Wybrane zagadnienia związane z rekultywacją wodną wyrobisk odkrywkowych

• Autorzy: Polak K.

Warianty tytułu

EN

Selected issues connected with water reclamation of open casts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł omawia główne problemy związane z prowadzeniem rekultywacji wodnej oraz naturalne uwarunkowania prowadzenia tego typu rekultywacji, występujące w różnych fazach kształtowania zbiorników powyrobiskowych. Zakończenie rekultywacji ogranicza bowiem możliwość ingerencji w utworzony przez człowieka ekosystem. Powstające jako następstwo eksploatacji kopalin oraz rekultywacji jeziora powyrobiskowe są narażone na degradację. Warunki równowagi końcowej zbiornika zależą wówczas od wielu czynników, w tym również sił natury, których uwzględnienie i wykorzystanie jest konieczne dla prawidłowego funkcjonowania środowiska wodnego. W związku z tym, ważnym elementem związanym z rekultywacją wodną jest odpowiednie zagospodarowanie zlewni wyrobiska. Odkrywkowe wyrobiska górnicze, eksploatowane obecnie w Polsce, mają olbrzymią pojemność wodną. Wodne zagospodarowanie wyrobisk największych kopalń węgla brunatnego i siarki pozwoli na zmagazynowanie ok. 4,5 mld m³ wody. Objętość wodną wszystkich kopalń kruszyw naturalnych i łamanych można oszacować na kilka mld m3. Zagospodarowanie odkrywkowych wyrobisk górniczych może zmienić niekorzystny bilans wodno-gospodarczy kraju. W artykule przedstawiono sposoby zagospodarowania wyrobisk oraz wskazano na gospodarcze możliwości wykorzystania zbiorników powyrobiskowych.

EN

The article discusses main problems connected with performing water reclamation and natural conditions for performing this type of reclamation that occur on different stages of the formation of open casts, because finishing of such reclamation limits the possibility of intervention in the ecological system created by a man. Lakes that are formed as a result of mining and reclamation are exposed to degradation. The conditions of the final balance of reservoir depend on many factors then, including also nature forces, which have to be taken into consideration and used for correct functioning of water environment. Therefore an important element connected with water reclamation is proper reclamation of the open cast drainage area. Open casts that are currently mined in Poland have an enormous water capacity. Water reclamation of open casts in the biggest brown coal and sulfur mines will allow to store app. 4.5 billion m³. Water capacity of all natural and crushed aggregates is estimated to be several billion m³. Reclamation of mining open casts may change the unfavorable water management balance in our country. The article presents methods of reclamation of open casts and indicates the possibilities of management of the open casts.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo odkrywkowe; rekultywacja wodna; zbiorniki powyrobiskowe; wyrobisko odkrywkowe; cyrkulacja wody; retencja; zlewnia wyrobiska

EN

opencast mining; water recultivation; post-mining lake; open cast; water circulation; retention; working catchment area

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 12
• Strony: 9--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Polak K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii,

Bibliografia

• 1. Axler R., Yokom S., Tikkanen C, McDonald, Runke H. M., Wilcox D., Cady B.: Restoration of a mine lake from aquacultural enrichment. Restoration Ecology 6, p. 1-19, 1998.
• 2. Inspekcja Ochrony Środowiska, Stan Środowiska w Polsce na tle celów i priorytetów Unii Europejskiej Raport Wskaźnikowy 2004, Biblioteka Monitoring Środowiska, Warszawa 2006, pp. 87.
• 3. Karczewska A.: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, s. 414, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, 2008.
• 4. Kleczkowski A.S., Mikulski Z.: Prognoza gospodarowania wodą. Stan zasobów, Polska Akademia Nauk (PAN) - Komitet Naukowy "Człowiek i Środowisko", zeszyty naukowe nr 10, str. 35-48 Oficyna Wydawnicza Instytut Ekologii PAN, 1995.
• 5. Polak K.: Zagrożenia jakości wód w zbiornikach poeksploatacyjnych kopalń węgla brunatnego, Technika Poszukiwań Geologicznych: Geosynoptyka i Geotermia, R. 43, z. 3, s. 29-38, 2004.
• 6. Polak K., Różkowski K., Cała M.: Water reclamation in open-pit by utilization of groundwater and wells 2. In-ternationaler Bergbau und Umwelt Sanierungs Congress : 1-3 September 2010, Dresden p. 1-8.
• 7. Puchalski W.: Ekologiczne podstawy zagospodarowania zbiorników w wyrobiskach poeksplotacyjnych; Górnictwo Odkrywkowe, nr 41, s. 232-245, 1999.
• 8. Schultze M., Boehrer B., Duffek A., Herzsprung P. and Geller W.: Introduction of river water as a tool to manage water quality in pit lakes. In: J. Loredo and F. Pendas (eds.). Proc. 9th International Mine Water As-sociation Congress (Oviedo, Spain, September 5-7, 2005), Dept. Explotacion y Prospeccion de Minas, Univ. of Oviedo on behalf of the Intern. Mine Water Association, Oviedo, Spain. p. 273-279, 2005.
• 9. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.)