Kopalnia w Posądzy - wpływ płytkiej eksploatacji złóż siarki na deformacje powierzchni

• Autorzy: Preidl W. , Wójcik A.

Warianty tytułu

EN

Posądza mine - influence of shallow sulphur deposits extraction on area deformation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Występujące w Polsce złoża siarki są zlokalizowane w utworach gipsonośnych miocenu na obrzeżu zapadliska przedkarpackiego. Do chwili odkrycia w latach 50. XX wieku złóż siarki w okolicy Tarnobrzega, górnictwo siarki istniało tylko w Swoszowicach, Czarkowych, Czajkowie i Woli Wiśniowskiej koło Staszowa, w okolicach Kokoszyc i Pszowa koło Rybnika, a także w Posądzy znajdującej się około 30 km na północny wschód od Krakowa. Uruchomienie Kopalni podziemnej nastąpiło w 1915 roku. W okresie 1919-1921 działała tu Państwowa Kopalnia Siarki. Wydobycie w latach 1916 -1921 wynosiło około 1-^-30 Mg na rok, a wyeksploatowano w sumie około 300 Mg siarki. Złoże było udostępnione przez upadową i trzy szyby oraz sztolnię. Całkowita długość wyrobisk podziemnych wynosiła około 1500 m. Przeprowadzone badania wykazały, że istnieją duże szanse na wykorzystanie rejonu dawnej eksploatacji górniczej do celów turystycznych oraz założenia poligonu do badań wpływu wydobycia siarki na środowisko naturalne.

EN

The sulphur deposits in Poland are appearing in Miocene's gypsum sediments located on the foredeep of Carpathian's subsidence basin. Up to the fifties and the discover of sulphur deposits, the sulphuric mining existed only in Swoszowice, Czarkowe, Czajków, Wola Wiśniowska near Staszów, in the environs of Kokoszyce and Pszowa near Rybnik and also in Posądza, located about 30 km northeast of Kraków. The mine was opened in 1915, in the complex of limestone and compact gypsum. After the I World War (1919 -1921), the State Sulphur Mine functioned there. The output in the years 1916 - 1921 was about 1 * 30 Mg per year. All together, 300 Mg of sulphur were extracted there. The access to deposit was through incline, three shafts and gallery. The complete length of underground working was approximately 1500 m. Conducted research stated that there is a huge possibility

Słowa kluczowe

PL

deformacja powierzchni; kopalnia w Posądzy; eksploatacja rud siarki; złoża siarki; siarka

EN

Posądza mine; sulphur deposits exploitation; sulphur deposits; sulphur; areas deformation

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2008
• Tom: z. 283
• Strony: 203--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Preidl W.

autor

Wójcik A.

• Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Katedra Geomechaniki,Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni, Gliwice, ul. Akademicka 2, pokój 868B,

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz W.: Geologiczne warunki występowania siarki w miocenie okolic Rybnika. Przegląd Geologiczny, nr 6/1965.
• 2. Blitek J.: O kopalni siarki w Posądzy. Czasopismo Górniczo-Hutnicze, nr 9/1919 i nr 10/1919.
• 3. Bolewski A.: O złożu siarki w Posądzy. Sprawozdanie Państwowego Instytutu Geologicznego, t. 8, z. 3, 1935.
• 4. Bolewski A.: Poszukiwania geologiczno-górnicze w Posądzy. Przegląd Górniczo-Hutniczy, nr 3/1936.
• 5. Chudek M.: Geomechanika z podstawami ochrony środowiska górniczego i powierzchni terenu. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2002.
• 6. Gąsiewicz A.: Sedymentologia i diageneza wapieni poselenitowych a model genetyczny polskich złóż siarki rodzimej. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, t. 172, Warszawa 2000.
• 7. Hwałek S., Gutman E., Kwiecień K.: Historia polskiego przemysłu surowców chemicznych. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, Warszawa 2000.
• 8. Kubica W., Osmólski B.: Notatki z historii kopalnictwa siarkowego w Polsce. Przegląd Geologiczny, nr 6/1965.
• 9. Osmólski B.: Siarkonośna seria ewaporatów mioceńskich w okolicy Czarkowych nad Nidą. Przegląd Geologiczny, nr 12/1961.
• 10. Strzałkowski P.: Ochrona powierzchni na terenach górniczych. Wybrane problemy. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2007.
• 11. Ślizowski K., Nieć M., Lankof L.: Surowce mineralne Polski. Surowce chemiczne. Siarka. Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 2000.
• 12. Wójcik A. I: Podziemne kopalnie siarki w Polsce. Materiały Konferencji pt. „Ochrona zabytków górniczych - aspekty organizacyjne, finansowe i prawne. Stan obecny i perspektywy", Bochnia, 4 czerwca 2004.
• 13. Wójcik Z.: Historia badań geologii złóż siarki w Polsce w I połowie XX wieku. Historia odkryć i eksploatacji siarki w Polsce. Materiały Sympozjum Towarzystwa Przyjaciół Górnictwa, Hutnictwa i Przemysłu Staropolskiego, Kielce 1981.
• 14. Zejszner L.: O mjocenicznych gipsach i marglach w południowo-zachodnich stronach Królestwa Polskiego. Biblioteka Warszawska, t. 4/1861