Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w iłach poznańskich

• Autorzy: Bojakowska I. , Brański P. , Iwasińska-Budzyk I. , Retka J.

Warianty tytułu

EN

Variability of the content of trace elements in poznań series clays

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W próbkach iłów poznańskich, pobranych z 18 eksploatowanych obecnie złóż tych surowców, oznaczono zawartość pierwiastków śladowych: As, Ba, Br, Ce, Co, Cr, Cu, Ga, Hf, La, Mo, Nb, Ni, Pb, Rb, Sr, Bi, Th, U, V, Y, Zn, Zr, Cd, Sn, a także pierwiastków głównych: Ca, Mg, Fe, Mn, P, Ti, metodą fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej (XRF), zawartość rtęci, metodą spektrometrycznej absorpcji atomowej (CV-AAS) z zatężaniem na amalgamatorze oraz węgla organicznego, metodą kulometryczną. Stwierdzono zróżnicowanie w zawartości badanych składników w iłach, w zależności od ich litostratygrafii i regionu występowania.

EN

In the samples of clays of Poznań series, taken from the 18 currently operating deposites of these raw materials the content of trace elements: As, Ba, Br, Ce, Co, Cr, Cu, Ga, Hf, La, Mo, Nb, Ni, Pb, Rb, Sr, Bi, Th, U, V, Y, Zn, Zr, Cd, Sn and major elements: Ca, Mg, Fe, Mn, P, Ti were determined using X-ray fluorescence spectrometry (XRF), the mercury content was determine using spectrometry atomic absorption method (CV-AAS), and the concentration of organic carbon was determine by coulometric titration. Variability in the contents of tested components was found based on their lithostratigraphy and the region of oceurrence.

Słowa kluczowe

PL

stężenie pierwiastków; iły; pierwiastki śladowe; spektrometria rentgenowska; absorpcja atomowa

EN

elements concentration; clays; trace elements; fluorescence spectrometry; atomic absorption

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Górnictwo i Geologia
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 5, z. 4
• Strony: 31--40
• Opis fizyczny: Bibliogr 16 poz.

Twórcy

autor

Bojakowska I.

autor

Brański P.

autor

Iwasińska-Budzyk I.

autor

Retka J.

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Bibliografia

• 1. Bojakowska L, Lech D., Pasieczna A.: Pierwiastki śladowe w krajowych surowcach do produkcji ceramiki budowlanej i cementu jako potencjalne źródło zanieczyszczenia środowiska. Ochrona środowiska i zasobów naturalnych 31, 2007, s. 528-534.
• 2. Bojakowska I, Pasieczna A.: Arsen i tal w surowcach ilastych i węglanowych wykorzystywanych do produkcji materiałów budowlanych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo 285, 2008, s. 43-55.
• 3. Brański P.: Możliwości wykorzystania iłów serii poznańskiej w ochronie środowiska. Przegląd Geologiczny 42, 1994, s. 446-449.
• 4. Chipera S., Bish D.: Thermal evolution of fluorine from smectite and kaolinite. Clays and Clay Minerals 50 (1), 2002, s. 38-46.
• 5. Choma-Moryl K.: Zmienność własności fizycznych iłów poznańskich okolic Wrocławia na tle genezy i litostratygrafii. Geologia Sudetica, 23 (1), 1988, s. 1-63.
• 6. Duczmal-Czernikiewicz A.: Mineralogia i geochemia iłów poznańskich z wybranych złóż Wielkopolski. Przegląd Geologiczny 55 (6), 2007, s. 479-484.
• 7. Dyląg J., Gientka M., Krystkiewicz E., Malon A., Piotrowska A., Przeniosło S., Siekiera D., Skrzypczyk L., Szczygielski W., Tymiński M., Chojęta H., Bonda R.: Bilans zasobów kopalin w wód podziemnych w Polsce. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2008.
• 8. Gąsiewicz A.: Zawartość i skład izotopowy węgla organicznego z utworów formacji poznańskiej (miocen-pliocen) z rejonu Konina (środkowa Polska): sugestie paleośrodowiskowe i stratygraficzne. Przegląd Geologiczny 52, 2004, s. 519-52.
• 9. Kabata-Pendias A., Mukherjee A.: Tracę elements from soil to human. Springer 2007.
• 10. Kozydra Z., Wyrwicki R.: Surowce ilaste. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1970.
• 11. Nieć M., Ratajczak T.: Złoża kopalin ilastych do produkcji ceramiki budowlanej, kruszyw lekkich i cementu. W: Surowce skale. Surowce ilaste. Wydawnictwo Instytutu GSMiE PAN, Kraków 2004.
• 12. Piwocki M, Ziembińska-Tworzydło M.: Neogene of the Polish Lowlands -lithostratigraphy and pollen-spore zones. Geol. Quart. 41: 21-40, 1997.
• 13. USEPA. Compilation of Air Pollutant Emission Factors. Vol. 1: Stationary Point and Area Sources, AP 42, Section 11.3 Bricks and related Clay Products..http://www.epa.gov/ttn /chief /ap42/chl l/index.html.
• 14. Wichrowski Z.: Studium mineralogiczno-geochemiczne iłów serii poznańskiej. Kwartalnik Geologiczny, 20: 331-341, 1981.
• 15. Wiewióra A., Wyrwicki R.: Minerały ilaste poziomu iłów płomienistych serii poznańskiej. Kwartalnik Geologiczny 18 (3), 1974, s. 615-635.
• 16. Wyrwicki R.: Osady ilaste serii poznańskiej jako surowce ceramiczne. Biuletyn Instytutu Geologicznego 280, 1974, s. 107-21.