Morfotektonika Wału Trzebnickiego (Śląskiego)

• Autorzy: Markiewicz A. , Winnicki J.

Warianty tytułu

EN

Morphotectonics of Trzebnica (Silesian) Ridge

• Konferencja: X Jubileuszowe Sympozjum Glacitektoniki ; (10 ; 2007 ; Zielona Góra ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wał Trzebnicki (Śląski) jest ważnym elementem morfologicznym SW części niżu polskiego - pomiędzy dolinami rzek Nysy Łużyckiej i Prosny. Ta pozytywna forma charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną piętra kenozoicznego z obecnością głębokich deformacji glacitektonicznych. Sztywne podłoże tych stref wzniesień tworzy kompleks utworów permsko-mezozoicznych monokliny przedsudeckiej, perykliny Żar i niecki północnosudeckiej o naskórkowej strukturze (warunkowanej pierwotną obecnością soli cechsztyńskich). Korelacja tych "sztywnych" struktur negatywnych i pozytywnych ze strefami egzaracji i zaburzeń glacitektonicznych osadów kenozoicznych w rejonie od Mużakowa po Ostrzeszów wskazuje na ich powiązanie genetyczne. Triasowe struktury rowowe występują pod depresjami glacitektoniczno-egzaracyjnymi a pod genetycznie z nimi związanymi strefami dużych zaburzeń glacitektonicznych występuje pasmo głównie inwersyjnego zuskokowania górnego permu i triasu wieku górnokredowego i młodszego. Ta asocjacja strukturalna w połączeniu ze specyficzną podatnością soli do przemieszczeń pod wpływem m.in. dodatkowego ciepła oraz naprężeń zewnętrznych przemawia za młodym uaktywnieniem naskórkowej struktury południowej części monokliny przedsudeckiej, perykliny Żar i niecki północnosudeckiej (z powstaniem m.in. kolapsów grawitacyjnych). Do tej reaktywacji tektonicznej niewątpliwie dochodziło w trakcie ruchów glacitafrogenicznych jak również w strefie czołowej lądolodów. Połączenie tych warunków z linijnym odtajaniem wiecznej zmarzliny, przy istotnym udziale wody, przyczyniło się do utworzenia dużych struktur glacitektonicznych w obrębie Wału Trzebnickiego oraz sąsiadujących z nimi od N glacidepresjami.

EN

Trzebnica (Silesian) ridge is an important morphological element of SW part of Polish Lowland - between valleys of Nysa Łużycka and Prosna rivers. This positive form has very complicated geology of Cenozoic stage with presence of deep glacitectonic deformations. Complex of Permian and Mesozoic formations of foresudetic monocline and Żary perycIine with thin-skinned structure (due to presence of Zechtein salt) makes the rigid base of these elevations. Corelation of these "rigid" negative and positive structures with zones of exaration and glacitectonic disturbances of Cenozoic sediments sic trench structures occur under glacitectonic-exaration depressions while under genetically connected zones of huge glacitectonic disturbances there is a zone of mainly inversion faulting of Upper Permian and Triassic sediments of Upper Cretaceous or younger age. This structural association together with specific susceptibility of salt for migration as a result of additional heat or outside stress, speaks about young activation of thin-skinned structure of south part of foresudetic monocline. Żary perycline and north Sudetic basin (with formation of gravity collapses among others z). This tectonic activation took place doubtlessly during the glaciafrogenic movements and in the heads of continental glaciers. Combination of such conditions and linear defrosting of permafrost, with substantial participation of water, contributed to form huge glacitectonic structures within Trzebnica Ridge and neighboring N glaci-depressions.

Słowa kluczowe

PL

Wał Trzebnicki; budowa geologiczna; zaburzenia glacitektoniczne; glacitektonika

EN

Trzebnica Ridge; morphotectonics

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 134 (14)
• Strony: 113--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 82 poz., rys.

Twórcy

autor

Markiewicz A.

autor

Winnicki J.

