Prognozowanie i kontrolowanie dynamicznych zjawisk metanowych w kopalniach węgla kamiennego na podstawie pomiaru temperatury względnej calizny węglowej

• Autorzy: Kajewski B. , Kobiela Z.

Warianty tytułu

EN

Forecasting and monitoring of dynamie methane phenomena in coal mines based on the relative temperature of unmined coal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono rezultaty wieloletnich badań autorów nad zmianą temperatury względnej węgla w pokładach pod wpływem desorpcji metanu, prowadzonych w Głównym Instytucie Górnictwa. Pozwoliły one na opracowanie kryteriów, metody i aparatury pomiaru temperatury względnej węgla w strefie okołoprzodkowej pod wpływem desorpcji metanu i zachodzących procesów endotermicznych. Przedstawiono propozycję zastosowania pomiaru temperatury względnej węgla w pokładach nasyconych metanem dla bieżącej oceny stanu zagrożenia metanem oraz zjawiskami gazogeodynamicznymi w strefie okołoprzodkowej. Przedstawiona metoda pomiarowa i aparatura pozwalają szybciej i dokładniej ocenić rzeczywiste zagrożenie metanowe i zagrożenie zjawiskami gazogeodynamicznymi w drążonych wyrobiskach, w pokładach nasyconych metanem.

EN

The paper discusses the method and apparatus for non-contact measurement of temperaturę of the coal mass within prospecting boreholes, with the aim of making a current prognosis of the hazard due to the outburst of methane and rock in driven mine headings, and of determining the buffer zone to protect the heading against unexpected outbursts. The probe to control borehole temperature operates on the basis of non-contact measurement of temperaturę. It is designed to perform continuous measurements of the relative temperature along the walls of the prospecting borehole with the diameter of 50-90 mm, and to determine the outburst hazard zones in the coal headings of the mine workings. The measurement of temperature along the borehole, realised by means of the probe, is aimed at locating the hazard zone (HZ) in respect of the outburst, and at simultancous determining the buffer safety zone (BSZ). The determination of HZ and BSZ zones is of vital importance for safety of mining crews employed at driving the workings in coal seams endangered with outbursts of methane and rock. The HZ zone provides information on the location of oceurrence of the hazard zone in respect of the outburst ahead of the front of the driven working. In turn, the BSZ zone defines the thickness of the stress-relieved and degassed protective coal mass, protecting the heading against a direct contact with the BSZ zone.

Słowa kluczowe

PL

calizna węglowa; kopalnia węgla kamiennego; temperatura względna; metoda pomiarowa; aparatura pomiarowa; metan; zagrożenie metanowe; zjawiska gazodynamiczne; desorpcja gazu

EN

unmined coal; coal mine; relative temperature; measuring apparatus; measurement method; methane; methane hazard; gasodynamics phenomenas; gas desorption

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 3
• Strony: 37--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Kajewski B.

autor

Kobiela Z.

• Główny Instytut Górnictwa,

Bibliografia

• 1. Kajewski B. (2002): Korelacja między temperaturą calizny węglowej a intensywnością desorpcji metanu. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie nr 10.
• 2. Kajewski B., Kobiela Z. (1996): Prognozowanie zagrożenia gazodynamicznego z udziałem metanu przez badanie temperatury strefy ociosowej calizny węglowej. Prace własne GIG. Katowice, GIG (niepublikowana).
• 3. Lasoń M. (1983): Sprawozdanie z prac prowadzonych w ramach problemu międzyresortowego MR.I.26 pt. Zjawiska fizyczne w górotworze jako ośrodku wielofazowym. Kraków, IMG - PAN.
• 4. Metoda ruchowa określania zawartości metanu w caliźnie węglowej oraz prognozowania zagrożenia gazodynamicznego w przodkach górniczych w oparciu o pomiar temperatury względnej strefy przyprzodkowej. Praca statutowa GIG. Katowice, GIG 2003.
• 5. Nodzeński A. (1987): Wybrane prace z zakresu wyrzutów gazów i skał w kopalniach węgla kamiennego w DZW, z. 9. Wałbrzych, S1TG.
• 6. Nodzeński A., Jagiełło J. (1990): Wysokociśnieniowa sorpcja i desorpcja w układzie węgiel - C02, w aspekcie procesu uwalniania gazu z pokładu węglowego. W: Górotwór jako ośrodek wielofazowy, t. II. Kraków, Wydaw. AGH - PAN.
• 7. Tarnowski J., Zawierucha M. (1994): Temperaturowo uwęgleniowe aspekty rozmieszczenia gazu w złożu GZW. Przegląd Górniczy nr 7/8.
• 8. Żółcińska J. (1990): Badania struktury porowatej węgli kamiennych i piaskowców metodami sorpcyjnymi. W: Górotwór jako ośrodek wielofazowy - wyrzuty skalno-gazowe, t. II. Kraków, Wydaw. AGH - PAN.