Mikrolitotypowy profil pokładu węgla kamiennego 116/2 (warstwy libiąskie) oraz jego interpretacja facjalna - ZG 'Janina' (GZW)

• Autorzy: Misiak J.

Warianty tytułu

EN

Microlithotype profile of the coal seam no. 116/2 (Libiąż Beds) with facial interpretation - ZG 'Janina' (USCB)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie, ze względu na niestabilną sytuację na rynku paliw, jak również z dbałości o środowisko naturalne, obserwuje się wzrost zainteresowania nowymi technologiami (również znanymi, ale niestosowanymi z różnych względów na szerszą skalę) opartymi na wykorzystaniu węgla. Ich stosowanie wymaga szczegółowego rozpoznania budowy pokładów węgla. Taką możliwość, jak się wydaje, stwarza opis pokładów węgla, przy użyciu zmodyfikowanej metodyki standardowo stosowanej analizy mikrolitotypowej. Metoda ta jest również przydatna w badaniach facjalnych pokładów węgla kamiennego. Modyfikacja tej metody badawczej, w celu umożliwienia opisu zmienności mikrolitotypowej w profilu pokładu węgla, polega na 10-krotnym zwiększeniu wymiarów pola siatki 20-punktowej - do wymiarów 500 x 500 [...]. Identyfikowane w trakcie obserwacji mikroskopowych mikrolitotypy umieszczane są w komputerowej bazie danych zgodnie z ich lokalizacją w profilu. Pozwala to na późniejszą interpretację graficzną - wykreślenie profilu mikrolitotypowego.W opisie wyodrębniono 13 asocjacji, w większości zgodnych z powszechnie stosowanymi mikrolitotypami. Zastosowano jednak kilka zmian: w obrębie witrytu wydzielono telo-witryt - zbudowany z telinitu lub kolotelinitu, w profilu makroskopowo widoczny jako warstewki witrynu i detro-żelo-witryt - zbudowany z kolodetrynitu, witrodetrynitu, korpożelinitu i żelinitu, w profilu makroskopowo identyfikowany jako duryn; w obrębie mikrolitotypów bimaceralnych wydzielono witrynertyt (W), witrynertyt (I), klaryt (W), klaryt (I), duryt (L), duryt (I) na podstawie dominującego składnika podanego w nawiasie. Przyjęta metodyka badań umożliwia szczegółową charakterystykę zmienności petrograficznej w profilu pokładu węgla. Pozwala ona w szczególności opisać zmienność w obrębie węgla matowego (durynu), którego odcinki występujące w pokładzie, mimo to, że makroskopowo wyglądają bardo podobnie lub niemal identycznie, mogą mieć bardzo zróżnicowany skład petrograficzny. Największy udział w budowie pokładu ma duroklaryt - 23,8%, nastepnie witryt 18,7% i klaroduryt 17,6%; kilkuprocentowy udział mają witrynertyt (I), witrynertyt (W), inertyt, klaryt (W), witrynertoliptyt, duryt (I), duryt (L); poniżej jednego procenta jest liptytu i klarytu (L). Sekwencja występujących po sobie mikrolitotypów ilustruje również zmienność facjalną, co pozwala na interpretację środowisk depozycji torfu w paleotorfowisku pokładu 116/2. Dominujący udział procentowy w profilu ma facja Forest Moor - 33,5%, a najmniejszy facja Forest Terrestial Moor - 12,5%.

EN

Applying new technologies basing on coal utilization demands precise identification of coal-bed composition. It is suggested, that such possibility is enabled by coal-bed logging with use of - adjusted to this aim - microlithotype analysis. Modification of this research method relies on ten-fold augmentation of 20 point grid size dimensions - up to 500 x 500 [...]. Maceral associations - as identified duringmicroscope observations - are placed in computer database according to their localization in logging. This allows for later graphic interpretation - microlithotype profile drawing. 13 associations has been educed in description, in majority being consistent with commonly used microlithotypes. However, a few changes has been introduced: in description of vitrite, telovitrite, macroscopically recognized in logging as vitrine layers, has been distinguished, as well as detro-gelo-vitrite, macroscopically recognized in logging as durain, while within bimaceralic microlithotypes there has been distinguished: vitrinertite (W), vitrinertite (I), clarite (W), clarite (I), durite (L), durite (I), all on the basis of dominant ingredient named in parenthesis. Accepted research methodology enables precise characteristics of petrographic variation within coal-bed logging. This allows especially to describe variation within dull coal (durain). Basing on research results, it is suggested that the biggest share in seam composition belongs to duroclarite - 23.8%, then vitrite - 18.7% and clarodurite - 17.6%, lower share of few percent belongs to: vitrinertite (I), vitrinertite (W), inertite, clarite (W), vitrinertoliptite, durite (I), durite (L), while both liptite and clarite (L) are less than one percent . Sequence of following microlithotypes also illustrate facies variation, what allows interpretation of environments of peat deposition in paleo-peat bog 116/2. Dominating percentage in log belongs to Forest Moor facies - 33.5%, while the lowest is Forest Terrestial Moor - 12.5%.

Słowa kluczowe

PL

karbon; węgiel; petrografia; mikrolitotypy

EN

Carboniferous; coal; petrography; microlithotypes

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 27, z. 2
• Strony: 5--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Misiak J.

• Katedra Geologi Złożowej i Górniczej, Wydział Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków,

Bibliografia

• [1] Buła Z., Kotas A., 1994 - Atlas geologiczny Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Cz. III Mapy geologiczno-strukturalne 1:100 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [2] Bustin R. M., Cameron A. R., Grieve D. A., Kalkreuth W. D., 1983 - Coal Petrology: Its Principles, Methods, and Applications. Geological Association of Canada, Short Course Notes, vol. 3, Victoria, British Columbia, s. 230.
• [3] Diessel C. F. K., 1992 - Coal-Bearing Depositional Systems. Berlin, Springer-Verlag, s. 1-721.
• [4] Hacquebard P. A., 1993 - Petrology and facies studied of the Carboniferous coals at Mabou Mines and Inverness in comparison with those of the Port Hood, St. Rose and Sydney coalfields of Cape Breton Island, Nova Scotia, Canada. Int. Jour. of Coal Geol. 34, s. 7-46.
• [5] Hacquebard P. A., Donaldson R., 1969 - Carboniferous coals deposition associated with flood-plane and limnic environments in Nova Scotia. [W:] Environments of Coal Deposition - Red. Depples E. C., Hopkins M. E., Geol. Soc. Am. 114, Special Paper, s. 143-191.
• [6] Lipiarski I., 1975 - Projekt klasyfikacji litologicznych składników humusowego węgla kamiennego dla potrzeb praktycznej geologii złożowej. Zesz. Nauk. AGH. 524, Geologia 24, s. 13-20.
• [7] Stach E.,Mackowsky M. T., Teichmüller M., Taylor G. H., Chandra D., Teichmller R., 1982 - Stach's Taxtbook of Coal Petrology. Stuttgart, Borntraeger, s. 1-535.