Struktura a własności współczesnych stali spawalnych o zwiększonej odporności na ścieranie

• Autorzy: Frydman S. , Pękalski G.

Warianty tytułu

EN

Structure and properties of modern abrasion resistant steels with good weldability

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zaprezentowano trzy rodzaje stopów z grupy zaawansowanych stali niskostopowych, spawalnych o zwiększonej odporności na ścieranie: HTK700, HTK900 oraz Hardox400. Stale te, ze względu na swoje wysokie własności, mogą zastąpić, jak się wydaje, poprzednio stosowane stopy w wielu elementach maszyn górnictwa odkrywkowego, przedłużając okres eksploatacji tych maszyn. O własnościach tych stopów decyduje przede wszystkim rodzaj finalnej obróbki. Stan dostarczenia tych stali, który poddano badaniom, charakteryzuje się różnymi strukturami, po różnych obróbkach. Struktury te otrzymano na drodze regulowanego walcowania bądź hartowania i odpuszczania. Różnica struktur wywołała zróżnicowanie ich własności. O ile stal HTK700 charakteryzuje się mniejszymi własnościami wytrzymałościowymi od pozostałych, to wykazuje większą plastyczność. Stale HTK900 i Hardox400 cechuje znacząco większa wytrzymałość na rozciąganie, granica plastyczności oraz twardość w porównaniu do stali HTK700. Istotną cechą stali na elementy konstrukcji takich jak maszyny górnictwa odkrywkowego jest odpowiednia udarność i odporność na kruche pękanie. Dlatego też poświęcono wiele uwagi na analizę przełomów badanych materiałów, po próbie udarności wykonanej metodą Charpy'ego. Stal Hardox400, poza dobrymi własnościami wytrzymałościowymi. wykazuje strukturę o znacznej udarności, a jej drobnopłytkowość i jednorodność wpływa również na odpowiednią odporność na rozwój kruchego pękania w zakresie temperatury 20°-40°C. W zależności od zastosowania, wśród współczesnych zaawansowanych stali spawalnych można dobrać odpowiedni rodzaj obróbki zapewniający pożądaną strukturę o optymalnych własnościach.

EN

Three kind of advanced, low alloyed abrasion resistant steels: HTK700, HTK900 and Hardox400 are presented. The steels, because of those high properties, are predicted to be applied, instead of present materials, in basic machines of brown coal mining. Delivered state of the steels was investigated. HTK700 steel is delivered after controlled rolling, whereas HTK900 and Hardox400 steels are after quench hardening (and tempering). The steels in the state, after different heat treatment and mechanical working present different microstructure. The different microstructure influence different properties of the analyzed steels. HTK700 steel is characterized by lower strength parameters, whereas HTK900 and Hardox400 steels show higher strength and hardness. Effect of microstructure on mechanical properties of the steels is analyzed in this paper. Specially dynamic properties of the different microstructure are considered. The results of Charpy V-notch test together with fractographic analyze are discussion. Hardox400 steel except high strength is characterized by pretty high resistance to impact loading in the range of temperature 20°-40°C. According to an application there is a choice between modern, advanced steels with different microstructure and different properties.

Słowa kluczowe

PL

stal niskostopowa; stal spawalna; stal HTK700; stal HTK900; stal Hardox 400; własności stali

EN

low-alloy steel; abrasion resistant steel; HTK700 steel; HTK900 steel; Hardox 400 steel; steel properties

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 50, nr 4-5
• Strony: 49--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Frydman S.

autor

Pękalski G.

• Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej, Wydział Mechaniczny, Politechnika Wrocławska,

Bibliografia

• [1] SSAB Oxelösund AB. Oxelösund, Szwecja
• [2] Hut-Trans Katowice Sp. z o.o., Chorzów. Polska
• [3] Dudziński W., Konat Ł., Pękalska L., Pękalski G., Struktury i własności stali Hardox400 i Hardox500. Inżynieria Materiałowa. nr 3. 2006
• [4] Frydman S., Konat Ł., Pękalski G., Analiza fraktograficzna stali Hardox 400 i Hardox 500 w badaniach udarnościowych, Górnictwo Odkrywkowe, nr 3-4, 2007
• [5] Łetkowska B., Pękalski G., Stachowicz M., Struktury i wybrane własności stali HTK, Górnictwo Odkrywkowe, nr 3-4, 2007
• [6] Frydman S., Konat Ł., Pękalski G., Structure and hardness changes in welded joints of Hardox steels. Arch. of Civil and Mech. Eng., No 4, 2008
• [7] Pękalski G., Wybrane zagadnienia materiałowe elementów maszyn górnictwa odkrywkowego narażonych na zlizywanie ścierne a możliwości zastosowania stali Hardox. Górnictwo Odkrywkowe, nr 4-5, 2005
• [8] Karta katalogowa: HTK700. Blachy trudnościeralne o twardości 250 HB. Hut-Trans Katowice
• [9] Karta katalogowa: HTK900. Blachy trudnościeralne o twardości 400 HB. Hut-Trans Katowice
• [10] Data sheet: Hardox400. Abrasion resistant plate. SS AB Oxelösund AB. Oxelösund. Sweden