Wstępna ocena możliwości stosowania proszków gaśniczych w prewencji endogenicznych pożarów w obiektach zagospodarowania odpadów z wydobycia węgla kamiennego

• Autorzy: Cebulak S. , Gardocki M. , Miczajka M. , Szlosarek M. , Tabor A.

Warianty tytułu

EN

Preliminary assessment of application of dry powder extinguishers for the preventation of the endogenic fires in the waste coal dumps

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych zjawisk termicznych w węglu z domieszką proszków gaśniczych oraz efekty prac, wykonanych w skali półtechnologicznej, antypirogennego zastosowania proszków gaśniczych na zwałowisku odpadów węglowych, objętym zjawiskami termicznymi (zapożarowaniem), na którym w latach poprzednich sprawdzono zastosowanie chlorku sodu oraz chlorku wapnia, jako antypirogenu. W tym celu wprowadzano wybrane proszki gaśnicze do rowów chłonnych w rejonach, objętych zjawiskami termicznymi i w rejonach, gdzie takie zjawiska nie wystąpiły. Następnie prowadzono badania stanu termicznego tych rejonów oraz badania wybranych próbek odpadów metodą oksyreaktywnej analizy termicznąej (OTA). Dobrze uchwycono jakość i skalę zmian fizykochemicznych środowiska, procesów przeobrażania się węgla przy podwyższaniu temperatury do 600°C. Badania pozwoliły również rozpoznać antypirogenną rolę proszków gaśniczych w procesie samozapalania się węgla i reakcji dalszego, łatwego jego rozpalania się. Wyniki badań potwierdziły możliwość stosowania niektórych proszków gaśniczych w prewencji pożarowej, w rejonach zagospodarowania odpadów węglowych oraz w wyrobiskach górniczych.

EN

The possibility of application of dry powder extinguishers and sodium and calcium chlorides as inhibitors of coal oxidation processes for the prevention of the endogenic fires in the waste coal dumps were studied by Oxyreactive Thermal Analysis (OTA). The behavior of six dry powder extinguishers as antypirogens were checked: ABC Favorit Tertia, Pulvex ABC Standard, Pulvex BC Standard, BC Jet, Ogniotex 105, PolenitWBC, and two salts Sodium and Calcium Chlorides. Usability of the dry powder extinguishers were itwestigated only in laboratory conditions. The both salts were used on burning and cool parts of the dump of Chwałowice Coal Mine located in the Rybnik Coal Area of the Upper Silesian Coal Basin. The results confirm the suitability of dry powder extinguishers and sodium an calcium chlorides as antypirogenes which can attenuate the properties of selfheating and also selfignation of the coal. The best results were obtained for ABC Favorit Tertia and Pulvex ABC Standard. Their presence causes such strong transformation of the coal matter decaying its chemisorption and other properties, that the coal loses inclination not only to selfheating but also to selfignation.

Słowa kluczowe

PL

proszek gaśniczy; zagospodarowanie odpadów wydobywczych; zwałowisko odpadów powęglowych

EN

dry powder; mining waste management; waste rock dumps

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Górnictwo i Geologia
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 5, z. 4
• Strony: 77--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Cebulak S.

autor

Gardocki M.

autor

Miczajka M.

autor

Szlosarek M.

autor

Tabor A.

• Uniwersytet Śląski, Katowice,

Bibliografia

• 1. Cebulak S.: Prowadzenie przy zastosowaniu Oksy reaktywnej Termicznej Analizy (OTA), kontrolnych badań efektywności wdrażania antypirogenów w prewencji pożarowej w rejonach zagospodarowania odpadów górniczych KWK „Chwałowice", (praca niepublikowana) - raporty wyników badań - Dział Ochrony Środowiska KWK „Chwałowice" 2008.
• 2. Cebulak S., Miczajka M., Tabor A., Skręt U., Gardocki M.: Procesy termiczne zachodzące w obiektach budowanych z wykorzystaniem odpadów powęglowych -analiza zjawisk". VII Konferencja Naukowo-Techniczna „Ochrona środowiska na terenach górniczych" Zarząd Główny SITG - Główna Komisja Miernictwa Górniczego i Ochrony Środowiska, Szczyrk 2008.
• 3. Cebulak S., Miczajka M., Tabor A., Skręt U., Gardocki M.: Analiza przyczyn powstawania zjawisk termicznych w obiektach rekultywacyjnych budowanych z wykorzystaniem odpadów powęglowych. Konferencja Warsztaty Górnicze PAN nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie, Baranów Sandomierski 2008.
• 4. Cebulak S., Miczajka M., Tabor A., Skręt U., Gardocki M.: Badania możliwości zastosowania chlorku wapnia jako antypirogenu w zwalczaniu zjawisk termicznych w obiektach zagospodarowania odpadów wydobywczych z eksploatacji węgla kamiennego. Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Ochrona środowiska w górnictwie podziemnym, odkrywkowym i otworowym", Bochnia 2009.
• 5. Cebulak S.: Wprowadzenie przy zastosowaniu oksyreaktywnej analizy termicznej (OTA) kontrolnych badań efektywności wdrażania antypirogenów w prewencji pożarowej w rejonach zagospodarowania odpadów górniczych KWK „Chwałowice" - raport Sosnowiec 2009.
• 6. Kuźma H., Błażejewski A., Chojnacki R.: Wpływ inhibitorów procesu utleniania zawartych w produktach firmy Schaum - Chemie Mikołów Sp. z o.o. na ograniczenie skłonności węgli do samozagrzewania. Materiały konferencji „Problemy współczesnego górnictwa" - Górnictwo i Środowisko 2010.
• 7. Zhang D. K.: The effect exchangeable cations on low-temperature oxidation and self-heating of a Victorian brown coal. Elsevier 1999, Fuel 78, p. 1217-1224.
• 8. Watanabe Wiwik S., Zhang Dong-ke: The effect of inherent and added inorganic matter on Iow temperature oxidation reaction of coal., Elsevier 2001, Fuel Processing Technology 74, p. 145-160.
• 9. Mazumdar B. K.: On the correlation of moist fuel ratio of coal with its spontaneous combustion temperature, Elsevier 1996, Fuel Vol. 75, No. 5, p. 646-648.
• 10. Soobum Chang and Burner A.: Humic Substance Formation via the Oxidative weathering of Coal., Environmental Science Technology 1998, p. 2883-2886.
• 11. Itay Michel, Hill Cavan R., and Glasser David: A Study of The Low Temperature Oxidation of Coal., Elsevier 1989, Fuel Processing Technology, p. 81-97.
• 12. Lopez D., Sanada Y. and Mondragon F.: Effect of low temperature oxidation of coal on hydrogen-transfer capability., Elsevier 1998, Fuel, Vol. 77, No. 14, p. 1623-1628.