Upper Silesian modernism and its interwar luxurious aspect

• Autorzy: Nakonieczny R.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Four major periods may be distinguished in modernist architecture of Upper Silesia. 1. early stage (Jugendstil, expressionism) 2. mature phase (functionalism. Neues Bauen) 3. late stage (organic or angular trend within the sculpture style, brutalism and prefabricated standardisation) 4. return to the aesthetic patterns of radical modernism (neomodernism) Among many other outstanding examples of interwar functionalism, the second period showed also the so-called luxurious trend, denying the principles of radical modernism. It may be distinctively recognised in the architecture of public buildings, throughout both, Polish and German sides of Upper Silesia, separated then by the state border. The luxurious trend in residential estates was present only in Polish part of the region, mainly in Katowice - the capital of the autonomous Silesian district. The Germans focused mainly on social housing financed from the state funds, thus the luxurious features would appear absolutely irrelevant.

PL

Modernizm w architekturze Górnego Śląska można podzielić na 4 podstawowe etapy: 1. wczesny (Jugendstil, ekspresjonizm) 2. dojrzały (funkcjonalizm, "Neues Bauen") 3. późny (nurt organiczny lub kanciasty w ramach stylu rzeźbiarskiego , brutalizm, standaryzacja wielkopłytowa) 4. powrotu ku estetyce radykalnego modernizmu (neomodernizm) W 2 etapie rozwoju tego stylu, wśród wielu wybitnych przykładów międzywojennego funkcjonalizmu zaznaczył się również tzw. nurt luksusowy, który przeczył zasadom radykalnego modernizmu. Szczególnie widoczny jest on w budowlach publicznych zarówno po polskiej jak i niemieckiej stronie Górnego Śląska, podzielonego wówczas granicą państwową. Nurt luksusowy w budownictwie mieszkaniowym występował wyłącznie w polskiej części regionu, głównie w Katowicach - stolicy autonomicznego województwa śląskiego. Niemiecka część rozwijała przede wszystkim socjalną zabudowę mieszkaniową, finansowaną ze środków państwowych, stąd nurt luksusowy w takim przypadku stał się całkowicie nieodpowiedni.

Słowa kluczowe

EN

modernism; expressionism; functionalism; Neues Bauen; late modernism; interwar luxurious trend

PL

modernizm; ekspresjonizm; funkcjonalizm; Neues Bauen; późny modernizm; międzywojenny trend luksusowy

• Wydawca: Silesian University of Technology
• Czasopismo: Architecture Civil Engineering Environment
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 1, no. 3
• Strony: 21--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz.

Twórcy

autor

Nakonieczny R.

• Faculty of Architecture, The Silesian University of Technology, 7 Akademicka street, 44-100 Gliwice,

Bibliografia

• [1] Nakonieczny R:, Wielkomiejska architektura mieszkaniowa Katowic w okresie międzywojennym (1922-1939) (Urban housing architecture of Katowice in the interwar period), doctoral thesis - manuscript, Faculty of Architecture, The Silesian University of Technology, Gliwice 2002, p. 218, (in Polish)
• [2] Berezowski S.; Przewodnik po województwie śląskim (Guide to the Silesian district), Silesian Institute Publishers, Katowice 1937, p. 143, (in Polish)
• [3] Jaroszewski T.S.; Piękne dzielnice. Uwagi o architekturze luksusowej w Warszawie w latach trzydziestych XX w. (Beautiful quarters. Some remarks on luxurious architecture of Warsaw in the thirties of the 20th century) [in] Jaroszewski T.S.: Od klasycyzmu do nowoczesności (From Classicism to Modernity) PWN, Warszawa 1996, p. 273, (in Polish)
• [4] Kawka S.; Korespondencja z Libanu [Letters from Lebanon], Architektura 1961, p. 477 and as reported by George Arbid PhD. arch, of Academie Libanaise des Beaux-Arts in Beirut, where Karol Schayer delivered his lectures.
• [5] Michejda T.; O zdobyczach architektury nowoczesnej (On the achievements of modern architecture) [in:] Architektura i Budownictwo No. 5/1932, pp. 142-144, (in Polish)
• [6] Niezabitowski A.; Nowa forma w architekturze Katowic dwudziestolecia międzywojennego (New forms in the architecture of Katowice in the interwar period), [in:] Rocznik Katowicki. Vol. VIII 1980, Szaraniec L. (ed.), Katowickie Towarzystwo Społeczno Kulturalne, Katowice 1980, p. 109, (in Polish)