• KGHM CUPRUM sp. z o.o. (CBR), Wrocław

Bibliografia

• AHRENS H., LOTSCH D., 1963 - Tektonische Bewegungen im Tertiär der Zentralen Niederlausitz. Zeitschrift Geol., 12, 7.
• ALEKSANDROWSKI P., 1995 - Rola wielkoskalowych przemieszczeń przesuwczych w ukształtowaniu waryscyjskiej struktury Sudetów. Prz. Geol., 43,9, Warszawa: 745-753.
• BALLY A. W., 1981 - Thoughts on the tectonics of folded belts. In: Thrust and Nappe Tectonics (edited by Mc Clay, K. R. & Price, N. J.). Spec. Publs geol. Soc. Lond. 9:13-32.
• BERG G., 1935 - Geologie der Gegend von Bunzlau und Liegnitz. Jb. Preuss. Geol. L. A., Bd. 56, Berlin: 1-25.
• BERGER F., 1937 - Die Anlage der Schlesischen Stauchmoränen. Zbl. Miner. B.: 417-484.
• BRODZIKOWSKI K., 1987 - Środowiskowe podstawy analizy i interpretacji glacitektonizmu Europy Środkowej. Acta Univ. Wratisl., 934, Stud. Geogr., 43, Wrocław. 331 ss.
• CIUK E., 1953 - Zaburzenia glacitektoniczne utworów plejstoceńskich i trzeciorzędowych niektórych węglonośnych obszarów zachodniej i północnej Polski. Biul. Inst. Geol. (bez numeru): 39-52.
• CIUK E., 1955 - O zjawiskach glacitektonicznych w utworach plejstoceńskich i trzeciorzędowych na obszarze zachodniej i północnej Polski. Biul. Inst. Geol., 70: 107-131.
• CIUK E., 1974 - Wybrane zagadnienia zaburzeń neotektonicznych w Polsce. Badania geologiczno-inżynierskie dla potrzeb budownictwa na obszarach zaburzonych glacitektonicznie Ziemi Lubuskiej. Sympozjum Naukowe, Zielona Góra: 9-23.
• CWOJDZIŃSKI S., MŁYNARSKI S., DZIEWIŃSKA L., JÓŹWIAK W., ZIENTARA P., BAZIUK T., 1995 - GB-2A - pierwszy sejsmiczny profil głębokich badań refleksyjnych (GBS) na Dolnym Śląsku. Prz. Geol., 43, 9, Warszawa: 727-738.
• CZAJKA W., 1931 - Der schlesische Landrücken. Eine Landeskunde Nordschlesiens. Teil I, Verof. schles. Ges. Erdk., 11, Breslau: 26-57.
• CZAPOWSKI G., 1995 - Upper permian (Zechstein) salt deposits on the ary Pericline - characteristics origin and economic valle. Prace PIG CL, Geology and mineral resources of the Żary Pericline. Wyd. PIG, Warszawa: 35-60.
• CZERWONKA J.A., DOBOSZ T., KRZYSZKOWSKI D., 1997 - Till stratigraphy and petrography of the northem part of Silesia (southwestem Poland). Geol. Quart., 41: 209-242.
• DĄBROWSKI A., 1980 - System rowów trzeciorzędowych w obrazie grawimetrycznym. Prz. Geol., 23, 3, Warszawa: 169-172.
• DECZKOWSKI Z., GAJEWSKA J., 1980 - Mezozoiczne i trzeciorzędowe rowy obszaru monokliny przedsudeckiej. Prz. Geol., 23, 3, Warszawa: 151-156.
• DECZKOWSKI Z., OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A., 1995 - Geolog of the ary Pericline and its economic potential. Prace PIG CL, Geology and mineral resources of the Żary Pericline. Wyd. PIG, Warszawa: 6-22.
• DOBOSZ T., 1991 - Badania litostratygraficzne osadów kenozoicznych arkusze: Milicz, Odolanów, Ostrzeszów. Arch. Przeds. Geol. "Proxima". Wrocław.
• DOKTÓR S., GRANICZNY M., 1995 - Mapa fotolineamentów ark. Gubin 1:200 000.Państw. Inst. Geol. Warszawa.
