Problem emisji i ujmowania metanu kopalnianego na przykładzie wybranych czynnych kopalń południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Kędzior S.

Warianty tytułu

EN

The problem of emission and development of coal mine methane an example from chosen coal mines of the southern part of the Upper Silesian Coal Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kopalnie węgla kamiennego zlokalizowane w południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) charakteryzują się trudnymi warunkami metanowymi i prowadzą wydobycie w pokładach zaliczonych w większości do III i IV kategorii zagrożenia metanowego. W ostatnich latach, wskutek koncentracji wydobycia węgla oraz prowadzenia eksploatacji na coraz to większych głębokościach, problem emisji metanu do wyrobisk kopalnianych, a następnie do atmosfery, zdaje się nasilać. W związku z powyższym przeanalizowano zmienność metanowości całkowitej, emisji, ujęcia oraz wykorzystania metanu w latach 1997-2006 z kopalń Brzeszcze-Silesia, Krupiński, Borynia, Pniówek, Zofiówka, Jas-Mos oraz Marcel. Wyszczególnione kopalnie należą do najbardziej metanowych w GZW. Z drugiej jednak strony unowocześniają technologie ujmowania metanu oraz jego wykorzystania. Omówiono zagadnienie zagospodarowania metanu kopalnianego sygnalizując problemy oraz możliwości kopalń w tym zakresie.

EN

Coal mines located in the southern part of the Upper Silesian Coal Basin are characterized by a difficult methane conditions and these mines carry out the exploitation in coal seams belonging mostly to the III and IV methane hazard categories. The problem of gas emission to the mine openings and next to the atmosphere seems to grow up lately, because the coal mining is concentrated and mines work at larger and larger depths. That is why there have been analysed variability of coal mine methane: total emission, collecting and utilization during 1997 - 2006. The researched mines, like Brzeszcze-Silesia, Pniówek and Krupiński, are the most gassy in the Upper Silesian Coal Basin, but from the other hand they keep updating technologies of methane production and utilization. This paper also presents information about the problems and possibilities of coal mine methane development.

Słowa kluczowe

PL

metan; zagrożenie metanowe; KWK Krupiński; KWK Jas-Mos; KWK Marcel; KWK Zofiówka; odmetanowanie; kopalnia węgla kamiennego

EN

methane; methane hazard; KWK Krupiński; KWK Jas-Mos; KWK Marcel; KWK Zofiówka; demethaning; hard coal mining

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 50, nr 2-3
• Strony: 79--83
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Kędzior S.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec,

Bibliografia

• [1] Gatnar K., Trójkogeneracja - wytwarzanie ciepła, zimna i energii elektrycznej w oparciu o metan z odmetanowania kopalń JSWS.A., Polityka Energetyczna, tom 8. Wyd. Instytutu GSMiE PAN, Kraków, 2005
• [2] Gawlik L., Grzybek I., Szacowanie emisji metanu w polskich zagłębiach (system węgla kamiennego). Studia, rozprawy. monografie, 106. Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Kraków, 2002
• [3] Kędzior S., Potencjał zasobowy metanu pokładów węgla w Polsce w kontekście uwarunkowań geologicznych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 24, z. 4/4, Kraków, 2008
• [4] Kędzior S., Hadro J., Kwarciński J., Nagy S., Młynarczyk M., Rostkowski R., Zalewska E., Warunki naturalne występowania i metody eksploatacji metanu pokładów węgla w wybranych zagłębiach USA oraz możliwości rozwoju eksploatacji tego gazu w Polsce - sprawozdanie z wyjazdu szkoleniowego do USA. Przegląd Geologiczny, 57, 2007
• [5] Kozłowski B., Grębski Z., Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Wyd. Śląsk, Katowice, 1982
• [6] Krause E., Sebastian Z., Zagrożenia gazowe. W: Raport roczny (1997-2006) o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Praca zbiorowa, Konopko W. (red) GIG, Katowice, 1998-2007
• [7] Nawrat S., Rychlicki S., Stopa J., Doświadczenia i perspektywy wykorzystania metanu z pokładów węgla w Polsce. I Kongres Polskiego Przemysłu Gazowniczego 16-18 kwietnia 2008 r., Wisła, 2008. www.igg.pl.
• [8] Roszkowski J., Szlązak N., Wybrane problemy odmetanowania kopalń węgla kamiennego. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 1999
• [9] Skorek J., Kalina J., Gazowe układy kogeneracyjne. Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa, 2005