Analiza wieloletniego ciągu wyznaczeń czasu obrotowego w Borowej Górze

• Autorzy: Kryński J. , Moskwiński M. , Zanimonskiy Y. M.

Warianty tytułu

EN

Analysis of a long-standing series of rotational time determination at Borowa Gora observatory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejsze opracowanie stanowi próbę podsumowania wyników wieloletnich obserwacji astronomicznych, prowadzonych od 1963 roku w Obserwatorium Geodezyjno-Geofizycznym Instytutu Geodezji i Kartografii w Borowej Górze przy użyciu instrumentu przejściowego. W krótkim rysie historycznym poprzedzającym zasadniczą część opracowania zawarto opis zmian instrumentalnych, technologicznych i metodycznych towarzyszących pozyskiwaniu i wstępnemu opracowywaniu obserwacji czasu obrotowego w Obserwatorium w Borowej Górze oraz dotychczasowemu wykorzystaniu tych obserwacji. Zachowany materiał obserwacyjny i obliczeniowy poddany został ocenie w aspekcie jego przydatności do kompleksowej analizy. Pomocne w opracowaniu istniejącego materiału obserwacyjnego było uporządkowanie, zweryfikowanie i zarchiwizowanie, a następnie przeliczenie z systemu katalogu FK5 na system Katalogu Hipparcos. Zachowany materiał obserwacyjny, w szczególności ciąg obserwacji z okresu ostatnich 19.5 lat, stanowi unikalne źródło informacji o zachowaniu się w czasie długości astronomicznej Obserwatorium w Borowej Górze. W niniejszej pracy zestawiono i przeanalizowano dotychczasowe wyniki opracowania obserwacji czasu obrotowego. Dokonano oceny błędu systematycznego obserwacji długości astronomicznej w Borowej Górze oraz stosowanej wartości konwencjonalnej długości astronomicznej instrumentu przejściowego w Borowej Górze i zaproponowano nową jej wartość. Przeanalizowano wyniki wyznaczeń współczynników równania borowogórskiego. Przeprowadzono także kompleksową analizę widmową wieloletniego ciągu obserwacyjnego z okresu 1986.0-2005.5, wyodrębniono wyrazy okresowe ciągu oraz wyznaczono parametry numerycznego modelu tego ciągu.

EN

The paper presents the attempt to summarize the results of long-standing astronomical observations conducted since 1963 with the passage instrument at Borowa Gora Geodetic-Geophysical Observatory of the Institute of Geodesy and Cartography. A brief historical review that consists of the description instrumental, technological and methodical improvements in acquiring and pre-processing of rotational time observations trom Borowa Gora Observatory as well as previous use of those observations precedes the main part of the paper devoted to the analysis of the data. Retained observational data and results of pre-processing was carefuIly investigated in terms of its usefulness for complex analysis. Re-ordering, verification and archiving the existing data as well as transforming it from FK5 catalogue system to the Hipparcos catalogue system became crucial for processing and analysing the retained data that contains the unique information on time variation of astronornical latitude of Borowa Gora Observatory; data series from last 19.5 years is particularly valuable for the analysis. Summary and discussion of previous results of determination of astronomical longitude of Borowa Gora are given in the paper. Systematic error of determination of astronomical longitude of Borowa Gora was estimated and conventional value of astronomical longitude of the passage instrument at Borowa Gora was discussed; new conventional value of astronomical longitude of the passage instrument at Borowa Gora has been suggested. The solutions for the coefficients of the Borowa Gora Observatory equation were analysed. Complex spectraI analysis of a long-standing rotational time data series from 1986.0-2005.5 was performed. A number of periodic terms were separated from the series investigated and the numerical model of the series has been formed.

Słowa kluczowe

PL

obserwacja astronomiczna; czas obrotowy; Borowa Góra

EN

astronomical observation; rotational time; Borowa Góra

• Wydawca: Instytut Geodezji i Kartografii
• Czasopismo: Prace Instytutu Geodezji i Kartografii
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 51, z. 109
• Strony: 37--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kryński J.

autor

Moskwiński M.

autor

Zanimonskiy Y. M.