• DUMICZ M., DON J., 1977 - Analiza strukturalna monokliny przedsudeckiej w rejonie Polkowic. Acta Univ. Wratisl. 378, Prace Geol.-Miner. VI: 279-302.
• DYJOR S., 1975 - Zaburzenia glacitektoniczne w Polsce Zachodniej. [W:] Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej w Polsce. T. 1, Wyd. Geol., Warszawa: 217-229.
• DYJOR S., 1978 - Wykształcenie i stratygrafia utworów trzeciorzędowych na obszarze LGOM. [W:] Przewodnik L Zjazdu Pol. Tow. Geol., Zielona Góra 24-26 września 1978, Wyd. Geol., Warszawa: 210-214.
• DYJOR S., CHLEBOWSKI Z., 1970 - Budowa geologiczna polskiej części łuku Mużakowa. Zesz. l Kom. Geogr.-Geol. Lub. Tow. Nauk., Zielona Góra.
• FRECH F., 1901 - Über glaziale Druck - und Faltunserscheinungen in Odergebiel. Z. Ges.Erdk. Berlin, 36.
• FRECH F., 1915 - Ein Normalprofil durch Quartär und Tertiär im schlesichen Hügelland. Zntrbl. Miner. Geol. Palaont., 14: 417-419.
• FRIES W., 1933 - Tertiär und Diluvium in Grünberger Hohenrücken, Dessau.
• GARETSKY R., LEVKOV E., SCHWAB G., KARABANOW A., AIZBERG R., GARBARD., KOCKEL F., LUDWIG A. O., LUKKE-ANDERSEN H., OSTAFICZUK S., PALLENKO V., SIM L., ŚLIAUPA A., SOKOŁOWSKI J. & STACKEBRANDT W. 1999 - Main neogeodynarnic features of the Baltic Sea depression and adjacent areas. Tech. Posz. Geol., Geosynoptyka i Geotermia 1/99, Kraków: 17-27.
• GOŁĄB J., 1931 - Über den Bau der Umgebung von Ostrzeszów. Rocz. Pol. Tow. Geol., 7: 398-401.
• GOŁĄB J., 1951 - Geologia Wzgórz Ostrzeszowskich. [W;] Księga pamiątkowa ku czci prof. K. Bohdanowicza. Pr. Państw. Inst. Geol., 7: 115-144.
• GRANICZNY M., DOKTÓR S., KUCHARSKI R., 1991 - Budowa geologiczna strefy waryscydów w podłożu monokliny przedsudeckiej dla określenia perspektyw ropogazonośności. Mapy korelacyjne teledetekcyjno-geofizyczne. (Arch. Zakł. Metod. i Koordy. Prac Kartogr.), PIG, Warszawa, 38 ss.
• GRANICZNY M., DOKTÓR S., KUCHARSKI R., 1995 - Sprawozdanie z opracowania mapy liniowych elementów strukturalnych polski w skalach 1:200 000 i 1:50 000 na podstawie kompleksowej analizy komputerowej zdjęć geofizycznych i teledetekcyjnych. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
• GROCHOLSKI W., 1991 - Budowa geologiczna przedkenozoicznego podłoża Wielkopolski. [W:] Przew. 62 Zjazdu Pol. Tow. Geol., 5-7 września, Poznań: 7-18.
• GUTERCH A., MATERZOK R., PAJCHEL J., PERCHUĆ E., 1975 - Sejsmiczna struktura skorupy ziemskiej wzdłuż VII profilu międzynarodowego w świetle badań głębokich sondowań sejsmicznych. Prz. Geol., 23, 4, 153-163.
• JAROSZEWSKI W., 1991 - Rozważania geologiczno-strukturalne nad genezą deformacji glacitektonicznych. Ann. Soc. Geol. Pol., 61, Warszawa: 153-206.
• KIENIG E., 1979 - Wpływ budowy geologicznej na rozmieszczenie mineralizacji miedziowej w południowo-zachodniej części monokliny przedsudeckiej . (Praca doktorska GIG). Katowice, 112 ss.
• KOTOWSKI J. & KRAIŃSKI A. 1995 - Budowa geologiczna depresji glacitektonicznych Nowej Soli i Bytomia Odrzańskiego. VIII-th Glacitectonics Symposium. Wydawnictwa Uczelniane WSInż. Zielona Góra: 117-136.
• KRAIŃSKI A., 1989 - Zarys budowy glacitektonicznej Wzgórz Dalkowskich. IV symp, Glacitekt., Wyd. Uczeln. WSI Zielona Góra: 289-311.
