Mechanizm ognisk wstrząsów powodujących tąpnięcie w polu wschodnim kopalni "Staszic"

• Autorzy: Stec K. , Rożkowicz M.

Warianty tytułu

EN

Source mechanism of the mine tremors resulting in a rockburst in the eastern panel of the "Staszic" coal mine

• Konferencja: Górnicze zagrożenia naturalne 2008. Zagrożenia naturalne barierą działalności górniczej/międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna (XV ; 3-7.11.2008 ; Targanice k/Żywca, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W kopalni "Staszic" w dniu 23.02.2008 roku o godzinie 19:30 i 19:32 wystąpiły dwa wysokoenergetyczne wstrząsy o energii: pierwszy 8,0E + 06 J, drugi 2,0E + 07 J, które doprowadziły do utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany I (przekop Asea, pochylnia odstawcza). Dla tych dwóch wstrząsów oraz pozostałych wstrząsów o energii E ≥ 5,0E + 03 J z okresu 8.12.2007-29.03.2008 roku wykonano obliczenia mechanizmu ognisk metodą inwersji tensora momentu sejsmicznego. Na podstawie przeprowadzonej analizy postawiono hipotezę, że przyczyną wysokoenergetycznych wstrząsów powodujących tąpnięcie w polu wschodnim mogło być przekroczenie naprężeń w warstwach piaskowcowych występujących nad pokładem 501, w pasie górotworu pozostawionym między krawędziami w pokładzie 510, które są równoległe do wyrobisk prowadzonych w pokładzie 501. Potwierdza to ścinający typ mechanizmu ognisk tych zjawisk sejsmicznych o azymucie płaszczyzny pękania równoległej do przekopu Asea.

EN

Two high energy mine tremors of energy equal to 8.0E+06 J and 2.0E+07 J occurred in the "Staszic" coal mine on February 23, 2008, at 19:30 and 19:32, local time respectively. They led to the loss of mine workings functionality in the coalface No. I area (cross-measure drift Asea, haulage incline). For these two mine tremors and the remaining ones of energy in excess of 5.0E+03 J occurring between December 08,2007 and March 29, 2008, a source mechanism calculated using the seismic moment tensor inversion method was determined. From the performed analysis a hypothesis has been brought forward saying that the fight energy mine tremors resulting in the eastern panel's rockburst might be caused by the excess stresses in sandstone layers overlying coal seam No. 501 and in a belt of unmined ground abandoned between the edges in coal seam No 510 being parallel to the excavations proceeding in coal seam No 501.

Słowa kluczowe

PL

kopalnia Staszic; mining tremor; tensor naprężeń; wstrząsy sejsmiczne; wstrząsy górnicze

EN

Staszic mine; stress tensor; seismic tremor; sejsmic

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2008
• Tom: Wyd. spec. nr 7
• Strony: 259--267
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz.

Twórcy

autor

Stec K.

autor

Rożkowicz M.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Aki K., Richards P.G. 1980: Quantitative Seismology. Theory and Methods, Freeman, San Francisco.
• 2. Gibowicz S.J., Domański B., Wiejacz P. 1996: The focal mechanism and source parameters of seismic events induced by mining, Acta Montana, ser. A. No. 10 (102), 1-18.
• 3. Stec K. 2005: Charakterystyka mechanizmu ognisk wstrząsów górniczych z obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Wiadomości Górnicze 4/2005, s. 168-174.
• 4. Stec K. 2007: Characteristics of Seismic Activity of the Upper Silesian Coal Basin in Poland. Geophysical Journal International, Blackwell Publishing Ltd, V 168, 757-768.
• 5. Wiejacz P. 1994: The SMT software, PAN, Warszawa (niepublikowana).
• 6. Zuberek W.M., Teper L., Idziak A.F., Sagan G. 1996: Tectonophysical approach to the description of moning induced seismicity in the Upper Silesia. W: Tectonophysics in Mining Areas. Red A. Idziak, Wydaw. Uniw. Śl., Katowice, s. 79-98.