Pozycja stratygraficzna i paleogeograficzne znaczenie bajoskich wapieni krynoidowych w ewolucji pienińskiego basenu skałkowego

• Autorzy: Krobicki M. , Wierzbowski A.

Warianty tytułu

EN

Stratigraphic position of the Bajocian crinoidal limestones and their palaeogeographic significance in evolution of the Pieniny Klippen Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The chronostratigraphical position of the crinoidal limestones in the Pieniny Klippen Belt (Carpathians, Poland) is well documented by ammonite faunas. It corresponds to the stratigraphical interval from the uppermost Propinquans and lowermost Humphriesianum zones of the Lower Bajocian to the Garantiana Zone of the Upper Bajocian. The hiatus recognized at the base of the crinoidal limestone complexes covers the time interval of the Laeviuscula Chron and a bulk of the Propinquans Chron of the Early Bajocian. The sedimentological features found in the basal beds of the crinoidal limestones include: presence of numerous phosphatic concretions, occurrence of pyrite framboids, as well as numerous rests of fauna (mostly ammonites and belemnites), all of them showing a slow sedimentation rate. The rapid change of sedimentation from dark shales of oxygen-depleted environment (Skrzypny Shale Fm. – Aalenian to earliest Bajocian) to overlying light crinoidal grainstones (Smolegowa Limeston Fm., Flaki Limestone Fm.) corresponded to an important geodynamic event that took place during Early Bajocian – the origin of the mid-oceanic Czorsztyn Ridge.

Słowa kluczowe

PL

Pieniny; pieniński basen skałkowy; Karpaty; bajos; wapień krynoidowy

EN

Pieniny Klippen Belt; Carpathians; Bajocian; crinoidal limestones; palaeogeography

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Volumina Jurassica
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 2, no. 1
• Strony: 69--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 55 poz.

Twórcy

autor

Krobicki M.

• Zakład Stratygrafii i Geologii Regionalnej. Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Wierzbowski A.

• Instytut Geologii Podstawowej, Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, al. Żwirki i Wigury 93,02-089 Warszawa

