Tytuł artykułu
Autorzy
Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Identyfikatory
Warianty tytułu
An outline of geosynoptics and geothermics in the Bielsko-Biała region
Języki publikacji
Abstrakty
W artykule omówiono ogólny obraz wgłębnej budowy geologicznej, scharakteryzowano zbiorniki wód geotermalnych, dokonano oceny zasobów wód i energii cieplnej zawartej w poszczególnych zbiornikach. Szczególną uwagę poświęcono mapie spągu nasuniętych utworów fliszowych i mapie geologiczno-strukturalnej podmioceńskiej. Mapa geosynoptyczna spągu fliszu (ryc. 1) wykazuje zapadanie się płaszczyzny spągowej fliszu, na długości około 60 km od rzędnej +200 m, w części północnej, do rzędnej -7000 m, w części południowej, w rejonie Pienin. Mapa geosynoptyczna morfologii i geologii podmioceńskiej (ryc. 2) ukazuje strop utworów jako płaszczyznę zapadającą się od rzędnej +100 m, w części północnej, do rzędnej -9000 m, w okolicy Pienińskiego Pasa Skałkowego, pod nim -11 000 m, by wynurzyć się w części południowej na rzędnej -10 000 m, a dalej ku południowi na -9000 m. Płaszczyzna ta jest pocięta serią uskoków o przebiegu równoleżnikowym i skrzydłach zrzuconych ku południowi, uskoki o przebiegu południkowym są krótsze, skrzydła zrzucone są częściej ku wschodowi. Stropy utworów występują na rzędnej: karbonu górnego węglowego od +100 m do -3100 m, karbonu dolnego od -1000 m do -1300 m, triasu na -2100 m, dewonu w okolicy Bielska -1100 m, Osielca -4500 m, jury od +200 m do -9000 m, proterozoiku -1500 m w okolicy Żywca do -9000 m w rejonie Pienińskiego Pasa Skałkowego. Proterozoik zajmuje około jednej trzeciej powierzchni podmioceńskiej omawianego obszaru. Scharakteryzowano warunki termiczne omawiając mapy temperatur na głębokości 500 m: 14-37°C (ryc. 3), 1000 m: 25--46°C (ryc. 4), 2000 m: 40-81 °C (ryc. 5), 3000 m: 58-115°C (ryc. 6). Wskazano na możliwość czerpania energii geotermalnej z czynnych studni, o wydajnościach 30-50 m3/h, za pomocą pomp cieplnych i wykorzystanie jej w ciepłownictwie indywidualnym, socjalnym i rolniczo-warzywniczym. Jest około 12 miejscowości i osiedli, które mogą to zrealizować (ryc. 7). Wody o wyższych temperaturach można czerpać z istniejących otworów wiertniczych, z głębokości od 500 m do około 4000 m. Wskazano 8 takich miejscowości: Bielsko-Biała, Kęty, Andrychów, Wadowice, Sucha Beskidzka, Kalwaria Zebrzydowska, Lanckorona, Maków Podhalański, oraz poza obszarem arkusza mapy: Cieszyn, Ustroń, Skoczów i Oświęcim - które mogą sięgnąć po ten typ energii.
The paper gives a general view of the deep geological build, characteristic of geothermal water reservoirs, and assessment of geothermal water resources (with the energy enclosed) in the individual resorvoirs. Special attention has been paid to the map of the bottom of the overthrusted flysch strata and the geological-structural map of the sub-Miocene formation. The geosynoptic map of the flysch bottom (fig. 1) shows to the subsidence of the bottom flysch surface (to about 60 km of length) from the ordinate +200 m. in the north to the ordinate -7000 m in the south in the Pieniny region. The geosynoptic map of the sub-Miocene morphology and geology (fig. 2) shows the top of the formation as a surface subsiding from the ordinate +100 m in the north to the ordinate -9000 m in the region of Pieniny Klippen Belt, -11,000 m underneath, to loom in the south on the ordinate -10,000 m, and continue to -9000 m in the south. This surface is cut with a series of parallel-oriented faults and sides downthrown to the south; meridian-oriented faults are shorter with their sides more often downthrown to the east. The tops of the formations appear on the ordinate of the upper Carboniferous from +100 m to -3100 m, Lower Carboniferous from -1000 m to -1300 m, Triassic to -2100 m, Devonian near Bielsko-Biała -1100 m, Osielec -4500 m, Jurassic from -200 m to -9000 m, Proterozoic -1500 m near Żywiec to -9000 m within the Pieniny Klippen Belt. The Proterozoic strata occupy about one third of the sub-Miocene surface in the analysed area. The thermal conditions have been characterised based on the analysis of maps of temperatures at the depth of 500 m 14-37°C (fig. 3), 1000 m: 25-46C (fig. 4), 2000 m: 40-81°C (fig. 5), 3000 m: 58-115°C (fig. 6). The authors show to the possibility of recovering thermal energy from active wells of productivity equal to 30-50 m3/h with the aid of heat pumps to be later used for individual and social heating purposes as well as agriculture and vegetable production. There are about 12 towns and centres where this can be put to practice (fig. 7). Waters of higher temperatures can be produced from the existing wells from the depth of 500 m to about 4000 m. There are 8 such places: Bielsko-Biała, Kęty, Andrychów, Wadowice, Sucha Beskidzka, Kalwaria Zebrzydowska, Lanckorona, Maków Podhalański. Apart from them, there are also several other places staying beyond the limit of the sheets under consideration, i.e. Cieszyn, Ustroń, Skoczów and Oświęcim.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
3--15
Opis fizyczny
Bibliogr. 37 poz., mapy, tab.
Twórcy
autor
autor
- Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Pracownia Geosynoptyki i Geotermii, 31-261 Kraków, ul. J. Wybickiego 7
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BPZ1-0032-0019
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.