Fazy krzemianowe jako składnik odpadów po hutnictwie żelaza i stali na przykładzie odpadów ze zwałowiska Huty Kościuszko

• Autorzy: Jonczy I.

Warianty tytułu

EN

Silicate phases as the component of waste material after steel and iron industry, for example the Kościuszko Steel Works waste dump

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W przeszłości hutnictwo żelaza i stali było jedną z najbardziej rozwiniętych gałęzi przemysłu na Górnym Śląsku. Obecnie wiele zakładów zostało już zamkniętych lub ich działalność została znacznie ograniczona. Pozostałością po nich są zwałowiska odpadów, m.in. zwałowisko Herman w Chorzowie, powstałe w wyniku działalności Huty Kościuszko. Odpady po hutnictwie żelaza i stali są coraz częściej wielokierunkowo wykorzystywane, co wymusza konieczność prowadzenia badań nie tylko właściwości technicznych odpadów, ale także analiz mineralogiczno- geochemicznych, gdyż pomimo upływu lat składniki odpadów nadal zawierają metale ciężkie, które uwalniane podczas procesów wietrzenia mogą się stać przyczyną zanieczyszczenia środowiska. W artykule przeprowadzono analizę mineralogiczną faz krzemianowych, stanowiących jeden z podstawowych składników odpadów. Stwierdzono, że charakteryzują się one zróżnicowanym składem chemicznym, często znacznie odbiegającym od składu minerałów występujących w naturalnych skałach, zawierają liczne wrostki oraz podstawienia metali ciężkich.

EN

In the Upper Silesia iron and steel industry was one of the best developed branches of industry. There are still dumping grounds in many Silesian cities although many steel works have been closed down or their activities have been considerably reduced. The ecological hazard can be illustrated by the dump in Chorzów, left by the Kościuszko Steel Works. The waste after steel and iron industry, despite long storage, still contains considerable amounts of elements, including heavy metals, which are continually released during progressive weathering processes and this is a reason why the dumps are dangerous for environment. The article presents results of research on silicate phases. The silicate phases are one of the basic component of slags and are characterized by the diversified chemical composition. Heavy metals are present in the structure of silicate phases and they also form inclusions in these minerals.

Słowa kluczowe

PL

zwałowisko; odpady; faza krzemianowa; metale ciężkie

EN

waste dump; wastes; silicate phases; heavy metals

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 25, z. 1
• Strony: 19--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jonczy I.

• Wydział Górnictwa i Geologii, Instytut Geologii Stosowanej, Politechnika Śląska, Gliwice,

Bibliografia

• Bielankin D.S., Iwanow B.W., Łapin W.W., 1957 - Petrografia kamieni sztucznych. Wyd. Geologiczne, Warszawa, s. 419-474.
• Chodyniecka L., 2003 - Wpływ zwałowisk odpadów hutniczych na środowisko Górnego Śląska. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Górnictwo z. 256, Gliwice, s. 57-61.
• Jonczy I., 2006a - Charakterystyka mineralogiczno-chemiczna zwałowiska odpadów poprodukcyjnych huty cynku i ołowiu w Rudzie Śląskiej-Wirku oraz jego wpływ na środowisko. Monografia, Wyd. Pol. Śl., Gliwice, s. 63-67.
• Jonczy I., 2006b - Charakterystyka mineralogiczna składników odpadów hutniczych rud Zn-Pb ze zwałowiska w Rudzie Śląskiej-Wirku. Gosp. Sur. Min. t. 22, z. spec. 3, s. 407-415.
• Kucha H., Jędrzejczyk B., 1995 - Primary minerals of mining and metalurgical Zn-Pb dumps at Bukowno, Poland and their stability durning weathering. Mineralogia Polonica 26/2, s. 75-100.
• Probierz K., 2001 - Górnictwo na cenzurowanym. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice, s. 38-40.