Bibliografia

• Andrusov, D. 1945. Geologickÿ vyskum vnûtorného bradlového pâsma v zapadnÿch Karpatoch. cast IV & V: Stratigrafia doggeru, malmu a kriedy. Prüce Statneho Geologickeho Ûstavu CSR, 13: 1-176.
• Andrusov, D. 1953. Étude géologique de la zone des Klippes internes des Carpathes Occidentales. Geologické Prâce Slovenske Akademie Vied & Ómetnosti, 34: 1-149.
• Aubrecht, R. 1993. Clastic admixture in Dogger crinoidal limestones of Czorsztyn unit. Geologica Carpathica, 44, 2: 105-111.
• Aubrecht, R. 1997. Indications of the Middle Jurassic emergence in the Czorsztyn Unit (Pieniny Klippen Belt, Western Carpathians). Geologica Carpathica, 48, 2: 71-84.
• Aubrecht, R., Miśfk, M. і Sÿkora, M. 1997. Jurassic synrift sedimentation on the Czorsztyn Swell of the Pieniny Klippen Belt in Western Slovakia. W: Plaśienka, D., H6k, J., Vbzar, J. i Ellecko, M. (red.), Alpine evolution of the Western Carpathians and related areas. 53-64. Dionÿz Stur Publisher, Bratislava.
• Aubrecht, R. і Tûnyi, I. 2001. Original orientation of neptunian dykes in the Pieniny Klippen Belt (Western Carpathians): the first results. Contributions to Geophysics and Geodesy, 31: 557-578.
• Bąk, К. 1998. Planktonic foraminiferal biostrati¬graphy, Upper Cretaceous red pelagic deposits, Pieniny Klippen Belt, Carpathians. Studia Geologica Polonica, 111: 7-92.
• Bąk, К. 2000. Biostratigraphy of deep-water agglutinated foraminifera in Scaglia Rossa-type deposits of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians, Poland. W: Hart, M. B., Kamiński, M. A. і Smart, C. W. (red.)-. Proceedings of the Fifth International Workshop on Agglu¬tinated Foraminifera, Kraków, Poland, 15-41.
• Began, A. 1969. Geologicke pomery bradlového pàsma na strednom Povazi (Geologische erhâltnisse des mittleren Waagtales). Zbomik Geologickych Vied, 11: 55-103.
• Bill, M., O’Dogherty, L., Guex, J., Baumgartner, P. O. і Masson, H. 2001. Radiolarite ages in Alpine- Mediterranean ophiolites: Constraints on the oceanic spreading and the Tethys-Atlantic connection. Geological Society of America Bulletin, 113: 129-143.
• Birkenmajer, K. 1958. Przewodnik geologiczny po pienińskim pasie skałkowym. Część III: 5-88, część IV: 5-55. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Birkenmajer, K. 1963. Stratygrafia i paleogeografia serii czorsztyńskiej pienińskiego pasa skał¬kowego Polski. Studia Geologica Polonica, 9: 1-380.
• Birkenmajer, K. 1970. Przedeoceńskie struktury fałdowe w pienińskim pasie skałkowym Polski. Studia Geologica Polonica, 31: 1-77.
• Birkenmajer, K. 1977. Jurassic and Cretaceous lithostratigraphic units of the Pieniny Klippen Belt. Studia Geologica Polonica, 45: 1-158.
• Birkenmajer, К. 1979. Przewodnik geologiczny po pienińskim pasie skałkowym. 3-236. Wyda¬wnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Birkenmajer, K. 1986. Stages of structural evolution of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians. Studia Geologica Polonica, 88: 7-32.
• Birkenmajer, K. 1988. Exotic Andrusov Ridge: its role in plate-tectonic evolution of the West Carpathian Foldbelt. Studia Geologica Polo¬nica, 91: 7-37.
• Birkenmajer, K. 2001. Pieniny Klippen Belt, Introduction W: Paulo, A. і Krobicki, M. (red.): 12th Meeting of the Association of European Geological Societies; Carpathian palaeo¬geography and geodynamics: a multidis-ciplinary approach, Kraków, 12-15 września 2001, Państwowy Instytut Geologiczny, 127¬139.
• Birkenmajer, K., Krobicki, M. i Tyszka, J. 2001. Flaki Range. IF: Paulo, A. i Krobicki, M. (red.): 12th Meeting of the Association of European Geological Societies; Carpathian palaeo¬geography and geodynamics: a multidiscip¬linary approach, Kraków, 12-15 września 2001, Państwowy Instytut Geologiczny, 151¬154.
