Charakterystyka geologiczna antykliny Kamionek (niecka płocka) -potencjalne składowisko CO2

• Autorzy: Marek S. , Dziewińska L. , Tarkowski R.

Warianty tytułu

EN

The geological characteristics of the Kamionki Anticline (Płock Trough) - a potential CO2 storage site

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono położenie, budowę geologiczną i charakterystykę struktury Kamionek pod kątem podziemnego składowania dwutlenku węgla. Leży ona na terenie niecki płockiej, w SW części bloku Płońska i jest ona przykładem rowu synsedymentacyjnego o założeniach wczesno- i środkowojurajskich. Została rozpoznana półszczegółowym zdjęciem sejsmiki refleksyjnej oraz trzema głębokimi otworami wiertniczymi (Kamionki 1, Kamionki 2 i Kamionki IG-3). Przyjmując umownie zarys antykliny wyznaczony izohipsą stropu jury dolnej, jej długość wynosi około 15 km, szerokość około 5 km i powierzchnia około 75 km2. Dane geologiczne, sejsmiczne i złożowe pozwalają stwierdzić, że struktura ta dobrze spełnia warunki stawiane miejscom podziemnego składowania dwutlenku węgla. Pierwszoplanowym poziomem zbiornikowym dla podziemnego składowania CO2 są utwory formacji mogileńskiej barremu-albu środkowego, o śmiąższości średnio 170 metrów, średnim udziale piaskowców 85%, porowatości około 20%, przepuszczalności powyżej 100 mD sięgającej do 2000 mD. Serię uszczelniającą stanowią margle, wapienie, opoki i kreda pisząca kredy górnej o miąższości około 1000 metrów. Drugoplanowym poziomem zbiornikowym są osady formacji borucickiej toarsu górnego. Struktura Kamionek jest jedną z dziewięciu struktur wytypowanych w utworach mezozoiku niecki płockiej do podziemnego składowania dwutlenku węgla. Znajduje się w niewielkiej odległości od dużego emitenta CO2 - PKN ORLEN SA (Płock), natomiast w odległości od 50-100 km znajdują się kolejni duzi emitenci (Vettenfall Heat Poland SA - Żerań, Soda Polska Ciech Sp. z o.o. - Janikowo i Inowrocław oraz Dalkia Łódź ZEC SA) mogący być zainteresowani geologicznym unieszkodliwianiem dwutlenku węgla.

EN

The location, geological structure and characteristics of the Kamionki Anticline is presented in terms of possibility of underground CO2 storage. It is situated in the Płock Trough, in the SW part of the Płońsk Block, and represents a synsedimentary graben originated in the Early and Middle Jurassic. It has been explored by a semi-detailed reflection seismic survey and three deep boreholes (Kamionki 1, Kamionki 2 and Kamionki IG-3). Assuming that the anticline is conventionally outlined by a contour line of the top of the Lower Jurassic, its length is about 15 km, width is about 5 km and the area reaches approximately 75 km2. Geological, seismic and reservoir property data allow concluding that this structure is suitable for underground carbon dioxide storage. The primary reservoir level for underground CO2 storage is represented by Barremianmiddle Albian deposits of the Mogilno Formation with an average thickness of 170 metres, containing on the average 85% of sandstones, and showing porosity of about 20% and permeability above 100 mD up to 2000 mD. The sealing series is composed of Upper Cretaceous marls, limestones and chalk reaching the thickness of about 1000 metres. The secondary reservoir level is represented by upper Toarcian deposits of the Borucice Formation.

Słowa kluczowe

PL

struktura geologiczna; składowanie CO2; struktura Kamionki; poziomy wodonośne

EN

CO2 storage; geological structure; Kamionki structure; aquifer

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 27, z. 2
• Strony: 17--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Marek S.

autor

Dziewińska L.

