Dominacja ze względu na ryzyko przy wspomaganiu podejmowania dwukryterialnych decyzji

• Autorzy: Wolny M.

Warianty tytułu

EN

Concept of risk domin ance ln bicriteria decision making problem

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule prezentowana jest koncepcja rozwiązania problemu decyzyjnego w sytuacji, gdy nie ma explicite przesłanek do agregacji kryteriów, jak również nie ma przesłanek do agregacji relacji preferencji cząstkowych względem rozważanych kryteriów. Punktem wyjścia jest przedstawienie problemu w postaci dwuosobowej gry niekooperacyjnej o sumie niezerowej, w której gracze odpowiadają kryteriom. Prezentowany jest model w postaci gry koordynacji, w której każda równowaga odpowiada jednemu wariantowi decyzyjnemu. Do rozwiązania problemu wykorzystana została koncepcja HarsanyPego i Seltena, oparta na wyborze równowagi dominującej ze względu na wypłatę , a w sytuacji, gdy taka równowaga nie istnieje, wyborze spośród równowag niezdominowanych równowagi dominującej ze względu na ryzyko. Rozważania prowadzą do określenia reguły pozwalającej jednoznacznie określić wariant decyzyjny najlepszy w sensie prezentowanej koncepcji.

EN

In this paper the solution concept of decision making problem with incomparable criteria is presented. The proposal is that the criteria play the game with themselves. The set of strategy is defined by the set of decision variants - for each player. The payoffs are defined by the assessments of the decision variants if the players use the same strategy (choose the same decision variants). Also they know that they must choose the same variant. The characteristic feature of the game is the problem of coordination between equilibria - The Harsanyi's and Selten's "A general theory of equilibrium selection in games" and their concept of risk domination is applied to answer this question: which equilibrium should be chosen.

Słowa kluczowe

PL

podejmowanie decyzji; decyzja dwukryterialna

EN

bicriteria decision; decision-making processes

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2008
• Tom: z. 45
• Strony: 373--381
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Wolny M.

Bibliografia

• 1. Findeisen W.: Analiza systemowa - podstawy i metodologia. PWN, Warszawa 1985.
• 2. Galas Z., Nykowski I., Żółkiewski Z.: Programowanie wielokryterialne. PWE, Warszawa 1987.
• 3. Harsanyi J., Selten R.:.A generał theory of eąulibrium selection in games. MIT Press, Cambridge-London 1992.
• 4. Kofler E.: O zagadnieniu optymalizacji wielocelowej. Przegląd Statystyczny 1967.
• 5. Konarzewska-Gubała E.: Programowanie przy wielorakości celów. PWN, Warszawa 1980.
• 6. Malawski M., Wieczorek A., Sosnowska H.: Konkurencja i kooperacja. Teoria gier w ekonomii i naukach społecznych. PWN, Warszawa 1997.
• 7. Roy B.: Wielokryterialne wspomaganie decyzji. WNT, Warszawa 1990.
• 8. Wolny M.: Koncepcja minimalizacji ryzyka w wielokryterialnym problemie decyzyjnym na gruncie teorii gier [w:] Badania operacyjne i systemowe 2006, tom I: Metody i techniki, EXIT, Warszawa 2006.
• 9. Wolny M.: Zastosowanie analizy na gruncie teorii gier do wspomagania rozwiązywania wielokryterialnych dyskretnych problemów decyzyjnych [w:] Modelowanie preferencji a ryzyko '06. Wyd. AE w Katowicach, Katowice 2006