Zasięg zruszenia górotworu jako element oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie wywołane zatapianiem KWK „Grodziec”.

• Autorzy: Góra W.

Warianty tytułu

EN

Range of rocks disturbance as an element of assessment of underground Walters susceptibility to contamination caused by the flooding of the "Grodziec" Coal Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono propozycję sposobu oceny jednego z czynników zagrożenia jakości wód podziemnych poziomów wodonośnych w nadkładzie karbonu w GZW związanego z zatapianiem zlikwidowanych zakładów górniczych, zbliżonego konstrukcyjnie do sposobu oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie metodą DRASTIC. Proponowany sposób oceny czynnika górniczego, jakim jest zasięg zruszenia górotworu, opiera się na określeniu prawdopodobnego zasięgu stref deformacji górotworu ponad wyrobiskami w pokładach węgla oraz nadaniu im odpowiedniej rangi zależnie od ocenionej przepuszczalności w związku z powstawaniem sieci szczelin poeksploatacyjnych.

EN

The article presents a proposal of assessment of one of the threat factors to the quality of waters of underground water-carrying levels in the surplus of carbon in the Upper-Silesian Coal Basin connected with flooding of abandoned mining plants, which is similar in construction to the assessment of underground waters susceptibility to contamination with the DRASTIC method. The proposed assessment of mining factor, which is the rangę of rocks disturbance, is based upon the determination of the probable rangę of orogen deformation zones over the excavations in the coal deposits and assigning them to the appropriate rank depending on the assessed permeability in connection with the formation of post-exploitation cracks.

Słowa kluczowe

PL

wody podziemne; wody kopalniane; zatapianie kopalni; podatność na zanieczyszczenia; DRASTIC

EN

underground water; flooding of mining plants; susceptibility of polutions; DRASTIC

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 4
• Strony: 16--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Góra W.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków,

Bibliografia

• 1. Aller L, Benett T, Lehr J.H., Petty R.J., Hackett G. 1987: DRASTIC: A standardized system for evaluating ground water pollution potential using hydrogeologie settings. Technical Report U.S. Environmental Protection Agency, EPA-6002-87/035.
• 2. Bukowska M. (red.) 2009: Kompleksowa metoda oceny skłonności do tąpań górotworu w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• 3. Bukowski P., Augustyniak I. 2005: Analiza zjawisk związanych z zaprzestaniem odwadniania wyrobisk górniczych na przykładzie byłej kopalni „Maria". Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie nr 1, s. 13-21.
• 4. Bukowski P., Bromek T., Augustyniak I. 2006: Using the DRASTIC system to assess the vulnerability of ground water to pollution in mined aeras of the Upper Silesian Coal Basin. Mine Water and the Environment. Journal of the International Mine Water Association (IMWA). Technical Communication. Springer. Vol. 25, Nr 1, pp. 15-22.
• 5. Civita M. 2010: The combined approach when assessing and mapping groundwater vulnerability to contamina-tion. J. Water Resource and Protection 2, pp. 14-28.
• 6. Chudek M., Janusz W., Zych J. 1988: Studium dotyczące stanu rozpoznania tworzenia się i prognozowania deformacji nieciągłych pod wpływem podziemnej eksploatacji złóż. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Górnictwo Z. 141.
• 7. Czapnik A., Jasińska A. 2009: Hydrogeologiczne aspekty zatapiania zlikwidowanej KWK Grodziec. Biuletyn PIG nr 436. Współczesne problemy hydrogeologii (Kowalczyk A., Sadurski A. red.), s. 61 - 67.
• 8. Góra S., Szczepański A. 2009: Możliwości zastosowania wybranych metod oceny podatności na zmiany w środowisku gruntowo-wodnym w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Biuletyn PIG nr 436. Współczesne problemy hydrogeologii (Kowalczyk A., Sadurski A. red.), s. 115-119.
• 9. Krogulec E. 2007: Wybrane metody oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie i ich zastosowanie w obszarach zurbanizowanych i uprzemysłowionych. Prace Naukowe GIG, Kwartalnik Górnictwo i Środowisko 3, Wydanie specjalne. Katowice, s. 41-53.
• 10. Palchik V. 2002: Influence of physical characteristics of weak rock mass o height of caved zone over abandoned subsurface coal mines. Environmental Geology Vol. 44, pp. 28-38.
• 11. Palchik V. 2003: Formation of fractured zones in overburden due to longwall mining. Environmental Geology Vol. 42, pp. 92-101.
• 12. Rogoż M. 1987: Ocena przewidywanego dopływu wody do ścian zawałowych prowadzonych pod utworami wodonośnymi. Przegląd Górniczy nr 5, s. 12-14.
• 13. Rogoż M. 1996: Wpływ likwidacji kopalń na środowisko wód podziemnych i powierzchniowych. Archives of Mining Sciences, vol. 41, Issue 1, s. 105-130.
• 14. Różkowski A. 2003: Warunki hydrogeologiczne Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W: Hydrogeologia polskich złóż kopalin i problemy wodne górnictwa. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo - Dydaktyczne, Kraków, s. 57-145.
• 15. Ryncarz T. 1992: Ruchy górotworu wywołane wyrobiskami podziemnymi. Wydawnictwo AGH, Kraków.
• 16.Szczepański A. 1980: Geologia kopalniana i hydrogeologia. Skrypty uczelniane nr 747, AGH Kraków.
• 17. Tajduś K. 2008: Określanie wartości parametrów odkształceniowych górotworu uwarstwionego w rejonie wpływów eksploatacji górniczej. Praca Doktorska. AGH, Kraków.
• 18. Witkowski A.J., Rubin K., Kowalczyk A., Różkowski A., Wróbel J. 2003: Groundwater vulnerability map of the Chrzanów karst-fissured Triassic aguifer (Poland). Environmental Geology, Vol. 44, pp. 59-67.