Sejsmoakustyczna prognoza energii sejsmicznej i prawdopodobieństwa tąpnięcia

• Autorzy: Kornowski J. , Kurzeja J.

Warianty tytułu

EN

Seismoacoustic prediction of the seismic energy and the probability of rockburst

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca ta stanowi trzecią i ostatnią część cyklu publikacji opisujących niektóre, potencjalnie o szer-win znaczeniu, wyniki grantu celowego realizowanego wspólnie w Głównym Instytucie Górnictwa i Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego. W poprzedniej, drugiej części cyklu, opisano metodę i algorytm sekwencyjnej prognozy - na jedną jednostkę dyskretnego czasu do przodu - parametrów i o/kładu całkowitej energii sejsmicznej emitowanej z obserwowanego obszaru. W niniejszej, trzeciej części cyklu, opisano dostosowany do potrzeb prognozy indukowanego zagrożenia sejsmicznego w górnictwie, algorytm prognozy wartości średniej i wariancji całkowitej energii sejsmicznej dla horyzontu prognozy, większego od jednej jednostki czasu, gdy są znane wartości tych parametrów dla H = 1. Przeanalizowano też zagadnienie przybliżonej prognozy prawdopodobieństwa łupnięcia (utożsamianego z zagrożeniem tąpnięciem), gdy wyprognozowano już wartości rozkładu energii całkowitej i gdy potrafi się aproksymować warunkowe prawdopodobieństwo tąpnięcia pod warunkiem emisji energii E. Podano również równanie predyktora, który taką - przybliżoną - prognozę umożliwia.

EN

This is the third and final part in the sequence of papers resulting from the project - realized by cooperating teams of the GIG and CSRG - attempting to build methods and programs allowing risk and hazard prediction during a rescue action after a rockburst. In the previous, second part, an algorithm of seismic energy prediction for a single time interval has been discussed and some examples have been presented. Now the predicting algorithm is generalized, allowing for prediction distance H>\ and problem of rockburst probability prediction - given the parameters of predicted energy distribution - is analysed. An approximate predictor of a rockburst hazard - defined as the probability of rockburst in the well defined time interval and space region - is suggested and some of its properties are discussed.

Słowa kluczowe

PL

tąpnięcia; energia sejsmiczna; zagrożenie sejsmiczne

EN

rockburst; seismic energy; seismic hazard

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 2
• Strony: 23--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Kornowski J.

• Główny Instytut Górnictwa, Zakład Geologii i Geofizyki, Plac Gwarków 1, 40-166 Katowice, tel. [phone]

autor

Kurzeja J.

• Główny Instytut Górnictwa, Zakład Geologii i Geofizyki, Plac Gwarków 1, 40-166 Katowice, tel. [phone],

Bibliografia

• 1. Box G.E.P., Jenkins G.M. (1970): Time Series Analysis, Forecasting and Control. San Francisco, Holden-Day.
• 2. Brockwell P.J., Davis R.A. (1991): Time Series: Theory and Methods. New York, Springer-Verlag.
• 3. Fisz M. (1969): Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Warszawa, PWN.
• 4. Kornowski J. (2003): Linear Prediction of Hourly Aggregated AE and Tremors Energy Emitted from a Longwall and its Performance in Practice. Arch. Min. Sci. Vol. 48 No. 3, s. 315–337.
• 5. Kornowski J. (2004a): Wprowadzenie do zagadnienia sekwencyjnej prognozy ryzyka finansowego w czasie akcji ratowniczej po tąpnięciu. Prace Naukowe GIG, Górnictwo i Środowisko nr 4, s. 81–98.
• 6. Kornowski J. (2004b): Przewidywanie i prognoza – nie tylko w geofizyce górniczej. W: Zagrożenia naturalne w górnictwie. Warsztaty 2004. Kraków, Wydaw. IGSMiE PAN, s. 501–518.
• 7. Kornowski J., Kurzeja J. (2003): Prognoza energii i zagrożenia sejsmicznego z zastoso-waniem teorii pola emisji – na przykładzie dwóch ścian z kopalni „Wesoła”. Mat. Symp. Tąpania 2003. Katowice, GIG, s. 99–107.
• 8. Kornowski J., Kurzeja J. (2005): Krótkookresowa prognoza indukowanego zagrożenia sejsmicznego w górnictwie. Prace Naukowe GIG, Górnictwo i Środowisko nr 1.
• 9. Kurzeja J. (2004): Sekwencyjna prognoza emisji sejsmicznej generowanej eksploatacją pokładu węgla. Katowice, GIG (Praca doktorska).