Wody termalne w rejonie Ziemi Kłodzkiej - wystąpienia udokumentowane i perspektywiczne

• Autorzy: Liber E. , Kiełczawa B.

Warianty tytułu

EN

Thermal waters in The Kłodzko Region - documented and prospective occurrences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przy rozpoznaniu warunków geotermicznych Ziemi Kłodzkiej najbardziej istotne dla określenia perspektywicznych obszarów występowania wód termalnych jest wytypowanie stref tektonicznych uprzywilejowanych dla drenażu takich wód. Dodatkowym argumentem za ich występowaniem jest częste występowanie w ich obrębie lub w pobliżu stwierdzonych już wód termalnych (powyżej 20°C) i wód o podwyższonej temperaturze (od 15°C do 20°C). W rejonie Ziemi Kłodzkiej wyróżnia się dwa systemy rozłamów tektonicznych. Rozpatrując pierwszy system (NW-SE) wyróżnia się dwa rozłamy: Buszyński i Karkonoski. W obrębie rozłamu Karkonoskiego występują wody lecznicze Kudowy Zdroju i Jeleniowa oraz Dusznik Zdroju. Dodatkowo stwierdzono wypływ wody termalnej w Krosnowicach. Miejscowość ta znajduje się w pobliżu strefy uskokowej Pstrążna-Gorzanów zgodnej z przebiegiem rozłamu Karkonoskiego. Rozpatrując drugi system rozłamów (NNE-SSE), zaznacza się strefa rozłamu Morawsko-Śląskiego, z którą związane są wody termalne Lądka-Zdroju.

EN

The most important for the indication of the prospectiv areas for the thermal water occurrence is the determining the tectonic zone which can be zones of drainage of those waters. The occurrence of the thermal water (with temperature above 20°C) and water with higer temperature (from 15°C to 20°C) in the vinicity of those tectonic zonesis the additional argument for their determining. In The Kłodzko Region there are two regional tectonic fractures system. In the first system (NS-SE) there are two deep fractures: Buszyński and Karkonoski fractures; within Karkonoski fractures incoming medicinal waters in Kudowa, Jeleniów and Duszniki Zdrój. Moreover, in Krosnowice a thermal water was found to. It is in the vinicity of Pstrążna-Gorzanów fault which probable a part of Karkonoski fractures is. A part of the second system (NNW-SSE) is the Moravian-Silesian fractures. The sponatneous outflow of thermal waters in Lądek Zdrój probable with this tectonic zone is connected.

Słowa kluczowe

PL

woda termalna; tektoniczny rozłam wgłębny; Sudety; Ziemia Kłodzka

EN

thermal waters; tectonic deep fracture; Sudetes; Kłodzko Region

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 48, nr 2
• Strony: 101--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys.

Twórcy

autor

Liber E.

autor

Kiełczawa B.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Zakład Geologii i Wód Mineralnych, 50-370 Wrocław, Wybrzeże Wyspiańskiego 27,