autor

Tarkowski R.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków,

Bibliografia

• [1] Bojarski L., red. 1996 - Atlas geochemiczny i hydrochemiczny paleozozoiku i mezozoiku oraz ascensyjnego zasolenia wód podziemnych na Niżu Polskim, 1:100 000. Państwowy Instytut Geologiczny Warszawa.
• [2] Dadlez R., Marek S., 1969 - Styl strukturalny kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego na niektórych obszarach Niżu Polskiego. Kwartalnik Geologiczny, 13/3.
• [3] Dadlez R., red., 1998 -Mapa tektoniczna kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego na Niżu Polskim, 1:500 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• [4] Deczkowski Z., Franczyk M., 1988 - Paleomiąższość, litofacje i paleotektonika epikontynetalnej jury dolnej w Polsce. Kwart. Geol. 32, 1, s. 105-116.
• [5] Dziewińska L., Marek S., Jóźwiak W., 2001 - Przekroje sejsmiczno-geologiczne przez wał kujawski i gielniowski (skala 1:100 000) Biuletyn Państw. Inst. Geol. 398, s. 5-21.
• [6] Górecki W., red., 2006 - Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Formacje mezozoiku. Kraków.
• [7] Jurek J., Krauze H., 1981 - Dokumentacja sejsmiczna Rypin-Wyszogród, rejon Płońsk-Zakroczyn 1980/1981. PGNiG. Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego. Warszawa.
• [8] Marek S., Pożaryski W., red. 1970 - Ropo- i gazonośność synklinorium warszawskiego na tle budowy geologicznej. Część I - Budowa geologiczna synklinorium warszawskiego. Prace Geostrukturalne Instytutu Geologicznego, Warszawa.
• [9] Marek S., red. 1983 - Budowa geologiczna niecki warszawskiej (płockiej) i jej podłoża. Pr. Inst. Geol. 103, s. 278.
• [10] Marek S., Tarkowski R., Dziewińska L., - Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2. [W:] Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2 w utworach mezozoiku Niżu Polskiego (charakterystyka oraz ranking). Tarkowski R. (red.). 2010 IGSMiE PAN. Studia. Rozprawy. Monografie nr 164, s. 6-111.
• [11] Pożaryski W., 1970 - Rowy tektoniczne kimeryjskie na tle ewolucji strukturalnej Niżu Polskiego. Kwart. Geol. 14, 2, s. 271-282.
• [12] Raczyńska A ., 1979 - Stratygrafia i rozwój facjalny młodszej kredy dolnej na Niżu Polskim. Pr. Inst.Geol. 89, s. 79.
• [13] Stupnicka E. - Geologia regionalna.Wydawnictwo UniwersytetuWarszawskigo,Warszawa, 1997, 348 s.
• [14] Tarkowski R., (red.), Nodzeński A., Solecki T., Stopa J., Uliasz-Misiak B., 2005 - Podziemne składowanie CO2 w Polsce w głębokich strukturach geologicznych (ropo-, gazo- i wodonośnych). Wyd. IGSMiE PAN, Kraków, s. 172.
• [15] Tarkowski R ., (red.)., 2010 - Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2 w utworach mezozoiku Niżu Polskiego (charakterystyka oraz ranking). IGSMiE PAN. Studia. Rozprawy.Monografie nr 164, 138 s.
• [16] Tarkowski R., 2005 - Geologiczna sekwestracja CO2. Studia, Rozprawy, Monografie, 132, Wyd. Sigmie AN, Kraków, s. 60.
• [17] Tarkowski R., 2008 - CO2 storage capacity of geological structures located within Polish Lowlands' Mesozoic formations. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 24, no 4/1, p. 101-112.
• [18] Tarkowski R., Uliasz-Misiak B., 2005 - Struktury geologiczne (poziomy wodonośne i złoża węglowodorów) do podziemnego składowania CO2 w Polsce. [W:] Podziemne składowanie CO2 w Polsce w głębokich strukturach geologicznych (ropo-, gazo- i wodonośnych). Wydawnictwo IGSMiE PAN Kraków, s. 69-111.
• [19] Tarkowski R., Uliasz-Misiak B., 2006 - Possibilities of CO2 sequestration by storage in geological media of major deep aquifers in Poland. Chemical Engineering Research and Design, Volume: 84, Issue: A9 Carbon Capture and Storage, s.776-780.
• [20] Tomaszewska J., Marosz Z., 1993 - Dokumentacja sejsmiczna Rypin-Wyszogród, rejon Kamionki-Bielsk. Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego. Warszawa.
• [21] Uliasz-Misiak B., Tarkowski R., - Ranking struktur do podziemnego składowania CO2 zlokalizowanych na Niżu Polskim. [W:] Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2 w utworach mezozoiku Niżu Polskiego (charakterystyka oraz ranking). Tarkowski R. (red.)., 2010 IGSMiE PAN. Studia. Rozprawy. Monografie nr 164, s. 112-123.