Geoturystyczne walory torfowisk podhalańskich niecki orawskiej

• Autorzy: Wagner M.

Warianty tytułu

EN

Geotouristic value of raised bog in the Orawa Valley, located in the Podhale

• Konferencja: Górnictwo Zrównoważonego Rozwoju 2005. Rozpoznawanie złóż. Geoturystyka. Energooszczędne i niezawodne maszyny górnicze
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W południowej części Polski, na Podhalu, między Tatrami, Pieninami a pasmem babiogórskim Beskidu Wysokiego, znajduje się niecka orawsko-nowotarska. W zachodniej jej części występują torfowiska typy wysokiego, wyróżniające się w krajobrazie kopułami wyniosłymi do kilku metrów nad powierzchnię terenu. Między Nowym Targiem a Chyżnem zlokalizowano 26 torfowisk (rys. 1) o powierzchni od 480 do kilku ha. Miąższość torfu, a zarazem wysokość kopuł tych torfowisk zawiera się w przedziale od 1,1 do 7,1 m. Złożone są one głównie z torfu mszarnego o zróżnicowanym stopniu rozkładu, pozwalającym na wyróżnienie 2 części w profilu wzdłuż tzw. poziomu granicznego. Części te są odzwierciedleniem zmian klimatycznych w holocenie. Nietypowość wysokich torfowisk w tej części kraju, ich ciekawa budowa geologiczna oraz turystyczne walory tych bagiennych obszarów powinny być propagowane w turystyce uzupełniającej do parków narodowych: Tatrzańskiego, Pienińskiego, Babiogórskiego i w rejon Gorców.

EN

The raised bog, locally called "Orawian peatbog" is situated in the southern Poland in the Orawa-Nowy Targ tectonic basin in the Podhale region. The tectonic depression of Orawa is filled with sediments of holocene (alluvial fans), which rest directly both on the Neogen basement and on Carpathian flysh. Loccally, in the hangingwall of the alluvial fans there appear to be strata included into Holocene raised bogs. Within the clay-mud series the seam of peat a current thickness of about 1,1-7,1 m. In the central part of the Orawa-Nowy Targ Valley there appear to be distinguishable 26 peatbog (fig. 1). The fundamental lithotype of peat in the Orawa Basin is formed from detrical peat partialy tranziting into wood- detrical peat. Presented result points that the peatbog from the Orawa-Nowy Targ Valley should be included into a rare variety of mountainous raised bog, called the "Podhale Raised Bog" that could be a great attraction for tourists visiting the Tatry Mountains or the Pieniny and the Beskidy.

Słowa kluczowe

PL

niecka orawska; torfowisko; geoturystyka

EN

Orawa Valley; raised bog; geotourism

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2005
• Tom: z. 269
• Strony: 275--281
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Wagner M.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków, tel. [phone]

Bibliografia

• 1. Horawski Μ.: Torfoznawstwo dla meliorantów. Działy wybrane. Wyd. AR, Kraków 1987.
• 2. Kołcon I., Wagner M.: Węgiel brunatny z osadów neogenu Kotliny Orawsko--Nowotarskiej - studium petrologiczne. Kwart. Geol., t. 35, nr 3, 1991.
• 3. Książkiewicz M.: Budowa geologiczna Polski. Karpaty, cz. 3, Tektonika, t. IV. WG Warszawa 1972.
• 4. Obidowicz Α.: Tertiary-Quatenary (Holocene) floras and recent vegetation of the Sub-Tatra and Tatra Mts regions. Wyd. PAN O/Kraków 1998.
• 5. Oszast J.: Badania palinologiczne w otworze wiertniczym Czarny Dunajec IG 1. Arch. PIG Warszawa 1970.
• 6. Stopa S.Z.: Geologia złóż węgli i torfów. Cz. 1. Wyd. AGH, Kraków, su nr 78, 1964.
• 7. Watycha L.: Neogen niecki orawsko-nowotarskiej. Kwart. Geol. 20, 1976.
• 8. Weber C: Aufbau und Vegetation der Moore Norddeutschlands. Lipsk 1908.