• Birkenmajer, K. i Myczyński, R. 1984. Fauna i wiek wapieni bulastych okolic Niedzicy i Jaworek (pieniński pas skałkowy). Studia Geologica Polonica, 83: 7-24.
• Birkenmajer, K. i Myczyński, R. 2000. Bajocian age of the Podzamcze Limestone Formation at Stare Bystre, Pieniny Klippen Belt (Carpathians, Poland) based on its macrofauna. Studia Geologica Polonica, 117: 49-68.
• Birkenmajer, K. i Znosko, J. 1955. Przyczynek do stratygrafii doggeru i malmu pienińskiego pasa skałkowego. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 23: 3-36.
• Głuchowski, E. 1987. Jurassic and Early Creta¬ceous Articulate Crinoidea from the Pieniny Klippen Belt and the Tatra Mts. Poland. Studia Geologica Polonica, 94: 7-102.
• Głuchowski, E., Krawczyk, A. J., Myszkowska, J. i Słomka, T. 1986. Litofacje i fauna wapienia krynoidowego bajosu jednostki czorsztyńskiej koło Dursztyna (pieniński pas skałkowy). Studia Geologica Polonica, 88: 143-155.
• Golonka, J. i Krobicki, M. 2001. Upwelling regime in the Carpathian Tethys: a Jurassic-Cretaceous palaeogeographic and palaeoclimatic perspec¬tive. Geological Quarterly, 45: 15-32.
• Golonka, J. і Krobicki, M. 2004. Jurassic paleogeo¬graphy of the Pieniny and Outer Carpathian basins. Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 110: 5-14.
• Golonka, J., Krobicki, M., Oszczypko, N.. Ślączka, A. i Słomka, T. 2003. Geodynamic evolution and palaeogeography of the Polish Carpathians and adjacent areas during Neo-Cimmerian and preceding events. W: McCann, T. і Saintot, A. (red.), Tracing Tectonic Deformation Using the Sedimentary Record, Geological Society, Special Publications, 208: 138-158.
• Golonka, J., Oszczypko, N. i Ślączka, A. 2000. Late Carboniferous - Neogene geodynamic evolution and paleogeography of the circum-Carpathian region and adjacent areas. Annates Societatis Geologorum Poloniae, 70: 107-136.
• Kasiński, J. R., Pieńkowski, G. i Pisera, A. 1981. Charakterystyka litologiczno-mikrofacjalna jednostek braniskiej i czorsztyńskiej wzdłuż drogi Krośnica - Kąty w Pieninach. Studia Geologica Polonica, 70: 73-94.
• Krobicki, M. 2002. Bajocian phosphatic event in the Pieniny Klippen Belt, Polish and Slovakian Carpathians. 6th International Symposium on the Jurassic System, Mondello, Sicily, Italy 12-22 September 2002, 103.
• Krobicki, M. 2003. Środkowojurajska (bajos) fosfatyzacja w pienińskim pasie skałkowym. Tomy Jurajskie, 1: 116-117.
• Krobicki, M., Kruglov, S. S., Matyja, B. A., Wierzbo¬wski, A., Aubrecht, R., Bubniak, A. i Bubniak, I. 2003. Relation between Jurassic klippen suc¬cessions in the Polish and Ukrainian parts of the Pieniny Klippen Belt. Mineralia Slovaca, 35: 56-58.
• Krobicki, M. і Uchman, A. 2003. Trace fossils Curvolithus from the Middle Jurassic crinoidal limestones of the Pieniny Klippen Belt. Geologica Carpathica, 54: 175-180.
• Michalik, J. 1994. Notes on the paleogeography and paleotectonics of the Western Carpathian area during the Mesozoic. Mitteilungen der ôster- reichischen geologischen Gesellschaft, 86: 101-110.
• Miśik, M. і Aubrecht, R. 1994. The source of rock fragments in the Jurassic crinoidal limestones of the Pieninicum (Klippen Belt, Western Carpathians). Geologica Carpathica, 45, 3: 159-170.
• Miśik, M., Sÿkora, M. і Aubrecht, R. 1994. Middle Jurassic scarp breccias with clefts filled by Oxfordian and Valanginian-Hauterivian sedi¬ments, Krasin near Dolnâ Sûëa (Pieniny Klippen Belt, Slovakia). Geologica Carpathica, 45, 6: 343-356.
• Morton, N. 1975. Bajocian Sonninidae and other ammonites from western Scotland. Palaeontol¬ogy, 18, 1: 41-91.