Bibliografia

• Box G. E. P., Jenkins G. M., 1976, Time series analysis, forecasting and control, Holden Day, San Francisco.
• Chapanov Y., Vondrak J., Gorshkov V., Ron C., 2005, Six-year cycles of the Earth rotation and gravity, Proceedings of the EGU G9 Symposium "Geodetic and Geodynamic Programmes of the CEI", Vienna, Austria, 25-30 April 2005, Reports on Geodesy, No 2(73), WUT, Institute of Geodesy and Geodetic Astronomy, pp. 221-230.
• Czerwiński K., 1986a, Nowa metoda i aparatura do wyznaczania ziemskiego czasu obrotowego, Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki, Warszawa, praca doktorska.
• Czerwiński K., 1986b, Udoskonalona metoda rejestracji i opracowania rezultatów obserwacji przejść gwiazd przez płaszczyznę południka, Prace Instytutu Geodezji i Kartografii, Tom XXXIII, Zeszyt 76, pp. 71-80.
• Hide R., Boggs D. H., Dickey J. O, 2000, Angular momentum fluctuations within the Earth's liquid core and torsional oscillations of the coremantle system, Geophysical Journal International, 143, pp. 777-786.
• Kołaczek B., 1976, Astronomia sferyczna z ćwiczeniami, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Kruczyk M., Rogowski J.B., 1999, Analiza obserwacji astrometrycznych w Józefosławiu i próba wyznaczenia astrometrycznego współczynnika pływowych zmian kierunku linii pionu, Instytut Geodezji Wyższej i Astronomii Geodezyjnej Politechniki Warszawskiej, maszynopis.
• Kruczyk M., Rogowski J. B., Vondrak 1999, Preliminary results of astrometric observations in Józefosław, Proceedings of the EGS Symposium G4 "Geodetic and Geodynamic Programmes of the CEI, XXIV General Assembly of EGS, The Hague, The Netherlands, 19-23 April 1999, Reports on Geodesy, WUT, Institute of Geodesy and Geodetic Astronomy, Warsaw, No 4(45), 1999, pp. 161-166.
• Kryński J., 2004, Nowe skale czasu i idea pośredniego systemu odniesienia, Nowe obowiązujące niebieskie i ziemskie systemy i układy odniesienia oraz ich wzajemne relacje, red. J. Kryński, Monographic series of the Institute of Geodesy and Cartography, Nr 10, Warsaw 2004, pp. 111-144.
• Mietelski J., 1995, Astronomia w geografii, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa.
• Moskwiński M., Dobrzycka M., 1998, Obserwatorium Astronomiczno- Geodezyjne w Borowej Górze, Prace Instytutu Geodezji i Kartografii, Tom XLV, Zeszyt 96, pp. 7-18.
• Nuttall A. H., Carter G. G., 1982, Spectral Estimation Using Combined Time and Lag Weighting, Proc. IEEE, Vol. 70, September 1982, pp. 1115-1125.
• Opalski W., Cichowicz L., 1980, Astronomia Geodezyjna, PPWK, Warszawa.
• Radecki J., 1964, Międzynarodowa sieć różnic długości geograficznych, Instytut Geodezji i Kartografii, WDN Warszawa
• Radecki J., 1967, Sprawozdanie z uruchomienia regularnej służby czasu w Obserwatorium Astronomiczno-Geodezyjnym Instytutu Geodezji i Kartografii w Borowej Górze, Warszawa, maszynopis.
• Radecki J., 1971, Wzory do obliczania poprawki zegara względem czasu UT0BG czyli różnicy (UT0BG - Z), Instytut Geodezji i Kartografii, Zakład Astronomii Geodezyjnej, Warszawa, maszynopis.
• Radecki J., 1975, Metoda wyznaczania czasu obrotowego Borowej Góry, Biuletyn IGiK, Dodatek do miesięcznika "Przegląd Geodezyjny", Rok IX, Nr 6.
• Radecki J., 1976, Metoda wyznaczania czasu obrotowego Borowej Góry - dokończenie, Biuletyn IGiK, Dodatek do miesięcznika "Przegląd Geodezyjny", Rok X, Nr 1.
• Radecki J., 1977, Udział w realizacji międzynarodowych programów badania ruchu obrotowego Ziemi, sprawozdanie naukowe z wykonania umowy nr 37/76 zawartej w dniu 2 czerwca 1976 r. między Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii i IGiK, Warszawa, maszynopis.
• Vondrak J., Pešek I., Ron C., Čepek A., 1998, Earth orientation parameters 1899.7-1992. 0 in the ICRS based on the HIP PARCOS reference frame, Publications of the Astronomical Institute of the Academy of Sciences of the Czech Republic, ISSN 1211-9105, Publication No 87.