Poligeneza deformacji glacitektonicznych w utworach kenozoicznych Kopalni Stanisław - Północ k. Ruska (blok przedsudecki) - wstępne wyniki badań

• Autorzy: Hałuszczak A.

Warianty tytułu

EN

Polyphase glacitectonic deformations of the Cenozoic deposits exposed in "Stanisław-North" open cast mine near Rusko (fore-Sudetic block) preliminary results

• Konferencja: X Jubileuszowe Sympozjum Glacitektoniki ; (10 ; 2007 ; Zielona Góra ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono nowe dane dotyczące deformacji glacitektonicznych w utworach kenozoicznych odkrywki "Stanisław - Północ" koło Ruska (blok przedsudecki). Zróżnicowanie kinematyczne i orientacja przestrzenna mezostruktur widocznych na ścianach odkrywki pozwala przyjąć dwuetapowy przebieg procesów glacitektogenezy. Starszy etap deformacji (prawdopodobnie zlodowacenie Elsterian - starszy stadiał) reprezentują łuski i nasunięcia tworzące struktury imbrykacyjne o biegu WNW-ESE i umiarkowanym upadzie ku SWS, powszechnie występujące w stropowych, ilasto-węglowych partiach utworów neogenu. W młodszym etapie (zlodowacenie Odry) nacisk lądolodu uformował w tym rejonie rozległą makrostrukturę o cechach złuskowanego fałdu (nazwanego tu strukturą Ruska) o biegu NW-SE i wergencji ku SW, we fragmentach odsłoniętą na zboczach odkrywki. W świetle reinterpretacji archiwalnych wyników wierceń dokumentacyjnych powierzchnia spągowa nasunięcia przebiega nieco poniżej dna odkrywki na głębokości 150-155 m npm, front nasunięcia ma szerokość co najmniej 1km, a poziomy zasięg struktury ku NE wynosi co najmniej 500 m. W obrazie zboczy odkrywki dominują mezostruktury (nasunięcia, uskoki normalne i odwrócone, spękania ścięciowe i ekstensyjne - wypełnione) powstałe w młodszej fazie glacitektogenezy. W większości związane są one z powstawaniem złuskowanego fałdu Ruska i mogą być interpretowane jako modelowy układ deformacji związanych z typowym stanem naprężeń wywołanych skupionym, osiowym naciskiem z kierunku NE.

EN

The paper describes preliminary results of structural field investigations concerning glacitectonic deformations of the Cenozoic deposits in the "Jaroszów -North" open-cast mine near Rusko village (Fore-Sudetic Block). Considering the spatial arrangement and kinematic features of studied mesostructures, it is suggested that they were related to the two separate glaciations. The older deformations were formed during the first glaciation of the studied area ascribed to the older Elsterian stage. These structures are representing by multiple series of imbricated thrusts that occur mainly at the open-cast floor in the Neogene clays and coaly clays. Low-angle to gently NNE dipping thrust planes exhibit sense of displacement towards the SSW. The younger phase of glacitectonic deformations can be referred to the older Saalian Glaciation (Odranian). It is recorded by numerous thrusts, reverse faults, folds etc. (some of them override the earlier formed faults), that involve the Neogene-Quaternary deposits. Predominantly they display sense of displacement towards the SW. Most of the mentioned above deformations are interpreted as a second-order structures related to SW-verging large thrusted fold, because of a macro-scale exposed just partly in the open cast mine. More complete reconstruction of this thrusted fold (Rusko structure) was able using a number of boreholes drilled in studied area. Based on drill date, the Rusko structure is bounded below by the detachment surface (zone?), that lies a few meters under the open-cast floor at a depth +150-155 m and front of this structure extends NW -SE over a distance of nearly 1 km.

Słowa kluczowe

PL

deformacje glacitektoniczne; utwory kenozoiczne; blok przedsudecki

EN

glacitectonic deformations; Cenozoic deposits; Fore-Sudetic Block

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 134 (14)
• Strony: 61--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Hałuszczak A.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych

Bibliografia

• BRODZIKOWSKI K., 1984, Deformacje metasedymentacyjne w osadach czwartorzędu okolic Jaroszowa. Metasedimentary deformations in the Jaroszów Zone Quaternary deposits. Pr. Geogr. Uniw. Wrocł., Ser. A, vol. 3., 17 - 57.
• BRODZIKOWSKI K., VAN LOON J., 1983, Sedimentology and history of unconsolidated Quaternary sediments of the Jaroszów zone (Sudetic foreland). Geol. Sudetica Vol. XVIII, Nr 1., 124 - 195.
• DZIEDZIC M., SZEPIETOWSKA H., 1970, Kompleksowa dokumentacja geologiczna złoża glin ogniotrwałych "Rusko - Jaroszów" w kat. B - 1970 r., Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu.
• KRZYSZKOWSKI D., 1993, Sedymentacja fluwialna, glacifluwialna i glacjalna w dorzeczu Strzegomskim na Przedgórzu Sudeckim. W: Przewodnik 2 Krajowego Spotkania Sedymentologów, Wrocław - Sudety, 4 - 7 września, 1993, 7 - 35,
• KRZYSZKOWSKI D., 1996, Glaciotectonic deformation during the Elsterian ice-sheet advance at the northeastem margin of the Sudetic Foreland, SW Poland. Boreas 25, 209 - 226
• KRZYSZKOWSKI D., CZECH A., 1995, Kierunki nasunięć lądolodu plejstoceńskiego na północnym obrzeżu Wzgórz Strzegomskich, Przedgórze Sudeckie. Przegl. Geol., 43, 647 - 651.
• MIGOŃ P., 2006, Lądolód skandynawski na Dolnym Śląsku. W : Fabiszewski J., (red), Przyroda Dolnego Śląska. PAN, Wrocław, 148 - 150
• SADOWSKA A., 1977, Roślinność i stratygrafia górnomioceńskich pokładów węgla Polski południowo - zachodniej. Acta Paleobot., 18 (l), 87 - 122
• SZYNKIEWICZ A. 1995, Utwory kenozoiczne w odkrywce "Stanisław - Południe" w Rusku koło Jaroszowa. W: Przewodnik LXVI Zjazdu PTG. Wrocław, 137 - 140,
• SZYNKIEWICZ A., 2002, Utwory trzeciorzędowe na bloku przedsudeckim w rejonie Rusko - Jaroszów. Przegl. Geol., 3, 258 - 259,
• SZYNKIEWICZ A., BURDUKIEWICZ J.M., 1994, Zagadnienia stratygrafii stanowisk paleolitycznych w Rusku, gm. Strzegom. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 35, 55 - 70.