Błądzenie losowe i jego zastosowanie do modelowania deformacji górotworu powodowanych eksploatacją górniczą

• Autorzy: Niemiec R. , Niemiec T.

Warianty tytułu

EN

Random walk and its use in modelling of rockmass deformations caused by mining

• Konferencja: Bezpieczeństwo i ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych/konferencja naukowo-szkoleniowa (II ; 22-24.10.2008 ; Katowice - Ustroń-Zawodzie, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ruch pustki poeksploatacyjnej w górotworze ku górze, jest inwersją wsypywania się rumoszu skalnego w przestrzeń po wybraniu pokładu kopaliny użytecznej. Gdy rozmiary tych licznych, wędrujących w górotworze pustek są makroskopowe (rzędu milimetrów lub ich części), a ich ruchy są przypadkowe - obserwuje się dyskretne i stochastyczne rozkłady deformacji górotworu; w szczególności powierzchni terenu. W artykule przedstawiono model pozwalający określać odpowiednio zdefiniowane wskaźniki deformacji. Na podstawie wielokrotnych symulacji, określono średnie wartości niektórych wskaźników deformacji, ich odchylenia standardowe i współczynniki zmienności. Rozluzowanie skał, a przez to zwiększenie swej pierwotnej objętości, w istotny sposób wpływa na asymetrię rozkładu wskaźników deformacji.

EN

Movement of postmining void up in the rockmass is an inversion of rubble pouring into the space remaining after mining a bed of useful mineral. When sizes of these numerous voids moving in rockmass are macroscopic (of millimetres rank or part of it), and their movements are accidental - discreet and stochastic distributions of rockmass deformation are observed; in particular of terrain surface. In the paper, a model was presented enabling to determine suitably defined deformation indices. On a basis of multiple simulations, average values of some deformation indices, their standard deviations and coefficients of variability were defined. Loosening of rocks, and through that enlargement of their primary volume, influences in an essential way the asymmetry of distribution of deformation indices.

Słowa kluczowe

PL

deformacja górotworu; górotwór; eksploatacja górnicza; modelowanie deformacji; błądzenie losowe

EN

deformation of rock mass; rock mass; mining exploitation; modeling of rock mass; random walk

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2008
• Tom: Wyd. spec. nr 6
• Strony: 351--364
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Niemiec R.

autor

Niemiec T.

• Cromarch S.A., Kraków

Bibliografia

• 1. Batkiewicz W.: Odchylenia standardowe poeksploatacyjnych deformacji górotworu. PAN Oddział w Krakowie Geodezja 10, Kraków 1971.
• 2. Frisz S., Timoriewa A.: Kurs fizyki tom I. Warszawa PWN 1962.
• 3. Kowalski A.: Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Prace Naukowe GIG No 871, Katowice 2007.
• 4. Knothe St.: Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa t. I, z. 1,1953.
• 5. Knothe St.: Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Wydaw. „Śląsk" 1984.
• 6. Litwiniszyn J.: Przemieszczenia górotworu w świetle teorii prawdopodobieństwa. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa, t. II, z. 1,1954.
• 7. Litwiniszyn J.: Zastosowanie równań procesów stochastycznych do mechaniki górotworu. Archiwum Górnictwa, 11, z. 3,1956.
• 8. Niemiec R.: A Discrete, Random Function of Influence in a Quantum Model of Surface Deformation. PAN Oddział w Krakowie. Prace Komisji Górniczo-Geodezyjnej. Geodezja 31, 1985.
• 9. Niemiec R, Libiszewski R: Zastosowanie metod stochastycznych oraz automatów komórkowych do symulacji wpływu podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię. Praca dyplomowa magisterska AGH, 2000.
• 10. Popiołek E.: Rozproszenie statystyczne odkształceń poziomych terenu w świetle geodezyjnej obserwacji skutków eksploatacji górniczej. Zeszyty Naukowe AGH, Geodezja z. 44.
• 11. Rogowska J.: Badania eksperymentalne tworzenia się niecek osiadania w ośrodku sypkim z uwzględnieniem zmiany gęstości ośrodka. Cz. I niecki szczelinowe, Archiwum Górnictwa, t. XXII, z. 3, 1977.
• 12. Stewart I.: Zniesienie prawa średnich. Świat Nauki, czerwiec 1998.
• 13. Staroń T.: Studium nad zagadnieniem podbierania pokładów z zawałem stropu w świetle badań podziemnych i rozważań teoretycznych. Komunikat nr 646 GIG, Katowice 1975.
• 14. http://www.chem.unl.edu/zeng/joy/mclab/mcintro.html