• Myczyński, R. 1973. Stratygrafia jury środkowej serii braniskicj okolic Czorsztyna (pieniński pas skał¬kowy). Studia Geologica Polonica, 42: 1-122.
• Neumayr, M. 1871. Jurastudien 3, Folgę 5: Der penninische Klippenzug. Jahrbuch der kaiser- lich-koniglischen geologischen Reichsan- stalt, 21.
• Oh inert, W. 1994. The Frechi horizon (Humph- riesianum Zone, Lower Bajocian) from the Ober- rhein (South West Germany). Geobios Mémoire Spécial, 17, 1: 359-367.
• Ostrowski, S. 2003. Krawędzie bioherm mikrobia- litowo-gąbkowych miejscem znacznego nagro¬madzenia płytek szkariupni. Tomy Jurajskie, 1: 59-62.
• Pavia, G. 1983. Ammoniti e biostratigrafia del Baiociano inferiore de Digne (Francia SE, Dip. Alpes-Haute-Provence). Museo Regionale di Scienze Naturali, Monografie, 2: 1-254.
• Plaśienka, D. 2003. Dynamics of Mesozoic pre¬orogenic rifting in the Western Carpathians. Mitteilungen der ôsterreichischen geologi¬schen Gesellschaft, 94: 79-98.
• Rioult, M., Contini, D., Eimi, S., Gabilly, J. і Mouterde, R. 1997. W: E. Cariou, P. Hanzpergue (red.), Biostratigraphie du Jurassique ouest- européen et méditerranéen: zonations parallè¬les et distribution des invertébrés et microfossi¬les. Bulletin des Centres de Recherches Exploration-Production Elf Aquitaine, Mémoire, 17: 1-422.
• Sadki, D. 1994. L’Aalenien supérieur et le Bajocien inférieur du Haut-Atlas marocain: révision biostratigraphique et correlations. Miscellanea del Servizio Geologico Nazionale, 5: 177-190.
• Scheibner, E. 1964. Contribution to the knowledge of the Murchisonae Beds in the Klippen Belt of West Carpathians in Slovakia. Geologicky Sbornik, 15, 1: 27-55.
• Siemiradzki, J. 1923. Fauna utworów basowych i jurajskich Tatr i Podhala. Archiwum Towa¬rzystwa Naukowego we Lwowie, 3, 8: 1-52.
• Sturani, C. 1971. Ammonites and stratigraphy of the „Posidonia alpina" beds of the Venetian Alps. Memorie degli Istituti di Geologia e Mineralogia dell' Universita di Padova, 28: 1-188.
• Tyszka, J. 1999. Foraminiferal biozonation of the Early and Middle Jurassic in the Pieniny Klippen Belt (Carpathians). Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 47, 1: 27-46.
• Tyszka, J. 2001. Microfossil assemblages as bathymetric indicators of the Toarcian/Aalenian ,,Fleckenmergel”-facies in the Carpathian Pieniny Klippen Belt. Geologica Carpathica, 52: 147-158.
• Tyszka, J. i Kamiński, M. A. 1995. Factors controlling the distribution of agglutinated foraminifera in Aalenian-Bajocian dysoxic facies (Pieniny Klippen Belt, Poland). IV: Kamiński, M. A., Geroch, S. i Gasiński, M. A. (red.), Proceedings of the Fourth Internatio¬nal Workshop on Agglutinated Foraminifera, Kraków, Poland, 12-19 September 1993, 271¬291.
• Uhlig, V. 1890. Ergebnisse geologischer Aufnahmen in den westgalizischen Karpathen, Il Theil - Der pieninische Klippenzug. Jahrbuch der kaiserlich-koniglichen geologischen Reichs- anstalt, 40: 559-824.
• Wierzbowski, A., Aubrecht, R., Krobicki, M., Matyja, В. A. i Schlôgl, J. 2004, w druku. Stratigraphic and palaeogeographic position of the Jurassic Czertezik Succession, Pieniny Klippen Belt(Western Carpathians) of Poland and Eastern Slovakia. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 74.
• Wierzbowski, A., Jaworska, M. i Krobicki, M. 1999. Jurassic (Upper Bajocian-lowest Oxfordian) ammonitico rosso facies in the Pieniny Klippen Belt, Carpathians, Poland: its fauna, age, microfacies and sedimentary environment. Studia Geologica Polonica, 115: 7-74.
• Winkler, W. i Ślączka, A. 1994. A Late Cretaceous to Paleogene geodynamic model for the Western Carpathians in Poland. Geologica Carpathica, 45: 71-82.