Wykształcenie się wariantów w obrębie szuwaru mozgowego Phalaridetum arundinaceae pod wpływem siedliska i czynnika antropogenicznego

• Autorzy: Grzelak A.

Warianty tytułu

EN

Development of variants within reed grass rushes Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 N.N., Libb. 1931) under the influence of site and anthropogenic factor

• Konferencja: Ochrona i rekultywacja terenów dorzecza Odry. Rekultywacja terenów zdegradowanych : konferencja międzynarodowa (4 ; 28-29.06.2007 ; Zielona Góra ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku wieloletnich badań w dolinie Warty, na podstawie większej stałości (S) oraz udziału (D) gatunku wyróżniono w zespole Phalaridetum arundinaceae cztery warianty: z Glyceria maxima, z Carex gracilis z Alopecurus pratensis, z Achillea ptarmica oraz fazę terminalną (schyłkową) z Urtica dioica. Warianty wykazują zróżnicowany skład florystyczny, ale wszystkie są związane syngenetycznie z zespołem mozgowym. Największy wpływ na powstanie i rozwój wariantów ma czynnik antropogeniczny, głównie prace melioracyjne, regularne 3-5-krotne koszenie, zbiór, nawożenie mineralne i organiczne oraz zabiegi pielęgnacyjne. Jednak zaniechanie lub niewłaściwe użytkowanie runi prowadzi do wykształcenia się wariantów o wartości miernej lub niepożądanej, np. fazy terminalnej z Urtica dioica, powstałej wskutek dużych błędów i zaniedbania w użytkowaniu.

EN

As a result of long-term investigations carried out in the Warta River valley, on the basis of greater stability (S) and proportion (D) of the species, the following four variants were distinguished in the Phalaridetum arundinaceae association: with Glyceria maxima, with Carex gracilis with Alopecurus pratensis, with Achillea ptarmica as well as 1 terminal (final) phase with Urtica dioica. The variants exhibit different floristic composition but they are all synergistically associated with the reed grass association. The strongest influence on the formation and development of variants is exerted by the anthropogenic factor, mainly the performed land improvement works, regular 3-5 times cutting, harvesting, and mineral and organic fertilisation as well as cultivation. However, the complete abandonment or improper utilisation of the sward results in the development of variants of lower or undesirable value, e.g. the terminal phase with Urtica dioica which developed following serious mistakes and neglect in utilisation.

Słowa kluczowe

PL

szuwar mozgowy Phalaridetum arundinaceae; dolina Warty; zróżnicowanie fitosocjologiczne

EN

Reed grass Phalaridetum arundinaceae; Warta River valley; phytosociological diversification

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 133 (13)
• Strony: 154--161
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Grzelak A.

• Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu; Katedra Łąkarstwa

Bibliografia

• 1. BORYSIAK J.: Struktura aluwialnej roślinności lądowej środkowego i dolnego biegu Warty. s. Biologia, 52, 254, UAM 1994
• 2. BRZEG A., RATYŃSKA H.: Niejeziorne zbiorowiska wodne i bagienne okolic Konina. Pr. Kom. Biol. PTPN 70: 27-102, 1991
• 3. GRYNIA M., GRZELAK M.: Ocena aktualnego stanu wysokoplonujących łąk mozgowych w aspekcie wartości paszowej. Mat. Sem. IMUZ-Falenty 45: 210-216, 2000
• 4. GRZELAK M.: Zróżnicowanie fitosocjologiczne szuwaru mozgowego Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 n.n.) Libb. 1931 na tle warunków siedliskowych w wybranych dolinach rzecznych Wielkopolski. Rocz. AR Pozn., Rozpr. Nauk., 354, pp. 138, 2004
• 5. GRZELAK M., KRYSZAK A., SPYCHALSKI W.: Charakterystyka geobotaniczna zbiorowisk szuwarowych związku Phragmition w wybranych dolinach rzecznych Wielkopolski. Rocz. AR Pozn. 62: 15-23, 2003
• 6. GRZELAK M., BOCIAN T., JANYSZEK M., KACZMAREK Z.: Floral and Adaphic Differentiation of Phragmitetum australis (GAMS 1927) SCHMALE 1939. Polish J. Environ. Stud. Vol. 15. No 5d: 169-175, 2006
• 7. HERBICH J.: Przestrzenno-dynamiczne zróżnicowanie roślinności dolin w krajobrazie młodoglacjalnym na przykładzie Pojezierza Kaszubskiego. Monogr. Bot. 76: 1-175, 1994
• 8. KRYSZAK A., BUDZINSKI M.: Geobotaniczna i gospodarcza ocena zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych w pradolinie Warty. PTPN 95: 77- 83, 2003
• 9. KRYSZAK J., KRYSZAK A., ROGALSKI M.: Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk szansą zachowania różnorodności zbiorowisk trawiastych. Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego, 1: 153-158, Warszawa 2006
• 10. MATUSZKIEWICZ W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN 2006
• 11. MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M.: Vascular Plants of Poland. A. Checklist., Guidebook series, 15: 1-303, Polish Botanical Studies 1995
• 12. MOCEK A., DRZYMAŁA S., MASZNER P.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. AR Poznań 2000
• 13. NÖSBERGER J., KESSLER W.: Utilization of grassland for biodiversity, Grassland Science in Europe, 2: 949-956, 1997
• 14. WOJTASZEK M.: Roślinność starorzeczy prawobrzeżnej doliny Warty w rejonie Rogalina. Bad. Fizj. nad Polska Zachodnia, 39, s.B: 105-117, 1989