Bibliografia

• [1.] BARBACKI A., BUJAKOWSKI W., PAJĄK L., 2006 - Atlas zbiorników wód geotermalnych Małopolski. Wyd. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
• [2.] BAŻYŃSKI J., FISTEK J., GRANICZNY M., SŁAWIŃSKI A., WILCZYŃSKI M., 1981 - Interpretacja zdjęć satelitarnych w świetle badań hydrologicznych południowo-zachodniej części Ziemi Kłodzkiej. Technika Poszukiwań Geologicznych vol. 20, nr 1, ss. 14-16.
• [3.] BRUSZEWSKA B., 2000 - Warunki geotermiczne Dolnego Śląska. Prz. Geol. vol. 48, ss. 639-643.
• [4.] CIĘŻKOWSKI W., 1990 - Studium hydro geochemii wód leczniczych Sudetów polskich. Pr. Nauk. Inst. Geotech. Polit. Wrocł. nr 60, ser. 19.
• [5.] CWOJDZIŃSKI S., JODŁOWSKI S., 1982 - "Plamowe" koncentracje bazaltowe masywu czeskiego i Dolnego Śląska. Biul. Inst. Geol. Nr 341, ss. 201-229.
• [6.] CWOJDZIŃSKI S., MŁYNARSKI S., DZIEWIŃSKA L., JÓŹWIAK W., ZIENTARA P., BAZIUK T., 1995 - GB-2A - pierwszy sejsmiczny profil głębokich badań refleksyjnych (GBS) na Dolnym Śląsku. Prz. Geol. vol. 43, ss. 727-737.
• [7.] DOKTÓR S., GRANICZNY M., WIŚNIEWSKA M., 1985 - Wykorzystanie badań teledetekcyjnych do poszukiwań wód termalnych i mineralnych na przykładzie masywu granitowego Karkonoszy. Prz. Geol. vol. 33, No. 8, ss. 454-458
• [8.] DON J., 1996 - The Late Cretaceous Nysa Graben: implications for Mezosoic-Cenozoic fault-block tectonics of the Sudetes. Z. Geol. Wiss. 24(3/4) , Berlin, ss. 317-324.
• [9.] DOWGIAŁŁO J., 1976 - Wody termalne Sudetów. Acta Geol. Pol. vol. 26, no. 4, ss. 617-643.
• [10.] DOWGIAŁŁO J., 2001 - Sudecki region geotermalny - określenie, podział, perspektywy poszukiwawcze. [W:] Współczesne Problemy Hydrogeologii vol. 10, ss. 301-308
• [11.] DOWGIAŁŁO J., FISTEK J., 2003 -- New Findings in the Wałbrzych-Kłodzko Geothermal Sub-Region (Sudetes, Poland). Geothermics 32, p. 689-699.
• [12.] DOWGIAŁŁO J., FISTEK J., 2007 - Prowincja sudecka. [W:] Hydrogeologia regionalna Polski - t. 2, Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane, ss. 57-77.
• [13.] FISTEK J., GIERWIELANIEC J., 1964 - Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Sudetów, Arkusz Nowa Bystrzyca, 1:25 000. Wyd. Geol., Warszawa.
• [14.] FISTEK J., 1977 - Szczawy Kotliny Kłodzkiej i Gór Bystrzyckich. Biul. Geol. UW, t. 2, ss. 61-111.
• [15.] FISTEK J., 1983 - Aktualny stan rozpoznania wód leczniczych Sudetów. [W:] Współczesne Problemy Hydrogeologii Regionalnej, II sympozjum Lądek Zdrój, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• [16.] FISTEK J., 1989 - Rola uskoku Pstrążna - Gorzanów w kształtowaniu warunków hydrogeologicznych SW obrzeżenia synklinorium śródsudeckiego. Prace Nauk. Inst.. Geotech. PWr, Nr 58, seria: Konferencje nr 29, ss. 362-368.
• [17.] FISTEK J., FISTEK A., 2001 - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów eksploatacyjnych wód leczniczych (szczaw) Dusznik Zdroju (Aneks aktualizujący dokumentację zasobową z 1965 r.). Usługi Projektowe i Badania Geologiczno-Hydrogelogiczne dr Józef Fistek, Wrocław.
• [18.] GÓRECKI (red.), 2006a - Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim. Kraków.
• [19.] GÓRECKI (red.), 2006b - Atlas zasobów geotermalnych formacji paleozoicznej na Niżu Polskim. Kraków.
• [20.] GRANICZNY M., 1994 - Strefy nieciągłości tektonicznych w świetle korelacji wielotematycznych danych geologicznych na przykładzie Żarnowca i Ziemi Kłodzkiej. PIG, Warszawa.
• [21.] GROCHOLSKA J., GROCHOLSKI A., 1958 - Tektonika północno-wschodniej części rowu Nysy. Prz. Geol. m 8/9, Warszawa, ss. 351-353.
• [22.] KANASIEWICZ J., SYLWESTRZAK H., 1970 - Zależność między przebiegiem głębokich stref tektonicznych a rozmieszczeniem złóż endogenicznych w Sudetach. Prz. Geol. vol. 18, no. 5, ss. 219-221.
• [23.] KIEŁCZAWA B., 2001a - Wybrane zagadnienia chemizmu wód kredowego piętra wodonośnego rowu górnej Nysy Kłodzkiej. [W:] Współczesne Problemy Hydrogeologii X, t. 1, Wrocław, ss. 321-327
• [24.] KIEŁCZAWA B., 2001b - Wody zmineralizowane Gorzanowa. Praca doktorska, Wydział Górniczy PWr, Raporty Inst. Gór. Ser. PRE m 9, Politechnika Wrocławska, ss. 1-167.
• [25.] LIBER E., 2001 - Zmienność wydajności ujęć wód leczniczych eksploatowanych samoczynnie ze złóż sudeckich. Praca doktorska, Raporty Inst.. Gór. Ser. PRE m 3, PWr, ss. 1-169.
• [26.] LIBER E., 2007 - Współdziałanie pomiędzy źródłami wód termalnych w Lądku Zdroju. [W:] Górnictwo i geologia, T. 9, Prace Nauk. Inst. Gór. PWr nr 33, seria nr 118, Oficyna Wydaw. Politechnika Wrocławska, Wrocław, ss. 81-88.
• [27.] LIBER E, 2008 - Zmiany w dynamice wód termalnych Cieplic Śląskich Zdroju wpływające na zasoby eksploatacyjne ujęć. Technika Poszukiwań Geologicznych. Geotermia, Zrównoważony Rozwój no 1-2, ss. 17-38
• [28.] MICHNIEWICZ M., 1981 - Próba interpretacji wczesnych etapów tektogenezy Sudetów w nawiązaniu do teorii diapiryzmu wgłębnego oraz koncepcji głębokich rozłamów. Geologia Sudetica vol. 16, no. 2, ss. 75-141.
• [29.] OBERC J., 1972 - Synklinorium śródsudeckie i rów górnej Nysy Kłodzkiej. [W:] Budowa geologiczna Polski t. IV, Tektonika cz. 2, Wyd. Geol., Warszawa
• [30.] OBERC J., DYJOR S., 1968 - Młodotrzeciorzędowe ruchy tektoniczne w Sudetach, Prz. Geol. nr 11 (187), Warszawa, ss. 493~98.
• [31.] POŻARYSKI W., 1975 - Interpretacja geologiczna wyników głębokich sondowań sejsmicznych na VII profilu międzynarodowym. Prz. Geol. vol. 23, no. 4, ss. 163-171.
• [32.] PLEWA M. (red.), 1996 - Badania ciepła radiogenicznego skał krystalicznych i osadowych obszaru sudeckiego. Prace Geol. nr 141, Kom. Nauk. Geol. PAN, Kraków, ss. 1-73.
• [33.] PRZYLIBSKl T. (red.), 2007 - Studium możliwości rozpoznania nowych wystąpień wód zmineralizowanych, swoistych i termalnych na obszarze bloku przedsudeckiego. Raporty Inst. Gór. Ser. SPR I-11/S-5/2007, Politechnika Wrocławska, ss. 1-109.
• [34.] RADWAŃSKI S., 1975 - Kreda Sudetów środkowych w świetle wyników nowych otworów wiertniczych. Biul. Inst. Geol. t. 24, nr 287, Warszawa, ss. 550.