Tytuł artykułu
Identyfikatory
Warianty tytułu
Okoliczności spadku i odnalezienia oraz wyniki wstępnych badań meteorytu Baszkówka (Polska)
Języki publikacji
Abstrakty
The meteorite fell on August 25, 1994, near the small village of Baszkówka, ca. 25 km south-west from the centre of Warszawa (Poland). The fall was observed by people living there, therefore the stone was found at once 25 cm under the surface of the soft cultivated soil. It was the not damaged, oriented stone of 15.5 kg, covered with a fusion crust decorated by numerous, radial regmaglypts. The meteorite is classified as L5 ordinary, unshocked (Sl) chondrite. The main silicate components of the meteorite are olivine (chrysolite; 20-25% Fa) and pyroxene (bronzite ca. 20% Fs). In addition to kamacite (alpha-Fe with ca. 5.5% Ni) and troilite, some rare grains of chromite and very rare native Cu grains were found.
Pełna lista polskich meteorytów jest uboga, liczy niespełna 20 okazów, w tym ponad połowa to znaleziska. Meteoryt Baszkówka spadł 25 sierpnia 1994 r., po południu, w pobliżu Warszawy, na świeżo zaorane pole. Dzięki bardzo szczęśliwemu zbiegowi okoliczności meteoryt nie rozpadł się, upadek jego został zauważony. Meteoryt został szybko odnaleziony i zabezpieczony. jest to pojedynczy okaz o masie 15,5 kg i kształcie kapelusza grzyba o średnicy 25-30 cm i grubości około 18 cm. Na ponad 90% powierzchni pokryty jest czarną polewą. Bardziej wypukła strona okazu jest stożkowata, pokryta głębokimi bruzdkami (regmagliptami) rozchodzącymi się promieniście od wierzchołka ku krawędziom, co świadczy o orientowanym spadku meteorytu. W miejscach pozbawionych polewy widoczna jest ziarnista skała koloru szarooliwkowego z rdzawymi plamkami. Gołym okiem można zaobserwować chropowate kuleczki-chondry, które mają do kilku mm średnicy i stanowią ponad 30% objętości okazu. Badaniami mikroskopowymi stwierdzono, że przestrzeń między chondrami wypełnina jest fragmentami chondr, okruchami skalnymi, pojedynczymi kryształami, a także skupieniami minerałów nieprzezroczystych, które stanowią około 10% objętości, i charakteryzuje się licznymi pustkami, co tłumaczy kruchość meteorytu i jego mały ciężar objętościowy - 2.9 g/cm3. Obserwowane pod mikroskopem obrazy chondr z meteorytu Baszkówka są bardzo zróżnicowane, w większości jednak podobne do opisywanych wcześniej w innych chondrytach; są to chondry porfirowe z kryształami oliwinów oraz piroksenów, ekscentryczno-promieniste chondry piroksenowe, belkowe chondry oliwinowe. Osobliwością Baszkówki jest "kwiecista" porfirowa chondra oliwinowa. Głównymi składnikami mineralnymi meteorytu Baszkówka są: oliwiny (chryzolit z 20-25% Fa) i pirokseny (bronzyt z około 20%Fs), następnie plagioklazy, żelazo z zawartością około 5,5% Ni, troilit oraz niewielkie ilości chromitu i śladowe ilości miedzi rodzimej. Wykonane badania wykazały, że meteoryt Baszkówki jest chondrytem zwyczajnym, który sklasyfikowano jako chondryt L5 oraz jako nie zmieniony zderzeniowo meteoryt S1. Ze wzgledu na niejednoznaczność niektórych cech (zawartość żelaza metalicznego i siarczkowego, skład chemiczny oliwinów), lokujących go na pograniczu grup L i H, niezbędne są dalsze badania. Meteoryt został zgłoszony do światowego rejestru w Instytucie Maxa Plancka w Moguncji. Okaz jest własnością Państwowego Instytutu Geologicznego i znajduje się w Muzeum Geologicznym PIG w Warszawie.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
131--152
Opis fizyczny
Bibliogr., fot., rys., tab.
Twórcy
autor
autor
autor
autor
- Polish Geological Institute, 00-975 Warszawa, Rakowiecka 4, Poland
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BPZ2-0006-0004
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.