New lithium selective chromogenic crown ethers

• Autorzy: Wagner-Wysiecka E. , Luboch E. , Kłonkowski A. , Biernat J.F.

Warianty tytułu

PL

Chromojonoforowe etery koronowe selektywne na jony litu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

New proton-dissociable crown compounds resembling mordant azo dyes were prepared and investigated. Molecules of the chromoionophores constitute of: polyoxyethylene residues and two azo chromophores forming macrocycle, and phenolic OH residue. As a proton dissociable group also azole NH groups were chosen. Many of the compounds are valuable reagents for recognition of lithium cations with largc separations of spectral bands for the ligands and their complexes with alkali metal cations. Derivatives of phenols and resorcinol selectively recognize lithium ions in dioxane-water solutions at high pH. Derivatives of azoles recognize lithium in neutral acetonitrile solutions. Stability constants of the respective complexes were determined. Thc chromoionophores with phenol residues were immobilized in an organic-inorganic hybrid xerogels. Opposite to solutions, some of these materials recognize lithium cations on contact with their neutral aqueous salt solutions.

PL

Syntezowano zdolne do oddysocjowania protonu związki koronowe o konstytucji zbliżonej do lakowych barwników azowych i badano ich właściwości. Cząsteczki tych chromojonoforów zawierają fragment polioksyetylenowy i dwa chromofory azowe tworzące makrocykl oraz fenolową grupę OH. Jako grupę zdolną do oddysocjowania protonu wybrano też resztę NH azoli. Wiele z tych związków to wartościowe odczynniki do rozpoznawania kationów litu charakteryzujące się znacznym rozdzieleniem pasm widmowych dla ligandów i ich kompleksów z kationami metali alkalicznych. Pochodne fenoli i rezorcynolu selektywnie rozpoznają jony litu w roztworach woda-dioksan przy wysokich wartościach pH. Chromojonofory z fragmentem fenolowym były immobilizowane w hybrydowych nieorganiczno-organicznych kserożelach. W odróżnieniu od roztworów, niektóre z tych materiałów rozpoznają sole litu po zetknięciu z ich obojętnymi wodnymi roztworami.

Słowa kluczowe

EN

crown ethers; chromoionophores; lithium selective chronoionophores

PL

etery koronowe; oznaczanie jonów litu

• Wydawca: Nałęcz Institute of Biocybernetics and Biomedical Engineering of the Polish Academy of Sciences ; Elsevier
• Czasopismo: Biocybernetics and Biomedical Engineering
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 21, no. 4
• Strony: 67--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wagner-Wysiecka E.

autor

Luboch E.

autor

Kłonkowski A.

autor

Biernat J.F.

• Department of Chemical Technology, Technical University, Gdańsk, Poland