Badanie właściwości szeregów czasowych średniej metanowości dobowej ścian

• Autorzy: Badura H.

Warianty tytułu

EN

The examination of properties of time series of average daily methane-bearing capacity of longwalls

• Konferencja: Konferencja naukowa "Górnictwo zrównoważonego rozwoju 2005"
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przykład badania właściwości czasowego obserwacji średniej metanowości dobowej rejonu ściany, których poznanie ułatwia dobór odpowiednich modeli prognozowania. Przedstawiono statystyki opisowe, test normalności rozkładu, omówiono funkcje korelacji cząstkowej, zanalizowano stacjonarność szeregu. Obliczenia wykazały, że szereg odznacza się silną zmiennością, nie posiada rozkładu normalnego, występuje w nim nieliniowy trend. Szereg posiada tzw. "długą pamięć", występują w nim wahania sezonowe oraz słabe wahania okresowe. Na podstawie przeprowadzonych testów zaproponowano modele prognostyczne adekwatne do właściwości zbadanego szeregu.

EN

The article presents an example of the examination of properties of time series of average methane-bearing capacity observations of the region of a longwall, whose knowledge faciliates the selection of a suitable prediction model. Descriptive statistics and normality distribution tests were shown. Autocorrelation and prtial autocorrelation functions were discussed. The calculations proved that the series is characterized by considerable variability. It does not have normal distribution and non-linear trend occurs in it. The series has the so-called "long memory". Seasonal fluctuations and week periodical ones occur in it. On the basis of the applied test, prognostic models adequate to the properties of the examined series were suggested.

Słowa kluczowe

PL

szereg czasowy; metanowość; ściana górnicza

EN

time series; methane-bearing; mine longwall

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2005
• Tom: z. 270
• Strony: 191--203
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Badura H.

• Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Instytut Eksploatacji Złóż, 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 2, pokój 509, tel. [phone],

Bibliografia

• 1. Badura H.: Wpływ wydobycia na wydzielanie się metanu do rejonu ściany. Materiały 3 Szkoły Aerologii Górniczej, Zakopane 12-15 październik 2004.
• 2. Bielińska E.: Metody prognozowania. „Śląsk" Sp.z o.o. Wydawnictwo Naukowe, Kato¬wice 2002.
• 3. Bojko В., Analiza rejestracji stężeń metanu w wyrobiskach górniczych - wybrane przy-kłady. Materiały 3 Szkoły Aerologii Górniczej, Zakopane, 12-15 październik 2004.
• 4. Box G. E. P., Jenkins G. M.: Analiza szeregów czasowych. Państwowe Wyd. Naukowe, Warszawa 1983.
• 5. Dittmann P.: Metody prognozowania sprzedaży w przedsiębiorstwie. Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2000.
• 6. Kildiszew G., Frankel A.: Analiza szeregów czasowych i prognozowanie. Państwowe Wyd. Naukowo-Ekonomiczne, Warszawa 1976.
• 7. Kozłowski В., Grębski Z.: Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Wydawnictwo „Śląsk", Katowice 1982.
• 8. Kozłowski В.: Nowa metoda prognozowania zagrożenia metanowego. Zeszyty Nauk. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1969.
• 9. Krause E., Łukowicz K.: Dynamiczna prognoza metanowości bezwzględnej ścian. (Po¬radnik techniczny). Główny Instytut Górnictwa w Katowicach. Kopalnia Doświadczalna „Barbara" w Mikołowie. Seria Instrukcje nr 14, Katowice 2000.
• 10. Kufel Т.: Ekonometria. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem programu GRETL. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• 11. Kolenda K., Kolenda M.: Analiza i prognozowanie szeregów czasowych. Agencja Wy¬dawnicza „Placet", Warszawa 1999.
• 12. Prognozowanie gospodarcze. Praca zbiór, pod red. M. Cieślak. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• 13. Szywacz J.: Modelowanie sygnałów stężenia tlenku węgla. Materiały 1 Szkoły Aerologii Górniczej, Zakopane 11-15 październik 1999.
• 14. Szywacz J.: Modelowanie szeregów czasowych parametrów powietrza kopalnianego me¬todą filtrów formujących. Materiały 3 Szkoły Aerologii Górniczej, Zakopane, 12-15 paź¬dziernik 2004.
• 15. Wasilewski St.: Cyfrowa analiza sygnałów pomiarowych procesu wentylacji. Archiwum Górnictwa, tom 36, z. 3, Kraków 1997.
• 16. Wasilewski St., Trutwin W.: Filtry cyfrowe w systemach monitorowania i sterowania wentylacją kopalń. Archiwum Górnictwa, tom 39, z. 2, Kraków 1994.