Potencjał geotermalny w rejonie zewnętrznych Karpat Zachodnich

• Autorzy: Hajto M.

Warianty tytułu

EN

Geothermal potential of the outer Western Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wyniki obliczeń zasobów energii geotermalnej zakumulowanej w utworach formacji fliszowej oraz w skałach podłoża fliszu karpackiego w rejonie Karpat Zachodnich. Przedstawiono także lokalizację perspektywicznych stref oraz wskazano możliwości i kierunki optymalnego wykorzystania wód geotermalnych do celów ciepłowniczych i/lub balneoterapeutycznych w omawianym rejonie. Prezentowane wyniki badań są efektem projektu pt "Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich", zrealizowanego przez AGH na zlecenie Ministerstwa Środowiska w latach 2009-2011. Obszar obliczeń zasobów wynosił około 10 275 km², co stanowi niespełna 3,3% powierzchni kraju, w tym obszar zewnętrznych Karpat o powierzchni około 9 428 km². Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem przyjętej klasyfikacji zasobów energii geotermalnej, zgodnie z diagramem McKelvey'a. Podano wielkości szacunkowe energii zakumulowanych w poszczególnych zbiornikach geotermalnych, a wyniki obliczeń odniesiono do wielkości zasobów energii geotermalnej zakumulowanej na Niżu Polskim. Zastosowanie metodyki wskaźnikowej oceny efektywności ekonomicznej pozyskania ciepła (współczynnik mocy) pozwoliło na dokonanie wstępnej oceny opłacalności wykorzystania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów perspektywicznych w obrębie poszczególnych zbiorników.

EN

The paper presents results of calculation of geothermal energy resources accumulated within the flysh formation and within Miocene/Mesozoic/Palaeozoic geothermal aquifers located in the basement of in the Polish Western Carpathians, made in the framework of the project entitled "Atlas of geothermal waters and energy resources in the Western Carpathians". The project had been commissioned by the Ministry of Environment and was carried out in the years 2009–20011 at the AGH University Science and Technology. The calculation area measured approximately 10,275 km², that represents less than 3.3 percent of the territory of Poland. The calculations were made with regard to the accepted classification of geothermal resources, in accordance with the McKelvey's diagram. Estimates of energy accumulated in particular aquifers was given, and results of the calculations were compared to geothermal energy resources accumulated in the Polish Lowlands. Application of the methodology of factor evaluation of the economic effectiveness of heat recovery (the power factor) enabled preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indication of prospective areas within particular aquifers.

Słowa kluczowe

PL

energia geotermalna; zasoby energii geotermalnej; atlas zasobów geotermalnych; Karpaty Zachodnie

EN

geothermal energy; geothermal energy resources; atlas of resources energy; Western Carpathians

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 50, nr 1-2
• Strony: 37--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. [20] poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Hajto M.

• Akademia Górniczo Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych 30-059 Kraków, ul. Mickiewicza 30

Bibliografia

• [1.] BIAŁAS Z., WALIGÓRA J., 2011—Wykorzystanie wód geotermalnych w uzdrowisku Ustroń. [W:] Górecki (red.) i in., 2011 – Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. s. 146–148.
• [2.] BRUSZEWSKA B., 2000— Warunki geotermiczne Dolnego Śląska. Przegląd Geologiczny 7, s. 639–643.
• [3.] CHOWANIEC J., POPRAWA D., WITEK K., 2001—Występowanie wód geotermalnych w polskiej części Karpat. Przegląd Geologiczny 49, 8, s. 734–742.
• [4.] CHOWANIEC J., 2009— Studium hydrogeologii zachodniej części polskich Karpat. Biul. PIG, 434, Warszawa.
• [5.] GOSK E., 1982—Geothermal resources assesment. [In:] Geothermics and geothermal energy. Stuttgard. V. Čermak, R Haenel. E. [Eds.] Schweizerbartsche Verlagsbuchhandlug.
• [6.] GÓRECKI W., KUŚMIEREK J. i in., 2009 — Dokumentacja merytoryczna projektu PBS/PUPW/6/2005, pt.: „Badania transgraniczne wgłębnych struktur geologicznych brzeźnej strefy Karpat w aspekcie odkryć i udostępnienia nowych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego”. Archiwum KSE AGH, Kraków.
• [7.] GÓRECKI W. (red.) i in., 2006—Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim – formacje mezozoiku. AGH ZSE, Kraków.
• [8.] GÓRECKI W. (red.) i in., 2011 — Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. AGH KSE, Kraków.
• [9.] HAENEL R., STAROSTE E., 2002— Atlas of geothermal resources in Europe. Hannover, Germany.
• [10.] HAJTO M., 2011 — Charakterystyka termiczna obszaru polskich Karpat Zachodnich. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 – Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich, s. 181–184.
• [11.] KARNKOWSKI P., JASTRZĄB M., 1994 — Wody geotermalne depresji strzyżowskiej Karpat. Przegląd Geologiczny 42, 2, s. 121–123.
• [12.] KARWASIECKA M., 1996 — Atlas geotermiczny Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej S.A., Warszawa.
• [13.] KARWASIECKA M., 2001 — Pole cieplne Górnośląskiego Zagłębia Weglowego. “Proceedings of International Conference Geothermal Energy in Underground Mines”, Ustroń.
• [14.] PAZDRO Z., KOZERSKI B., 1990— Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
• [15.] PLEWA M., 1991— The heat flow field on the Polish territory. Zesz. Nauk. AGH, Geof. Stos., Kraków.
• [16.] PRZELASKOWSKA A., 2004—Analiza profilowań termicznych wykonanych w warunkach ustalonej równowagi cieplnej w Karpatach. Prace Instytutu Nafty i Gazu, 130, s. 321–325.
• [17.] RAJCHEL L., 2011a—Balneoterapia i rekreacja z zastosowaniem wód geotermalnych. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 – Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich, s. 142–145.
• [18.] RAJCHEL L., 2011b—Wykorzystanie wód geotermalnych w uzdrowisku Rabka Zdrój. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 – Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich, s. 149–151.
• [19.] SOKOŁOWSKI J., 1992 — Dokumentacja geosynoptyczna otworu geotermalnego Bańska IG-1. Geosynoptyka i Geotermia t. 1, PAN CPPGSMiE, Kraków.
• [20.] SZCZEPAŃSKI A., KANIA J., HAŁADUS A, 2011 — Analiza podstawowych parametrów hydrogeologicznych zbiorników wód geotermalnych w rejonie Karpat Zachodnich. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 – Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich, s. 230–233.