• KRYGOWSKI B., 1948 - Morfologia dorzecza Odry. Monografia Odry. Inst. Zach., Poznań.
• KRZYSZKOWSKI D., ŁABNO A., DOBOSZ T., 1997 - Moreny czołowe i strefa proglacjalna zlodowacenia Warty pomiędzy Głogowem a Wołowem. [W:] Przew. IV Konf. "Stratygrafia Plejstocenu Polski", Kamieniec Ząbkowicki 1-5 września 1997: 127-151
• KUPETZ A., KUPETZ M., RASCHER J., 2004 - Der Muskauer Faltebogen - ein geologisches Phänomen, Grundlage einer 130jährigen standortgebundenen Wirtschaftsentwicklung und Geopark in Brandenburg, Sachsen und der Wojewodschaft Lubuser land. - (Hrsg.) Gesellschaft für Geowissenschaften e.V., Berlin
• KWOLEK K., 2000 - Wiek ruchów tektonicznych w strefie dyslokacyjnej Poznań-Kalisz, monoklina przedsudecka. Prz. Geolog., 48,9, Warszawa: 804-814.
• KWOLEK K., 2003 - Analiza strefy dyslokacyjnej Poznań - Kalisz i jej związek z akumulacją gazu ziemnego w utworach czerwonego spągowca. (Praca doktorska). Biblioteka Główna AGH, Kraków, 158 ss.
• MARKIEWICZ A., 1995 - Halotektonika soli cechsztyńskich w strefie dyslokacyjnej środkowej Odry, a zaburzenia glacitektoniczne we Wzgórzach Dalkowskich. [W:] Mater.VIII-th Glacitectonics Symp. Wyd. UczeI. WSlnż. Zielona Góra: 175-192.
• MARKIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., CZARNECKA K., DOKTÓR S., GRANICZNY M., 1995 - Tektonika a rozkład naprężeń pierwotnych i wtórnych w obszarze ZG "Rudna". Prace CBPM "Cuprum" (archiwum), Wrocław, 90 ss.
• MARKIEWICZ A., CZMIEL J., MŻYK ST., 1997 - Interpretacja strukturalno-tektoniczna zaburzeń glacitektonicznych osadów ilastych w rejonie składowiska "Żelazny Most". Prace CBPM "Cuprum" (archiwum), Wrocławiu, 76 ss.
• MARKIEWICZ A., WINNICKI J., 1997 - On geological structure of the Ostrzeszów Hills. Geolog. Quart., 41, 3, Warszawa: 347-364.
• MARKIEWICZ A., 1999 - Neotektoniczne założenia kopalnych rynien czwartorzędowych Środkowego Nadodrza (SW Poland). Prz. Geolog., 47, 9, Warszawa: 825-830.
• MARKIEWICZ A., PIOTROWSKI A., 1999 - Wpływ tektoniki soli cechsztyńskich na współczesną morfologię Środkowego i Dolnego Nadodrza. Prz. Geolog., 47, 10: 937-941.
• MARKIEWICZ A., KRAIŃSKI A., 2002 - Neotektoniczna reaktywacja struktur halotektonicznych a zaburzenia glacitektoniczne w strefach marginalnych europejskich zlodowaceń na przykładzie Wzgórz Dalkowskich (SW Polska). W: Mater. IX Symp. Glacitekt.: Glacitectonics deformation in south-western Poland. Zesz. Nauk. Uniw. Zielonogór. 129 Seria: Budownictwo nr 37, 123-142.
• MARKIEWICZ A., 2003 - Tektonika cechsztyńskiej soli kamiennej w LGOM i jej znaczenie dla działalności gospodarczej. (Prace doktorskie). AGH Kraków, 144 ss.
• MARKIEWICZ A., KALISZ M., FARBISZ J., MICHALAK J., 2004 - Badania strukturalne pokrywy permsko-mezozoicznej w trakcie zgłębiania szybu R-XI, w celu wskazania zagrożeń wodnych i geotechnicznych. Etap I: Budowa geologiczna kompleksu kenozoicznego i mezozoicznego. Prace CBPM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław 35 ss.
