Land subsidence due to mining operations in disturbed rock mass, on the example of Ruda Śląska (Poland)

• Autorzy: Florkowska L.

Warianty tytułu

PL

Obniżenia terenu wywołane eksploatacją podziemną w silnie naruszonym górotworze na przykładzie Rudy Śląskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Effective control of land subsidence requires reliable predictions of ground deformation caused by mining. Apparently the extent of mining impacts are affected by the scale of disturbances of the rock strata. Intensive mining operations in the vicinity of the town Ruda Śląska in the Upper Silesia Coalfield began in the 19th century, so the rock strata in this area is now strongly disturbed. Vital information about the behaviour of the disturbed rock strata, required for the purpose of predictions, is obtained from geodetic measurements and surveying of subsidence troughs in the area. The surveying data enables us to find the relevant parameters in the Budryk-Knothe's theory for the given area. This study briefly summarises the processes occurring within the rock strata during the mining operations, in the context of the mining history, geological structure and rock properties in the neighbourhood of Ruda Śląska. Of particular interest are the results of geodetic measurements of subsidence due to mining operations continued underneath the town district of Wirek, in the period from 2005 to 2008.

PL

Podstawą profilaktyki szkód górniczych jest celne prognozowanie wpływu eksploatacji na powierzchnię terenu. Jest rzeczą oczywistą, że na rozmiary skutków eksploatacji ma wpływ stopień naruszenia górotworu. Na obszarze Rudy Śląskiej, położonej w centrum Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, intensywna eksploatacja węgla kamiennego trwa od XIX w. Górotwór w tym rejonie jest więc silnie naruszony. Istotne, z punktu widzenia prognozowania, informacje na temat zachowania się naruszonego górotworu można uzyskać, analizując pomiary geodezyjne niecek obniżeniowych w danym rejonie. Analiza tych pomiarów pozwala m.in. na wyznaczenie parametrów teorii Budryka-Knothego dla konkretnego obszaru. W artykule omówiono mechanizmy procesów przebiegających w górotworze w wyniku wybierania złoża, na tle historii górniczej, budowy geologicznej i właściwości skał rejonu Rudy Śląskiej. Zaprezentowano wyniki i analizę pomiarów geodezyjnych obniżeń powierzchni, wywołanych eksploatacją prowadzoną pod dzielnicą Wirek w latach 2005-2008.

Słowa kluczowe

EN

mining damage; subsidence; subsidence trough; mining operations; geodetic measurements and surveying

PL

szkody górnicze; obniżenia terenu; niecka górnicza; eksploatacja; pomiary geodezyjne

• Wydawca: Instytut Mechaniki Górotworu PAN
• Czasopismo: Archives of Mining Sciences
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 55, no 3
• Strony: 691--701
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Florkowska L.

• Strata Mechanics Research Institute of the Polish Academy of Sciences, 27, Reymonta Str., 30-059 Krakow, Poland

Bibliografia

• Cudak J., Wantuch J., Razowska-Jaworek L., 2009. Ruda Śląska. Z. Nowicki (red.), Wody podziemne miast Polski. Miasta powyżej 50 000 mieszkańców. Informator Państwowej Służby Hydrogeologicznej. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa.
• Drzewiecki J., 2004. Wpływ postępu frontu ściany na dynamikę niszczenia górotworu karbońskiego. Prace Naukowe GIG. Studia - Rozprawy - Monografie, Nr 860. Katowice.
• Gustkiewicz J., 1999. Właściwości fizyczne skał karbońskich Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Skały warstw siodłowych. Polska Akademia Nauk IGSMiEm, Kraków.
• Knothe S., 1953. Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa. T. 1, z. 1.
• Knothe S., 1984. Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.
• Konopko W., 2006. Zagrożenia naturalne w kopalniach węgla kamiennego - stan aktualny i tendencje zmian. Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków.
• Kwiatek J., 1997. Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych, Wydawnictwo GIG, Katowice.
• Wyczółkowski J., 1957. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000. ark. Zabrze. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.