Diageneza gazonośnych piaskowców warstw orzeskich w KWK Silesia

• Autorzy: Adamczyk Z.

Warianty tytułu

EN

Diagenesis of the gas-bearing sandstones from the Orzesze beds in the Silesia coal-mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań petrograficznych piaskowców warstw orzeskich w kopalni KWK Silesia. W celu ustalenia składu mineralnego i charakteru spoiwa piaskowców wykonano obserwacje mikroskopowe, badania rentgenowskie i termiczne oraz oznaczono gęstość i porowatość. Wyniki badań posłużyły do określenia stopnia diagenezy piaskowców. Można stwierdzić, że im głębiej położony kompleks piaskowców, tym zaangażowanie diagenetyczne wyższe. Przejawia się to przede wszystkim w niektórych właściwościach minerałów wrażliwych na zmiany diagenetyczne, szczególnie typu chemicznych przeobrażeń. Należą do nich: biotyt, muskowit oraz ortoklaz, a także minerały węglanowe. Rekrystalizacja minerałów węglanowych w kilku piaskowcach w stropowej i środkowej części opróbowanego odcinka warstw orzeskich świadczy o wtórnej karbonatyzacji. Lokalnie spotykano przejawy chlorytyzacji biotytu. Spadek porowatości bezwzględnej wraz z głębokością związany jest z postępującą diagenezą. Przemawia również za tym wzrost zdolności refleksyjnej witrynitu R, której wartość rośnie wraz z głębokością.

EN

The study brings the results of petrographic examination of the sandstones from the Orzesze beds within the mining area of the Si­lesia coal mine. To determine mineral composition and character of cement of the sandstones microscopic observation as well as X-ray and Termal analyses were carried out. Density and porosity of the sandstones were also ascertained. The results of the investigation allowed to determine the diagenesis degree of the sandstones. It can be said that the deeper the sandstones complex is found, the higher degree of diagenesis it reveals. This relationships is manifested, first of all, in certain properties of minerals sensitive to diagenesis transformation, especially such as chemical alteration. These minerals are: biotite, muscovite and orthoclase as well as the carbonates. Recristalization of the latter ones in some sandstones of the top and middle part of the sampled profile of the Orzesze beds gives the evidence of the secondary carbonatization. Locally chloritization of biotite was observed. The decrease of the absolute porosity together with the depth rise, is connected with on going diagenesis. The increase of the random reflectance of vitrinite (Rr) along with the depth, also confirms this conclusion.

Słowa kluczowe

PL

diageneza; petrografia; piaskowiec; KWK Silesia

EN

diagenesis; petrography; sandstone; Silesia Coal Mine

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2001
• Tom: R. 40, nr 4
• Strony: 43--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Adamczyk Z.

• Politechnika śląska Instytut Geologii Stosowanej, 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 2,