• MARKIEWICZ A., KALISZ M., FARBISZ J., 2005 - Badania strukturalne pokrywy permsko-mezozoicznej w trakcie zgłębiania szybu R-XI, w celu wskazania zagrożeń wodnych i geotechnicznych. - Etap II: Budowa geologiczna kompleksu cechsztyńskiego. Prace KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław, 48 ss.
• MARKIEWICZ A., KALISZ M., FARBISZ J., ZACZEK S., DMYSZEWICZ K., 2006 Badania strukturalne pokrywy permsko-mezozoicznej w trakcie zgłębiania szybu R XI, w celu wskazania zagrożeń wodnych i geotechnicznych. Etap III: Model budowy geologicznej rejonu Grodowca. Prace KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław, 52 ss.
• MARKIEWICZ A., 2004 - Morphotectonics of the Odra valley between Chobienia and Nowa Sól (Middle Odra Region). [W:] Geologiczne i środowiskowe problemy gospodarowania i ochrony doliny górnej i środkowej Odry. Wrocław, 18-19.11.2004 - Wrocław: Państ. Inst. Geolog.: 25-32.
• MARKIEWICZ A., WINNICKI J., 2005 - Plejstoceńska reaktywacja cienkopokrywowej struktury monokliny przedsudeckiej a strefy dużych zaburzeń glacitektonicznych w rejonie Zielonej Góry, Kożuchowa i Głogowa (SW Polska). [W:] Mater. VI Ogólnopolskiej Konferencji "Neotektonika Polski" Aktywne uskoki Europy Środkowej. Komisja Neotektoniki Komitetu Badań Czwartorzędu PAN, Oddz. Dolnośląski PIG, ING UJ, Galicia T. Group, Wrocław: 40-43.
• MARKIEWICZ A., 2006a - Reactivation of thin-skinned structure of the South-Western Polish Depression and its influence on formation of the Silesian Ridge. [W:] Mater. I Konfer. Projektu UE pt. Living Morphotectonics of the European Lowland. Cedynia, 28-30 august 2006. Wyd. PIG, Warszawa: 51-56.
• MARKIEWICZ A., 2006b - Rola reaktywacji naskórkowej struktury niżu SW Polski w powstaniu Wału Śląskiego. [W:] Materiały XIII konferencji Stratygrafia Plejstocenu Polski" pt.: "Plejstocen południowej Warmii na tle struktur podłoża". Maróz, 2-8 września 2006, PIG, Warszawa: 101-103.
• MARKIEWCZ A., 2007 A - Naskórkowa struktura południowej części monokliny przedsudeckiej a zagospodarowanie soli Na1. Przegląd Solny, Kwart. Gospodarka Surowcami Mineralnymi PAN, Wyd. IGSMiE, Kraków (w druku).
• MARKIEWICZ A., 2007b - Tektonika a geneza i zagospodarowanie złoża rud miedzi w SW Polsce. [W:] Materiały Konferencji: 50-lecie odkrycia złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. 26-28 września 2007 r. w Lubinie., KGHM Polska Miedź S.A. i Państwowy Instytut Geologiczny, Lubin (w druku)
• MICHALSKI T., 1981 - Glacitektonika, neotektonika czy hydroglacitektonika. Mater. IV Symp. Glacitek. Wyd. Uczel. WSI, Zielona Góra: 155-161.
• OBERC J., 1987 - Rola bloków litosfery i ruchy przesuwcze w przedmolasowym rozwoju waryscydów na brzegach Masywu Czeskiego. Prz. Geolog., 6, Warszawa.
• PIĄTKOWSKA A., GRANICZNY M., KURZAWA M., RUMIŃSKI J., 2004 - Geneza struktur kolistych północno-zachodniej Polski. PIG Warszawa.
• PODEMSKI M., 1973 - Sedymentacja cechsztyńska zachodniej części monokliny przedsudeckiej na przykładzie okolic Nowej Soli. Prace Inst. Geol., 71, Warszawa, 101 ss.
