zasad zrównoważonego rozwoju. Osoby odpowiedzialne za podejmowanie decyzji w tym zakresie w wielu przypadkach nie posiadają wystarczającej wiedzy merytorycznej i wtedy możliwość posłużenia się specjalnie opracowanym narzędziem informatycznym jest bardzo interesująca. Obecnie istnieje wiele modeli komputerowych ułatwiających projektowanie takich systemów, a ich autorzy prezentują bardzo różnorodne podejście do zagadnienia. Część analizowanych modeli dotyczyła jedynie fragmentów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, inne miały służyć do opracowywania ogólnych założeń na wczesnych etapach projektowania. Różnorodne były stosowane technologie informatyczne i metody modelowania. Wielu autorów podkreślało, że prawidłowy system gospodarowania odpadami komunalnymi powinien uwzględniać trzy podstawowe zasady zrównoważonego rozwoju: akceptację społeczną, efektywność ekonomiczną oraz ekologicznie dopuszczalne oddziaływanie na środowisko. Żadne z analizowanych narzędzi informatycznych nie spełniało jednak tego warunku, gdyż nawet jeśli umożliwiało tworzenie systemu efektywnego ekonomicznie i dopuszczalnego ekologicznie, to nie uwzględniało kwestii społecznych. Pominięcie tego ostatniego aspektu zrównoważonego rozwoju podczas tworzenia gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w wielu przypadkach jest przyczyną jego niepoprawnego funkcjonowania. W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań dotyczących czynników wpływających na zachowania prowadzące do zmniejszania ilości wytwarzanych odpadów komunalnych i odpowiedzialnego postępowania z nimi. Interesującą możliwością byłoby wykorzystanie wyników tych badań podczas modelowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w gminie.

EN

One of the duties of communal council is developing and implementation of municipal wastes management system. Due to a large number of questions, which should be considered during planning and supervising such system functioning, this task is very complicated. Particularly essential is to secure the municipal wastes management in a way respecting basic rules of sustainable development. In many cases, persons responsible for taking a decision in this area do not possess sufficient essential knowledge, and in such cases the possibility of using dedicated computer tool is especially interesting. Presently, there exist many computer models facilitating projecting of such systems, and authors of them present very differentiated approaches to this question. Part of analysed models concerned fragments of the system of municipal wastes management only, while others were intended to serve to general assumptions development on early stages of projecting. Various computer technologies and modeling methods were applied there. Many authors emphasised that proper system of municipal wastes management should take into account three basic rules of sustainable development: social acceptance, economic efficiency as well as ecologically admissible environmental impact. However, no analysed computer tool did fulfil this condition, because even if it made possible to create economically effective and ecologically admissible system, it did not make social allowances. An omission of this last aspect of sustainable development during creation of communal system of municipal wastes management, in many cases is the reason of its incorrect functioning. In last years, many tests were performed concerning factors influencing demeanours leading to diminishing the quantity of municipal wastes produced and responsible further proceeding. Using the results of these tests would constitute an interesting possibility during modelling the system of municipal wastes" management in the community.

Słowa kluczowe

PL

gospodarka odpadami komunalnymi; recykling; modele informatyczne

EN

municipial wastes management; recycling; numerical models

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 1
• Strony: 71--84
• Opis fizyczny: bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Owczarek-Nowak E.

• Główny Instytut Górnictwa Plac Gwarków 1, 40-166 Katowice tel.: [phone],

Bibliografia

• 1. Barlishen K.D., Baetz B.W. (1996): Development of a decision support system for municipal solid waste management systems planning. Waste Management & Research 14, s. 71-86.
• 2. Barton J.R., Dalley D., Patel V.S. (1996): Life Cycle Assessment for waste management. Waste Management. Vol. 16, No. 1-3, s. 35-50.
• 3. Beigl P., Salhofer S. (2004): Comparison of ecological effects and costs of communal waste management systems. Resources, Conservation and Recycling 41, s. 83-102.
• 4. Bovea M.D., Powell J.C. (2006): Alternative scenarios to meet the demands of sustainable waste management. Journal of Environmental Management 79, s. 115-132.
• 5. Clark R.M. (1973): Solid waste: management and models. W: Models for Environmental Pollution Control (R.A. Deininger, ed.). Michigan, U.S.A., Ann Arbor Science Publishers Inc., s. 269-305.
• 6. Dubel K. (1998): Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym. Białystok, Wydaw. Ekonomia i Środowisko.
• 7. Górski M. (2005): Gospodarowanie odpadami w świetle wymagań prawa wspólnotowego i polskiego prawa wewnętrznego. Poznań, Wydaw. FUTURA.
• 8. Joos W., Carabias V., Winistoerfer H., Stuechili A. (1999): Social aspects of public waste management in Switzerland. Waste Management 19, s. 417-425.
• 9. Kuhner J., Harrington J.J. (1975): Mathematical models for developing regional solid waste management policies. Engineering Optimization 1, s. 237-256.
• 10. McDougall F., White P., Franke M., Hindle P. (2001): Integrated Solid Waste Management: A Life Cycle Inventory. London, Blackwell Science.
• 11. Mig-Lung Hung, Hwong-wen Ma, Wan-Fa Yang (2007): A novel sustainable decision making model for municipal solid waste management. Waste Management 27, s. 207-219.
• 12. Morrissey A.J., Browne J. (2004): Waste management models and their application to sustainable waste management. Waste Management 24, s. 297-308.
• 13. Najwyższa Izba Kontroli - Delegatura w Katowicach (2006): Informacja o wynikach kontroli "Segregacja, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w gminach ze szczególnym uwzględnieniem odpadów biodegradowalnych". Katowice, NIK.
• 14. Nilsson-Djerf J., McDougall F. (2000): Social factors in sustainable waste management. Warmer Bulletin 73, s. 18-20.
• 15. Owczarek-Nowak E. (2006): Analiza funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi w województwie śląskim - teoria a praktyka. Prace Naukowe GIG, Górnictwo i Środowisko nr 3, s. 67-78.
• 16. Roy B. (1990): Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Warszawa, WNT.
• 17. Salvia M., Cosmi C., Macchiato M., Mangiamele L. (2002): Waste management system optimisation for Southern Italy with MARKAL model. Resources, Conservation and Recycling 34, s. 91-106.
• 18. Storm J. (2005): Polityka gospodarki odpadami w gminach - praktyczne aspekty zarządzania. Materiały z seminarium "Optymalizacja instrumentów zarządzania gospodarką odpadami komunalnymi w Polsce". Warszawa, Ministerstwo Środowiska.
• 19. Tanskanen J.-H. (2000): Strategic planning of municipal solid waste management. Resources, Conservation and Recycling 30, s. 111-133.
• 20. Tonglet M., Philips P.S., Bates M.P. (2004): Determining the drivers for householder proenvironmental behaviour: waste minimisation compared to recycling. Resources, Conservation and Recycling 42, s. 27-48.
• 21. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity - Dz.U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 z późniejszymi zmianami).
• 22. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity - Dz.U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późniejszymi zmianami).
• 23. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity - Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251).
• 24. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity - Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późniejszymi zmianami).
• 25. Wang F.S., Richardson A.J., Roddick F.A. (1996): Swim - a computer model for solid waste integrated management. Computers, Environment and Urban Systems Vol. 20 No. 4/5, s. 233-246.