Spatial concentration - generalised measure of testing distribution of objects and spatial phenomena

• Autorzy: Buczkowski K.

Warianty tytułu

PL

Koncentracja przestrzenna - uogólniona miara badania rozmieszczenia obiektów i zjawisk przestrzennych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents a method of testing trends in spatiai distribution of objects and phenomena, which has been called by the author ,,thc spatial concentration method". For those fields of knowledge, where information about trends in spatial distribution or phenomena is important, two meanings of the term ..concentration" are used. With respect to functionality it means a mechanism of processes, which lead to diversification of concentration of tested objects or phenomena in space. With respect to the structural aspect, the term "concentration" is understood as description of certain conditions of the tested spatial system, i.e. conditions of higher of lower concentration of the system elements. This paper focuses on concentration with respect to the latter case. The proposed method of spatial concentration is a tool, which allows for wide research investigations. It has been assumed that concentration is specified with respect to a reference function, which is selected according to the objective of investigations. Therefore it is possible to investigate various aspects of trends in distribution of phenomena. It should be stressed that the proposed method is of general nature, in a sense that it also covers other methods of investigations, which have been based on measures of concentration; the proposed method also allows for searching for trends in spatial distribution of phenomena and objects. The algorithm of determination of spatial concentration, presented in a simple form, is the base for software development and for automation of investigations.

PL

W pracy przedstawiona została metoda badania prawidłowości w przestrzennym rozmieszczeniu obiektów i zjawisk, nazwana przez autora metodą koncentracji przestrzennej. W tych dziedzinach wiedzy, dla których istotne jest poznanie prawidłowości w przestrzennym rozmieszczeniu zjawisk, pojęcie koncentracji jest używane w dwojakim znaczeniu. W ujęciu funkcjonalnym oznacza ono mechanizm przebiegu procesów, które prowadzą do zróżnicowania skupienia badanych zjawisk lub obiektów w przestrzeni. W ujęciu strukturalnym natomiast, pojęcie koncentracja rozumiane jest jako opis pewnego stanu jaki osiągnął badany układ przestrzenny, stanu większego lub mniejszego skupienia jego elementów. Przedmiotem rozważań jest koncentracja w tym drugim znaczeniu. Proponowana metoda koncentracji przestrzennej jest narzędziem, które daje szerokie możliwości prowadzenia badań. Przyjęto założenie, że koncentracja jest wyznaczana względem wybranej zgodnie z celem badań funkcji odniesienia. Istnieje w związku z tym możliwość badania różnych aspektów prawidłowości rozmieszczenia zjawisk. Należy podkreślić, że proponowana metoda ma charakter ogólny, w tym sensie, że obejmuje również inne stosowane dotychczas sposoby badań oparte na miarach koncentracji oraz daje duże możliwości poszukiwań prawidłowości w przestrzennym rozmieszczeniu zjawisk i obiektów. Podany w prostej formie algorytm wyznaczania koncentracji przestrzennej daje podstawy do przygotowania oprogramowania i automatyzację procesu badań.

Słowa kluczowe

EN

geodetic measurements; spatial planning; spatial concentration

PL

pomiary geodezyjne; planowanie przestrzenne; koncentracja przestrzenna

• Wydawca: Komitet Geodezji PAN
• Czasopismo: Geodezja i Kartografia
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 52, z. 3
• Strony: 167--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Buczkowski K.

• Institute of Photogrammetry and Cartography Warsaw University of Technology

Bibliografia

• [1] Bromek K., Mapy i miary koncentracji w geografii ekonomicznej. Przeg. Geogr. t.39, z.l, 1967.
• [2] Buczkowski K., Cartographic Method for the Representation of the Concentration of a set of Points on the Basis of Distance Analysis. Geodezja i Kartografia, z. 2, 1985.
• [3] Buczkowski K., Kartograficzna metoda badania obiektów i zjawisk o charakterze punktowym. Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych, T.10, Teoretyczne i metodyczne problemy współczesnej kartografii, Lublin 1984.
• [4] Domański R., Syntetyczne charakterystyki obszaru na przykładzie Okręgu Przemysłowego Konin-Łączyca- Inowrocław. KB RU PAN, Warszawa 1970.
• [5] Fogelson S., Miary koncentracji i ich zastosowanie. Kwart. Stat., t.10, 1933.
• [6] Jedut R., Metoda koncentracji w zastosowaniu do badania rozmieszczenia ludności na przykładzie Polski. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodiwska, Sec.B, vol.l6, 1961.
• [7] Kosiński L., Wojciechowska A.: Koncentracja ludności w europejskich krajach socjalistycznych. Przegląd Geograficzny,T.XXXIX, z.l, PWN, Warszawa 1967.
• [8] Kostrubiec B., Analiza zjawisk koncentracji w sieci osadniczej -problemy metodyczne. Prace Geograficzne nr 93, PAN, Warszawa 1972.
• [9] Kostrubiec B., Metody badania koncentracji przestrzennej, w: Metody i modele w geografii, pod redakcją Z. Chojnickiego. Warszawa 1977.
• [10] Kozak U., Szromik A., Analiza strukturalna miasta z punktu widzenia koncentracji punktów sprzdaży detalicznej. Miasto, t.29, z.9. Warszawa 1979.
• [11] Krzysztofiak M., Urbanek D., Metody statystyczne, PWN, Warszawa 1978.
• [12] Lorentz M.O., Method of measuring the concentration of wealth. Publications of the American Statistical Asociation., vol, 9, 1905.
• [13] Robinson A.H., Barnes J.A., A new method for the representation of dispersed rulal population. Georg.Rev v.30, 1940.
• [14] Szulc S., Metody statystyczne. Warszawa 1963.
• [15] Uhorczak F., Z metodyki badań nad osadnictwem. Czasopismo Geograficzne, 1932, t.10, z. 1-3.
• [16] Uhorczak F., Gęstość zaludnienia Polski. Ziemia, t.27, z.2, 1948.
• [17] Uhorczak F., Kartograficzna metoda koncentracji w strefach zwartych. Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych, t.l, Problemy kartografii tematycznej. Lublin 1971.
• [18] Warakomska K., Kartograficzna metoda przedstawiania koncentracji ludności w odniesieniu do dróg i przystanków autobusowych. Polski Przegląd Kartograficzny, t.2, z.3, 1970.
• [19] Zając K., Zarys metod statystycznych. PWE, Warszawa 2001.
• [20] Żurkowski J., Podstawy teoretyczne współczynnika koncentracji przestrzennej. Biuletyn KPZK PAN, z. 52, 1959.