The Castle Manor of the President of the Republic of Poland in Wisła and Tugendhat villa in Brno - two contradictory formulae of prestige in the architecture of interwar avant-garde

• Autorzy: Chojecka E.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper is a comparative analysis of two outstanding architectural achievements - the Castle Manor of the President of the Republic of Poland in Wisła, by Adolf Szyszko Bohusz and Tugendhat Villa in Brno, by Mies van der Rohe. The objective of such comparison is to show the wide scope of shades and nuances of those architectural masterpieces as well as fine art which by its very programme was assumed as uniform. So different in their appearance, both projects were denied by the brown and red totalitarianism. The Nazi notion of "degraded art" marked Tugendhat Villa while the manor in Wisła was regarded as the product of capitalist exploiters and enemies to the people. Throughout the post-war decades both buildings were used regardless their artistic values. The villa used to accommodate the stables, a dancing school and an outpatient clinic, the manor in Wisła served as a penal institution and a holiday resort. In 1993 the villa was granted the status of a museum and a monument of national culture and placed on the UNESCO list of cultural heritage. The president's castle was renovated in 2006 to regain its function of the manor of the head of the state.

PL

W artykule dokonano analizy porównawczej dwóch wybitnych dokonań architektonicznych - Zamku Prezydenta RP w Wiśle, autorstwa Adolfa Szyszko Bohusza i willi Tugendhat w Brnie Morawskim, autorstwa Mięsa van der Rohe. Porównanie to ma na celu pokazanie wielorakości odcieni i niuansów tej architektury i sztuki, która uchodzi za programowo jednolitą. Te dwa tak odmienne dzieła byty negowane, w okresach rządów totalitarnych. Nazistowskie hasto "sztuki zdegradowanej" przystawało do willi Tugendhat, natomiast zamek w Wiśle uznano za wykwit kapitalistycznych wyzyskiwaczy i wrogów ludu. Przez dziesięciolecia powojenne obydwa budynki były wykorzystywane z pominięciem ich wartości artystycznych - w willi znajdowały się stajnie, szkoła rytmiki i ośrodek leczniczy, zamek wiślański był natomiast miejscem odosobnienia i zwykłym domem wczasowym. W 1993 willa otrzymała status muzeum, narodowego pomnika kultury i została wpisana na listę dziedzictwa kultury UNESCO. Zamek prezydenta został w 2006 roku zmodernizowany i ponownie pełni pierwotną funkcję rezydencji głowy państwa.

Słowa kluczowe

EN

modernism; architecture of interwar avant-garde; prestige; comparative analysis

PL

modernizm; architektura awangardy międzywojennej; prestiż; analiza porównawcza; wartości artystyczne

• Wydawca: Silesian University of Technology
• Czasopismo: Architecture Civil Engineering Environment
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 1, no. 3
• Strony: 5--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Chojecka E.

• Professor Emeritus of Silesian University in Katowice,

Bibliografia

• [1] Borusiewicz-Lisowska M.; Adolf Szyszko-Bohusz -twórca Zameczku w Wiśle (Adolf Szyszko-Bohusz -creator of the castle manor in Wisła) (in:) Ziemia Śląska, 4, Lech Szaraniec ed., Katowice 1997, pp. 207-214, (in Polish)
• [2] Długajczyk E.; Nowy Zamek w Wiśle - jego budowa i użytkownicy do 1945 roku (New Castle in Wisła -construction and users before 1945 (in:) Ziemia Śląska, 4, pp. 215-229, (in Polish)
• [3] Chojecka E.; Pomiędzy historią a nowoczesnością. Treści ideowe Zamku Prezydenta RP w Wiśle (Between History and Modernity. The Ideas Behind the Castle of the President of the Republic of Poland in Wisła (in:) Ziemia Śląska, 4, pp. 231-245, reedited along with the English version, Jacek Purchla ed., Cracow 2005, pp. 11-20.
• [4] Świechowski Z.; Awangarda na usługach elity władzy. Wystrój i mobiliaż Zameczku Prezydenta RP w Wiśle (The Avant-garde in the Service of a Power Elite: the Interior Decoration and Furnishings of the Castle of the President of the Republic of Poland in Wisła (in:) Ziemia Śląska, 4, pp. 275-285, reedited along with theEnglish version, Jacek Purchla ed., Cracow 2005, pp. 21-28.
• [5] Mrozek J.M.; Zameczek Prezydenta RP w Wiśle na tle twórczości Adolfa Szyszko-Bohusza (Castle Manor of the President of the Republic of Poland against the Background of the Work of Adolf Szyszko-Bohusz) (in:) Ziemia Śląska, 4, pp. 311-322, (in Polish)
• [6] Purchla J:, Zamek Prezydenta RP w Wiśle. Pomiędzy tradycją II i III Rzeczypospolitej (The Castle of the President of the Republic of Poland in Wisła. Spanning the Tradition of the Second and the Third Republic (in:) Zamek Prezydenta RP w Wiśle, Jacek Purchla ed., Cracow 2005, pp. 7-10.
• [7] Wiśniewski M.; Architektura Zamku Prezydenta RP w Wiśle (The Architecture of the Castle of the President of the Republic of Poland in Wisła) (in:) Zamek Prezydenta RP w Wiśle, Jacek Purchla ed., Cracow 2005.
• [8] Wiśniewski M.; Konserwacja Zamku Prezydenta RP w Wiśle (The Conservation Project for the Castle of the President of the Republic of Poland in Wisła) (in:) Zamek Prezydenta RP w Wiśle, Jacek Purchla ed., Cracow 2005, pp. 39-44.
• [9] Konarzewski D.; Zanim powstał Zamek (Before the Castle was Built) (in:) Zamek Prezydenta RP w Wiśle, Jacek Purchla ed., Cracow 2005, pp. 45-48.
• [10] Kudelka Z., Teply L.; Vila Tugendhat, Brno 2001.
• [11] Tugendhat D., Tegethoff W. (ed.); Ludwig Mies van der Rohe. Das Haus Tugendhat, Wien - New York 1998 (collection of essays).
• [12] Das Haus Tugendhat. Ludwig Mies van der Rohe, Brunn 1930, Salzburg 1999. (collection of essays on conservation of architecture and furnishings).
• [13] Lizon P.; Villa Tugendhat in Brno. Continued Restoration (in:) DO.CO.MO.MO. International working party for documentation and conservation of buildings, sites and neighbourhoods of modern movement. Journal 17, September 1997, pp. 16-18.