• POŁTOWICZ S., 1961 - Glacitektonika Wzgórz Ostrzeszowskich. Rocz. Pol. Tow. Geol., 31,2-4: 391-441.
• ROTNICKI K., 1960 - Uwagi o genezie Wzgórz Ostrzeszowskich w świetle nowych danych geologicznych i geofizycznych. UAM Ser. Geogr., 27, 3: 105-122.
• ROTNICKI K., 1967 - Geneza Wzgórz Ostrzeszowskich. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. Ser. A, 19: 93-147.
• SALSKI W., 1975 - Tektonika okolic Lubina. Inst. Geol., Biuletyn 287, Warszawa.
• SCHWARZBACH M., 1942 - Das Diluvium Schlesiens. Neues Jb. Miner., 86: 189-246.
• SŁUPCZYŃSKI K., 1979 - Conditions of natural gas occurrence in the formations of Lower Permian of the Fore-Sudeten Monocline (in Polish with English summary). Pr. Geolog. Kom. Nauk Geolog. PAN, 118, Kraków.
• SOKOLOWSKI J., 1967 - Charakterystyka geologiczna i strukturalna obszaru przedsudeckiego. Geol. Sudetica vol. 3, Warszawa: 297-356.
• SOKOŁOWSKI J., 1974 - Obszar przedsudecki. [W:] Budowa geologiczna Polski. Tom IV, Tektonika część l - Niż Polski (red. Pożaryski W.). Wyd. Geolog., Warszawa: 375-394.
• SOLGER F, 1928 - Der Zusamemhang des äussere Geländebildes mit dem inneren Bundes grenzmärkischen Bodens. Abh. Ber natur. Abt. Grenzmärk. Ges.: 85-112.
• TARNOWSKI H., 1977 - Zmiana miąższości utworów permu i triasu w obrazie rejestracji geofizycznych w wybranych strefach basenu permskiego i ich wpływ na akumulację węglowodorów (część I). Prz. Geol., 25, l, Warszawa: 23-26.
• TIETZE O., 1915 - Neue Geologische Beobachtungen aus der Breslauer Gegend. Jb. Preus. Geol. Landesanst., 35, l.
• URBAŃSKI R., ŻOŁNIERCZUK T., 1977 - Uwagi o tektonice utworów mezozoiku na obszarze przedsudeckim. [W:] Kierunki i metody poszukiwań bituminów w utworach permu na Niżu Polskiego. Wyd. PTPNoZ., Zielona Góra.
• WINNICKI J., 1970 - Zdjęcie geologiczne okolic Nowych Czapli. (Praca magisterska). Zakł. Geol. Fiz. Uniw. Wrocł.
• WINNICKI J., 1980 - Objaśnienia do "Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000" ark. Rudna. Wyd. Geol. Warszawa.
• WINNICKI J., 2002 - Objaśnienia do "Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1 :50000" Arkusz Ostrzeszów (694). Wyd. PIG Warszawa.
• WINNICKI J., 2004 - Wpływ środkowoplejstoceńskich struktur glacitektonicznycb i rynien subglacjalnych na rzeźbę w północnej części Pojezierza Lubuskiego (zachodnia Polska). Prz. Geolog., 52, 12: 1144-1150.
• WINNICKI J., 2006 - Mapa geologiczna w skali 1:25 000 wraz z przekrojami rejonu składowiska odpadów flotacyjnych "Żelazny Most" [W:] Dokumentacja hydrogeologiczna rejonu składowiska "Żelazny Most". Prace KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław.
• WOLDSTEDT P., 1925 - Die grossen Endmoränenzüge Norddeutschlands. Z. Dtsch. Geol. Ges., 56, Berlin: 172-184.
• WOLDSTEDT P., 1932 - Der Endmoranen und Oser der Saale- (Riss-) Vereisung in Schlesien. Z. Dtsch. Geol. Ges., 84, Berlin: 78-84.
• ŻELAŹNIEWICZ A., MARKIEWICZ A., 1991 - Struktury ekstensyjne w cechsztyńskich ewaporatach monokliny przedsudeckiej a strefa tektoniczna Odry. Prz. Geolog., 39, 10, Warszawa: 463-471.